Ajax in lastig parket: ‘Wat doet de club nog op de beurs?’
De transferperiode zit erop. Desondanks valt er nog altijd iedere dag te lezen over transfers, zaakwaarnemers, commissies, salarissen, transfersommen en clausules en daarom duikt Voetbalzone de komende weken in de wereld van het voetbalrecht. Hoe zien contracten van voetballers eruit? Hoe werken clausules? En: waarin verschilt het Nederlandse voetbalrecht met het internationale? In aflevering II: wat een beursnotering betekent voor een voetbalclub.
Door Gijs Freriks
Mercurius
Terwijl fotografen en cameraploegen zich verdringen voor het ideale plaatje en de in donkerblauwe maatpakken gestoken voetballers van Ajax plichtmatig toekijken, zwaait Jari Litmanen vanaf het balkon van het beursgebouw met het beeldje van Mercurius, de God van de handel en de mascotte van de effectenbeurs. Alsof het een Europacup is. “De God van de handel is vandaag ook even de God van het voetbal”, grapt president-directeur George Möller van beursbedrijf Amsterdam Exchanges (AEX) in zijn welkomstwoord. Kort daarna wordt de noteringsovereenkomst door de clubleiding ondertekend en mag Ajax zich een beursgenoteerd bedrijf noemen. We schrijven 11 mei 1998.
De selectie luistert naar speeches over de beursgang, poseert voor fotografen en drinkt champagne op een nuchtere maag. Van alle voetballers van Ajax is Ronald de Boer zo’n beetje de enige die het koersenbord scherp in de gaten houdt. Als een volleerd analist voorspelt hij dat de koers snel boven de 40 gulden uit zal komen: “Iedereen wil het nu hebben, het is iets van het publiek, het is emotie”, zo citeert de Volkskrant. De koersvorming verloopt echter ietwat teleurstellend: de introductiekoers ligt op 32,50 gulden, 30 procent boven de prijs waarop beleggers het aandeel eerder konden kopen. Na een half uur handelen is het aanbod van Ajax-aandelen zo groot dat de koers terugvalt naar 30,30 gulden.
Wereldtop
Ajax is desondanks tevreden, zo vertellen voorzitter Michael van Praag en penningmeester Arie van Os aan respectievelijk Trouw en NRC: het aandeel blijft immers 5,30 gulden boven de introductieprijs liggen en veertig procent van de geplaatste aandelen gaat naar ‘professionele’ beleggers. “De hele operatie is rimpelloos verlopen”, concludeert Van Praag. Ajax wordt op 180 miljoen euro gewaardeerd en haalt met de beursgang omgerekend 54,4 miljoen euro op. Dat geld moet de Champions League-winnaar van drie jaar eerder helpen om te blijven meedraaien in de wereldtop. Ajax wil de jeugdopleiding verbeteren, investeren in satellietclubs en het scoutingnetwerk én wil meer topspelers naar de Johan Cruijff ArenA halen.
Onderzoekers van KPMG oordelen dat een beursgang ‘onvermijdelijk’ is als Ajax inderdaad verder wil groeien: “Want de club mag dan de rijkste van Nederland zijn, de begroting blijft ver achter bij die van clubs als Manchester United, Barcelona, AC Milan en Bayern München”, stelt het adviesbureau. Negentien jaar na de beursgang kan echter geconcludeerd worden dat er weinig terecht is gekomen van de ambitieuze plannen van de huidige nummer zes van de Eredivisie: Ajax kan tot op de dag van vandaag namelijk geen potten breken in de Champions League en de zilveren plak in de Europa League van vorig seizoen wordt, zeker gezien de recente uitschakeling tegen OGC Nice en Rosenborg BK, alom beschouwd als een incident. Wereldtop is Ajax al lang niet meer.
Beursexit
Al in 2008 schreef een commissie onder leiding van Uri Coronel dat de beursgang weinig heeft opgeleverd: “Ajax heeft 54 miljoen euro opgehaald op de beurs. Dat was een goede beslissing. Maar de meerwaarde van de beurs is er bijna niet meer. Je kunt meer geld ophalen met een nieuwe emissie, maar de koers is gedaald en een nieuwe emissie zal niet veel geld meer opbrengen (…) Met de beursnotering zijn eigenlijk geen voordelen meer te behalen, het heeft eigenlijk alleen nog maar nadelen.”, zo viel er in het rapport te lezen. “Behalve het bedrag dat is opgehaald, heeft Ajax weinig vreugde aan de notering beleefd. De vraag dringt zich dan ook op: wat doet Ajax nog op de beurs? Kan Ajax nu beter van de beurs gaan?”
Coronel en co kregen vier jaar later bijval van Johan Cruijff: “Een veelgehoord antwoord op de vraag waarom Ajax van de beurs zou moeten, is dat het voor een vereniging als Ajax toch als een last wordt beschouwd. Als veel mensen daar zo over denken, dat zou je de club moeten helpen om van zo'n last af te komen”, schreef Cruijff in een column voor De Telegraaf. Financieel directeur Jeroen Slop, die de beursgang begeleidde, zag echter ‘geen goede reden’ voor een beursexit: “Ajax is een gezond bedrijf, het gaat ons in financieel opzicht goed, op de transfermarkt doen we goede zaken en we zijn twee keer op een rij landskampioen geworden en spelen al voor de derde keer op een rij Champions League.”
“Ik ken geen aanleiding om ons vermogen aan te spreken teneinde de aandelen van de beurs te halen”, aldus Slop in het Algemeen Dagblad. Een verschil met vijf jaar geleden is dat het eigen vermogen van Ajax is gegroeid naar 158,9 miljoen euro, zo maakten de rood-witten vorige week maandag bij het presenteren van de jaarcijfers bekend. Er wordt al jaren gefluisterd dat Ajax het eigen vermogen oppot om de beursnotering op een gegeven moment op te kunnen doeken, maar daarover heeft Ajax nog niets gecommuniceerd. Ajax zou in ieder geval 26,7 procent van de aandelen moeten opkopen die men nog niet in het bezit heeft. Daar is volgens RTL Z een bedrag van ongeveer zeventig miljoen euro nodig.
Aandeelhouders
Als Ajax inderdaad weg wil van het Beursplein, dan zullen de aandeelhouders uiteraard nog wel akkoord moeten gaan met een verkoop van hun aandeelbewijzen. Enerzijds zou dat geen struikelblok hoeven te vormen, zegt Jim Tehupuring. De analist adviseert de aandeelhouders juist om hun aandelen weg te doen, aangezien het sportief een stuk minder gaat en de ticketverkoop, de tv-inkomsten en de interesse van grote sponsoren teruglopen: “Het beeld is 180 graden gedraaid. Het enige positieve element is het hoge eigen vermogen”, zo schreef Tehupuring, bekend van De Telegraaf en RTL Z, woensdag op zijn website. De spelers kunnen zich, aldus Tehupuring, ook minder in de kijker spelen.
De analist wijst naar Kasper Dolberg, op wie AS Monaco een bod van ruim vijftig miljoen euro zou hebben uitgebracht. ‘Kapitaalvernietiging’, aldus Tehupuring: “Inmiddels is de speler beland op de bank, waarmee misschien wel tachtig procent van de marktwaarde verloren is gegaan.” Anderzijds zouden de aandeelhouders juist niet geneigd zijn te verkopen omdat zij hun aandeel in Ajax meer als een zogeheten ‘fun-aandeel’ zien. Ja, Ajax is een bedrijf met kansen op winst, maar van de dividenduitkering hoeven de aandeelhouders het niet te hebben en de positieve jaarcijfers leverden onlangs ook nauwelijks reactie op.
“Het lijkt er toch weer op dat de aandeelhouders van Ajax eigenlijk niet zo veel geven om de cijfers van het bedrijf (…) Ajax is een emotie-aandeel”, schreef Finanzen. Daarmee bedoelde men: de koers schiet pas omhoog wanneer Ajax aan de vooravond staat van Europees succes of een kampioenschap. “Want dan wordt de Champions League gehaald en is Ajax voor het komende seizoen verzekerd van in elk geval zo'n twintig miljoen euro aan inkomsten”, zo valt er te lezen. “Waar het perspectief van de Europa League-winst en het Champions League-geld de aandeelhouders wel warm kreeg, gebeurde dat met de winstcijfers nauwelijks. Het laat zien dat Ajax op de beurs eigenlijk niet echt functioneert als een 'normaal' bedrijf, maar er vooral uit clubliefde wordt gehandeld.”
André Meinema, economieredacteur van de NOS, zei in mei 2016 iets soortgelijks. Hij omschreef een aandeel bij Ajax als een ‘gadget voor Ajax-fans’: “De koers golfde door de jaren heen maar wat lusteloos mee met aankopen van spelers, trainers, perikelen in de bestuurskamers en de prestaties in de competitie.” En Jasper Jansen, econoom bij een beleggersorganisatie, voegde daaraan toe: “Bij clubs worden andere afwegingen gemaakt wanneer zij voor de keuze staan om te investeren in de jeugdopleiding en nieuwe spelers of in de aandeelhouders. De belangen van de aandeelhouders worden vaak achtergesteld.” Kortom: wanneer je een aandeel bezit bij aan een voetbalclub, kan dat in veel gevallen gezien worden als en schenking aan de club waarbij je heel af en toe een kleine winstuitkering krijgt.
Stinkend rijk zal je er dus niet meteen mee worden. “Het geval-Ajax staat niet op zichzelf. Beleggers hebben de laatste tien, twintig jaar op allerlei manieren geprobeerd te profiteren van de enorme geldstromen in het voetbal. Bijna al hun pogingen zijn mislukt”, concludeerde Marco Broekman, risk manager bij een verzekeraar, in 2011 al in een interview met NRC. Ajax is immers niet de enige voetbalclub die de beurs opging: Manchester United, Celtic, Juventus, AS Roma, Sporting Portugal en Internazionale deden hetzelfde. Manchester United, de grootste beursgenoteerde club ter wereld, is een van de weinige verenigingen die jarenlang stabiele winsten draaide én stabiele dividenden heeft uitgekeerd.
Vergadering
Voorstanders vinden dat de transparantie bij een beursnotering belangrijk is, maar tegenstanders voeren weer aan dat het besturen van de club er niet makkelijk op wordt. Immers, zo schreef Het Parool in 2012, een beursstatus maakt financiële transparantie, verplichte rapportage en een raad van commissarissen noodzakelijk en werkt daardoor soms vertragend bij het voornemen snel en onopvallend zaken te doen of grote veranderingen binnen een club te forceren. En die raad van commissarissen behartigt tot op zekere hoogte ook weer de belangen van de aandeelhouders, die gebaat zijn bij goede winstcijfers. Een aandeelhouder zal een uitgaande transfer dus soms kunnen toejuichen.
Voormalig penningmeester Arie van Os, tevens ex-beurscommissionair, erkende al eens dat een voetbalclub bij een beursgang enige zeggenschap uit handen geeft en daar altijd voor moet waken: “Het blijft namelijk sport. En dat moet je niet volledig laten vercommercialiseren”, zei hij in januari 1998, vier maanden voor Ajax’ beursgang. De toekomst zal moeten uitwijzen of Ajax bereid is het eigen vermogen in te zetten om een beursexit te realiseren. Vooralsnog houden de Amsterdammers de kaken stijf op elkaar, maar voor 10 november staat er een nieuwe aandeelhoudersvergadering op het programma. Een eventuele beursexit zou dan een gespreksonderwerp kunnen zijn…
Ga jij die Jackpot winnen? Koop dan nu je lot voor de trekking en speel mee!
Meer nieuws
Liverpool en Feyenoord bereiken mondeling akkoord over transfer Arne Slot
‘Is Veerman iets voor Slot en Liverpool?’ Driessen en Verweij vellen oordeel
Jong Ajax-doelman Charlie Setford gaat gruwelijk de fout in tegen Roda JC
Steven Berghuis doet hartverwarmende belofte aan zieke Ajax-fan
Matthijs de Ligt hoopt in de toekomst terug te kunnen keren bij Ajax
Verweij speculeert over trainerslijstje Ajax en eventuele terugkeer Erik ten Hag
Meer sportnieuws
Het was destijds een leuk plan, de beursgang heeft ons wel het nodige geld opgeleverd., maar je moet het ook steeds maar weer managen als een beursgenoteerd bedrijf wat weer complexiteit met zich meebrengt. Misschien dat ze iemand bereid kunnen vinden om de club weer 100 % eigenaar te laten worden, oftewel een gulle sponsor, die verder ook geen macht wilt.
Tot die tijd kunnen ze beter, zoals ze nu doen, 36 miljoen in de opleiding investeren, ook heeft men een beleggingsportefeuille aangelegd van 25 miljoen, wie weet, is dat wel om ook Ajax aandelen te kopen in de toekomst.
@ lausho,
ik denk dat het lastig zoeken is naar iemand die zoveel geld weg wil geven, want daar praat je eigenlijk over.
Iemand die dat geld heeft kan het nog beter in de aandelen stoppen 
Ik zie overal wel een berekening wat het opgeleverd heeft, maar nergens wat het gekost heeft. Hiermee doel ik op extra personeel, expertise, bemiddelingskosten etc. Daarnaast heb je weer extra mensen om rekening mee te houden ipv een simpele constructie waarbij je baas in eigen huis bent.
Achteraf gezien niet geworden wat ervan verwacht werd. Jammer maar helaas.
@hankey: Baas in eigen huis ben je altijd al geweest, aangezien de vereniging 73 aandeelhouder is. Daarbij heeft Delta Lloyd 10 als verkapte sponsoring. Er is in totaal nog maar 350.000 euro dividend uitgekeerd al die jaar terwijl het 53 miljoen heeft opgeleverd. Natuurlijk zullen er wel iets van kosten zijn geweest, maar dat is nooit zoveel.
Het doet nu niets meer, zowel goed als fouts. Daarom zou ik het laten en niet 70 miljoen nu gaan betalen om van de beurs af te gaan. De aandeelhouders van Ajax zijn supporters, geen aandeelhouders die rendement verwachten. Zoals in de tekst staat, het is eigenlijk een soort van schenking. Kortom, lekker zo laten gaan.
Hoe kom je op 350.000 euro dividend.
Naar mijn weten is dividend standaard 8% van de positieve balans.
Even op de huidige cijfers bekeken zou dat dus 8% van die 158 miljoen zijn. Wat neerkomt op 12.6 miljoen voor dit jaar alleen al. Wel is Ajax zelf voor een groot deel aandeelhouder (dacht 73%) maar dan kom ik nog uit op 3,5 miljoen voor de overige aandeelhouders.
Maar daar staat dan weer tegenover dat men nu rente ontvangt over het eigen vermogen en dit mogelijk hoger is dan de dividenden. Is het dan wel verstandig om zomaar 70 miljoen euro in te gaan leveren?
Dat zou bij een normaal aandeel zijn, maar het Ajax - aandeel wordt geen dividend uitgedeeld. Waardoor het gewoon een Sentiment-aandeel is.
@ejens: Geen idee waar jij dit vandaan haalt, maar een directie stelt per jaar voor hoeveel dividend er kan worden uitgekeerd (en stemt de vergadering van aandeelhouders over dit plan). Dit is in de afgelopen jaren maar 1 jaar geweest en heeft de vereniging en Delta Lloyd ervoor gekozen de dividend niet te toucheren.
En waar haal ik dit vandaan? De jaarcijfers van Ajax. Daar staat alles tot in detail in. En dividend betaal je over de winsten, niet over Eigen Vermogen wat jij nu doet.
@4ever4ajax,
Helemaal gelijk wat betreft de dividend uitkering. Echter zijn de aandelen niet langer in bezit van Delta Lloyd maar van NN, die Delta Lloyd hebben overgenomen.
https://www.parool.nl/sport/ waar-zijn-die-600-000-ajaxaandelen-heen~a4487644/
Hoezo was het destijds een leuk plan? En waar zit precies die extra complexiteit?
Waar baseer je dit allemaal op, terwijl je zo te lezen geen snars hebt begrepen hoe het bij Ajax in elkaar steekt. Want laten we wel wezen, 73 procent van de aandelen is in handen van de Vereniging Ajax, dezelfde vereniging die voor de beursgang 100 procent in handen had.
Dit is sowieso een zeer zwak artikel. Nergens wordt genoemd dat er maar 27 procent van de aandelen AFC Ajax NV vrij verhandelbaar zijn waarvan er slechts tussen de 8 en 9 procent daadwerkelijk verkrijgbaar zijn, want Delta Lloyd heeft bijna 10 procent in handen en de erven van Adri Strating bijna 9 procent. En die 8-9 procent die verhandelbaar is, is in handen van fans die ze ook niet van de hand doen. Dit is ook precies de reden waarom Ajax niet bang hoeft te zijn voor een buitenlandse investeerder, want er is niets te halen voor die jongens. Kortom, het aandeel Ajax is een sentimentsaandeel en geen beleggingsinstrument, wat goed te zien was aan hoeveel mensen 14 aandelen wilden kopen toen Johan Cruyff net gestorven was. Het is leuk voor mensen dat ze bij aandeelhoudersvergadering aanwezig mogen zijn; dan kom je ironisch genoeg wat dichterbij de club.
En dan wordt er een lachwekkende analyst aangehaald, ene Jim Tehupuring, die commentaar geeft over het ontbreken van snelle succesjes(terwijl er elke transferperiode belachelijk veel geld binnenkomt). Hij reageert op een gerucht(Dolberg->Monaco) en daar trekt meneer een conclusie uit. Wat voor beleggingsadviseur reageert op de waan van de dag? Behalve een hedgefund beheerder... Zo overduidelijk dat deze meneer zich geen seconde in het aandeel Ajax verdiept heeft, gezien de verdeling van het aandeel Ajax zoals ik hierboven beschrijf.
Slop, die hierboven aangehaald wordt, is altijd heel duidelijk geweest. Ajax gaat niet van de beurs, want er is geen noodzaak. Sterker nog, er is geen verschil. De RvC blijft bestaan, want dat is wettelijk verplicht voor bedrijven met de omvang van Ajax; PSV en Feyenoord hebben er ook een. De Vereniging Ajax gaan van 73 procent naar 100 procent aandeelhouder en heeft effectief net zoveel in te brengen als nu. De directiestructuur zal ook niet anders worden. Het enige verschil zal het verdampen van een flinke zak geld zijn, op dit moment schat ik zon 50 miljoen euro.
De transparantie waaraan een NV moet voldoen, is in mijn ogen vnl goed, juist in een wereld van schimmige deals en miljoenenschulden zoals in de voetbalwereld. Een jaarverslag heeft een club die deelneemt aan Europees voetbal toch nodig, want die moet ingediend worden bij de Uefa.
Dit is duidelijk een artikel zonder punt, laat staan inhoud. Aan het begin wordt de lezer lekker gemaakt met de vraag wat een beursgang betekent voor een club, vervolgens gaat het bijna alleen maar over Ajax(waarom?), en na het lezen van het stuk heeft de lezer nog steeds dezelfde vragen. Het is niet meer dan wat bij elkaar gezochte quotes waar geen chocola van te maken is.
edit: procent tekens zijn zoals gewoonlijk verdwenen. ik heb overal het woord ' procent' bijgezet.
Korte samenvatting: het was een leuke uitdaging. In principe hadden we dus mee moeten concureren met de top van Europa. Dat is totaal in het water gevallen. Dat kan. In het leven is niets zeker. Ja dat je dood gaat alleen!!
Nu is die hele beursnotering overbodig. Ja we houden kleine aandeelhouders warm met wat extra centen. Dat kan niet de bedoeling zijn neem ik aan.
Erg mooi stuk VZ! Ben zelf Ajacied en volg zo’n beetje alles. Alleen dit was mij nooit helemaal duidelijk wat voor consequenties en dergijke hier nou aan vast zitten. Dat is allemaal wat helderder geworden voor mij, bedankt!
Het enige wat ik hierin mis, is waarom ze nou echt van de beurs af moeten. Eens, het levert niets meer op. Maar het kost je op dit moment ook bijna niets. Omdat ze vereniging zelf al 73% heeft van de aandelen, kunnen ze altijd elke beslissing zelf nemen. Die 350.000 euro die ze ooit aan dividend hebben uitgekeerd, weegt niet op tegen de opbrengsten van de beursgang.
Mijn optie zou zijn om het lekker zo te laten. Geen lusten, maar ook geen lasten.
Die kleine aandeelhoudertjes warm houden is ook mooi geweest. En voor het clubgevoel hebben de meeste ook liever dat we van die bedrijfsnaam af zijn. Ajax is een voetbalclub en daar hebben we de beurs niet voor nodig. Simpeler kan ik het niet uitleggen.
Maar dat is toch geen 70 miljoen waard? Begrijp me goed, zou het prima vinden om van de beurs af te gaan. Maar aangezien het nu bijna geen lasten met zich meebrengt, waarom dan 70 miljoen 'weggooien'?
dus voor een stukje club gevoel betaal je 70 miljoen.nou laat maar. zie die 70 miljoen liver op het veld.
Nee klopt. 70 miljoen weggooien is ook niet wat we willen. Ik hoop dat er een oplossing kan zijn voordat geld en terugtrekken van de beurs. We zullen zien hoe ze dit verder gaan aanpakken.
@damsko1103: Als de aandeelhouders hun aandeel 'gratis' willen overdoen aan de vereniging, dan teken ik daar direct voor. Maar dat gaan ze denk ik niet doen, juist omdat ze nu 'een stukje van Ajax' bezitten (en ze er destijds voor betaald hebben). Zoals ik al hierboven schreef, je hebt nu weinig lusten en lasten. Ik zou het daarom dan ook lekker zo laten.
Het heeft voordelen, ze kunnen terug naar een simplere organisatie structuur en zijn niet meer verplicht om volledige openheid van zaken te geven over dingen die de beurswaarde kunnen beinvloeden zoals salarissen en transfers.
Ajax zal eigenlijk gewoon in de eigen aandelen moeten handelen. Nu ze bakken met geld hebben zal ik net zoals zoveel bedrijven dat doen als ze geld over hebben eigen aandelen terug kopen. Dit is eigenlijk win win. daald de koers dan kan je voor een prikje van de beurs aangezien je al een deel van de aandelen terug heb gekocht en de rest dan nog minder kost, stijgt de koers dan kan je ze weer verkopen en maak je winst en heb je zo een extra inkomsten bron.
Dat zou werken bij een 'echt beursgenoteerd bedrijf'. Er is per dag enorm weinig handel in de aandelen van Ajax (zowel koop als verkoop). Deze vlieger gaat dan niet op. Je kan wel rustig aan beginnen met het terugkopen van aandelen, de vraag is alleen of er aandelen worden aangeboden. De supporters met aandelen hebben de aandelen als emotie-stuk. Niet om daar zwaar op te cashen. Grote kans dat deze groep dan ook hun aandelen niet te koop aanbieden.
Je zegt het, ik las de fin. cijfers en zag dat ze 25 miljoen hebben geserveerd voor beleggingen, dus volgens mij zit je geheel op een lijn met het bestuur van Ajax. Lijkt mij ook een goede zaak, je moet ergens proberen een extra inkomstenbron aan te boren.
@lausho: Dat zijn beleggingen in effecten van andere bedrijven. Eigen aandelen komen daar niet te staan. Waarschijnlijk doen ze dit om meer rendement op het 'spaargeld' te halen. Daar vang je natuurlijk bijna niets meer op en zullen dan waarschijnlijk defensief beleggen voor een deel van het geld. Dat zou in de uitgebreide versie van het jaarverslag moeten staan, die ik niet heb nagelezen.
Reageer
Je kunt niet reageren op oude documenten.