Felle discussie over racisme en ‘Black Lives Matter’ tussen Gullit en Van Gelder

Bij praatprogramma Rondo is zondagavond een felle discussie ontstaan tussen Ruud Gullit, Jack van Gelder en Youri Mulder naar aanleiding van het vermeende racistische incident tijdens de Champions League-wedstrijd tussen Paris Saint-Germain en Istanbul Basaksehir. De wedstrijd werd gestaakt, doordat spelers van beide clubs van het veld liepen nadat Pierre Webó, de assistent-trainer van de bezoekers, door vierde official Sebastian Coltescu werd aangeduid als 'negru' in communicatie met de arbitrage. Webó zou zich hebben misdragen langs de lijn; de UEFA is een uitvoerig onderzoek begonnen. Ruud Gullit heeft geen begrip voor het aanduiden van Webó als 'ala negru', ofwel 'die zwarte daar'.

“Ik heb je gezien met Van der Vaart, die aangaf dat het gauw wordt gezegd in die talen. Luis Suárez en Edinson Cavani hebben het gezegd”, zegt Gullit tegen presentator Van Gelder. In Romaanse talen worden termen als 'negro' ('Spaans') en 'negru' (Roemeens) gebruikt voor het woord ‘zwart’. Cavani bedankte eind vorige maand een vriend via Instagram en schreef daarbij 'Gracias negrito', wat vertaald kan worden als 'bedankt, kleine zwarte'. Toen werden de vergelijkingen al getrokken met zijn landgenoot Suárez, al verschilt de context waarin beide Uruguayanen het woord gebruikten. De toenmalig spits van Liverpool werd in 2011 voor acht wedstrijden geschorst nadat hij Patrice Evra bij een ruzie zeven keer 'negro' noemde tijdens een wedstrijd tegen Manchester United.

“Dat is het ook nog. Als je zwart bent, word je uitgemaakt voor een zwartje”, doelt Gullit op de directe vertaling van het door Cavani gebruikte woord ‘negrito’. De oud-topvoetballer merkt dat er ‘veel discussies’ zijn geweest, ook in Qatar, waar hij als analist voor beIN Sports op tv was. “Daar werd gezegd dat het aan de taal ligt. Maar het kan gewoon niet”, benadrukt Gullit tijdens het praatprogramma. “Dan geef ik als voorbeeld: als er vier vrouwen op die bank zitten, en één vrouw is wat gezetter, zeg je dan ook: ‘Die dikke’? Dat zeg je niet, omdat je toch denkt dat je het niet kan maken. Daar gaat het om. Dat gevoel moet je ook hier hebben. Als je niet weet wie het was, had je net zo goed kunnen vragen: ‘Hoe heet jij?’ Daar zit het ‘m in.”

Van Gelder zegt het ‘grotendeels’ met Gullit eens te zijn. “Maar als er vier man op een bank zitten, de vierde man vraagt wie het deed en er wordt gezegd ‘die rooie’, of ‘die kale...”, reageert de presentator, zonder zijn zin af te maken. Mulder en Gullit reageren meteen door te stellen die situatie ‘iets anders’ is. “Dat weet ik wel”, verzekert Van Gelder. “Dan moet je het ook niet goedpraten. Dan moet je het ook niet goedpraten”, zegt Gullit vervolgens tweemaal. “Het is altijd: ik kan het me voorstellen. Nee, je kan het je niet voorstellen.” Als Van Gelder benadrukt dat hij ‘tegen racisme en tegen discriminatie is’, zegt Gullit: “Dan moet je het je ook niet kunnen voorstellen.”

Van Gelder stapt vervolgens over naar een onderwerp over knielende spelers in Engeland, die voor iedere wedstrijd een statement willen maken tegen racisme. “Wat mij betreft: all lives matter”, zegt Van Gelder daarover. 'All Lives Matter' is een slogan die kan worden opgevat als tegenreactie op de Black Lives Matter-campagne. Het is met name in de Verenigde Staten een controversieel statement, omdat er geen erkenning uit blijkt van de buitenproportionele mate waarin zwarte levens worden bedreigd door buitensporig politiegeweld en raciaal gemotiveerd geweld. “Dit keer gaat het om Black Lives Matter”, maakt Gullit duidelijk.

“Natuurlijk: all lives matter”, voegt hij daaraan toe. “Maar het gaat om het moment. Het gaat erom dat dit nu even de aandacht krijgt. Op een gegeven moment is het all lives matter. Maar het blijkt dat we dit toch nodig hebben. Het blijkt iedere keer nodig te zijn. Soms denken we dat we er klaar mee zijn, maar dat is niet zo.” Mulder en Van Gelder zeggen dat ze het goed vinden dat het statement nog altijd wordt gemaakt in Engeland. Zaterdag meldde de Daily Mail dat clubs in de lagere Engelse divisies achter de schermen praten over het beëindigen van het statement, omdat het soms wordt opgevat als een directe steunbetuiging aan de beweging Black Lives Matter, in plaats van een statement op zich, en omdat het in de lagere divisies niet bij iedere wedstrijd wordt opgevolgd. In de Premier League gebeurt dat wel.

Als Van Gelder de discussie wil afronden, geeft hij aan dat de teneur toch ‘iets te veel één richting’ op gaat. “Je bent het er niet mee eens”, constateert Mulder. “Spreek je dan uit.” Van Gelder reageert: “Ik vind dat all lives matter. Er worden meerdere mensen gediscrimineerd. Er is een levend antisemitisme. Daar hoor ik bijna niets over. Het gaat nu alleen om donkere mensen. Totale onzin. All lives matter: homo’s, transgenders...”, aldus de presentator. Gullit beaamt dat meerdere bevolkingsgroepen worden gediscrimineerd en licht ook vrouwen uit. “Maar het gaat nu om black lives matter.” Van Gelder: “Iedereen moet gewoon recht hebben om te doen en laten wat hij wil, te geloven wat hij wil, zolang het mij niet wordt opgedrongen.”