Verlies is een schone zaak

Het was niet het eerste waaraan ik dacht, toen scheidsrechter Undiano Mallenco na 120 minuten officiële speeltijd floot voor het einde van de Spaanse bekerfinale en ik de spelers van Real Madrid zag juichen om hun achttiende nationale bekerwinst. Pas de volgende ochtend bij mijn gebruikelijke surfronde langs de internationale voetbalwebsites drong het tot mij door. De hoofdstedelingen waren niet alleen ontzettend blij om na twee seizoenen met lege handen te hebben gestaan een prijs te pakken en om na achttien jaar eindelijk weer la Copa del Rey te veroveren, maar juist ook om het verslaan van het ‘grote’ Barcelona. Nooit eerder heb ik spelers en fans van de Koninklijke zo verheugd gezien bij winst op de aartsrivaal en dat is een compliment aan het adres van de Catalanen.

Ik ga nog niet zo heel lang mee, maar de eerste keer dat ik in aanraking kwam met het Spaanse voetbal was eind jaren tachtig, toen Emile Schelvis zich voor de NOS op zondagavond boog over het voetbal in Zuid-Europa. Het moge duidelijk zijn dat toen veel Nederlandse ogen wekelijks waren gericht op het Hollandse trio Rijkaard-Gullit-Van Basten bij AC Milan. Ik voelde mij echter meer aangetrokken tot de Spaanse competitie. Mijn vader, met wie ik altijd op die late zondagavonden televisie keek, was erg gecharmeerd van de Mexicaan Hugo Sánchez (en uiteraard van zijn prachtige salto na elk doelpunt). Persoonlijk was ik direct onder de indruk van Barcelona. Dat stadion, dat enorme veld, de mythe rondom Johan Cruijff en het kanon uit Groningen, Ronald Koeman. Mijn vader durfde destijds zelfs te beweren dat Cruijff’s Dream Team misschien wel net zo goed was als het Ajax van begin jaren zeventig of het Nederlands elftal op het wereldkampioenschap van 1978. Sindsdien nam mijn liefde voor de club met het jaar toe.

Begin jaren negentig begon ik als jonge tiener het bijna als vanzelfsprekend te vinden dat Barça de kampioen van Spanje was, maar toen Michael Laudrup de zeer ongepaste overstap maakte van los blaugrana naar los blancos kwam er een einde aan de hegemonie van Cruijff & Co. Wie dachten die mannen uit de hoofdstad eigenlijk wel dat ze waren? Ik was ontzet en besloot acht te slaan op de geschiedenis van beide clubs. Tot mijn verbazing had Real Madrid een veel indrukwekkender palmares. Zij hadden die “cup-met-de-grote-oren”, waarvoor Barcelona in 1992 tegen Sampdoria zo diep moest gaan, niet één maar wel zes keer gewonnen(!) en mochten zich bovendien al twee keer zo vaak als Barcelona kronen tot kampioen van Spanje. Kortom, Barcelona was Spanje’s goede tweede.

In de jaren die erop volgden behaalden de Catalanen wel successen, maar het waren toch vooral de Madrileense Galácticos die aan het einde van de oude en begin van de nieuwe eeuw de belangrijkste prijzen in de wacht sleepten. Voor mij andermaal een koude kermis. Tot mijn afschuw kondigde zich zelfs een heus dieptepunt aan in Barça’s clubgeschiedenis: Een twaalfde plaats in de competitie halverwege seizoen 2002/03. Pas een halfjaar later met de komst van Joan Laporta als voorzitter en Frank Rijkaard als trainer kan nu daarop terugkijkend worden gesteld dat toen de ware opmars begon met het zich definitief scharen onder de absolute wereldtop.

Waar Rijkaard de spreekwoordelijke voorzet gaf voor succes, heeft Josep Guardiola de bal met verve binnengeschoten. Records werden vanaf de start aan de lopende band gebroken, soms zelfs aan gort gespeeld en het tiki-taka spel werd met de week mooier. Het sportieve hoogtepunt kwam in december 2009 met het winnen van de Wereldcup voor clubteams. Resultaat: Een huilende trainer, zich ter plekke realiserende dat hij en zijn equipe geschiedenis hadden geschreven. Zelf beleefde ik mijn meest euforische moment een halfjaar daarvoor, in de 93ste minuut van de tweede halve-finale van de Champions League tegen Chelsea. Man wat was ik blij. Ik wist niet dat een mens zó blij kon zijn. De goal van Andrés Iniesta was als een bekroning voor het spel van de zeven maanden ervoor, waartoe ik mijn omgeving had bewogen te stoppen met tijdsverspilling aan de Eredivisie en wekelijks te gaan zitten voor het Pep-Team. Een jaar lang was mijn ringtone ingesteld op een Catalaans radiofragment, ingezet vijftien seconden voor Iniesta’s doelpunt. Dat jaar nam ik regelmatig mijn telefoon te laat op.

Ook Real Madrid moest het de laatste drie jaar ontgelden tegen de Catalaanse grootmacht. Tot 20 april in het ouderwetse Mestalla. Daar stak José Mourinho op geheel eigen wijze zijn toverstokje tussen Pep’s spaken en prompt verloor Guardiola zijn eerste finale als coach van zijn geliefde club. Voor zover mijn kennis van het Spaanse voetbal reikt, sedert de zondagavonden met Emile Schelvis, was het voor het eerst dat de Koninklijke El Clásico tegemoet ging als underdog en zegevierde bovendien. De overwinning in de finale van de Copa del Rey is dus op z’n minst fraai te noemen. Nog fraaier, echter, was de jubelstemming onder de Madrileense spelers en pers, om nog maar te zwijgen van de festiviteiten ’s ochtends vroeg op Plaza de Cibeles in het centrum van de hoofdstad (verdediger Sergio Ramos liet van blijdschap de gewonnen trofee pardoes uit zijn handen glippen bij het naar eigen zeggen zien van zovele madridistas bij elkaar).

Betekent dit voor Barcelona dan het einde van een glorieuze reeks? Ik verwacht van niet. Integendeel, het gaat nu pas écht beginnen. Dat voorafgaand aan de confrontatie in de bekerfinale vanuit Madrid naar Barça werd gekeken met het nodige ontzag en gepaste vrees is een psychologische mijlpaal die mijn inziens nooit eerder werd bereikt. Niet onder Cruijff, noch onder Rijkaard. Voor het eerst won niet het grote Real Madrid van Barcelona, maar verloor het grote Barcelona van Real Madrid en is het niet langer alleen maar Spanje’s goede tweede. Dat je als favoriet ook finales kunt verliezen weten alleen de allergrootste clubs uit de voetbalgeschiedenis en sinds afgelopen woensdag reken ik Barcelona bij die absolute top. Want verliezen hoort bij het voetbal. Het is een schone zaak.