Sjaak Polak: Omstreden, direct en goudeerlijk
Door SANDER DE VRIESVEENDAM - De naam Sjaak Polak (32) wordt al snel geassocieerd met woede-uitbarstingen tijdens wedstrijden. De verdediger heeft echter ook een andere kant. Een verhaal over een harde Hagenees met een klein hartje.
Sjaak Polak kijkt even naar beneden, waar twee grasmaaiers over het vlakke veld van stadion De Langeleegte snorren. Nee, dit beeld had hij niet voor ogen toen hij in de zomerstop werd uitgenodigd voor een stage bij de Israëlische topclub Maccabi Tel Aviv. Die stage verliep goed. Polak kreeg een contract aangeboden, maar de club had al vijf spelers binnen de EU in de selectie. De voorwaarde was dat hij zijn Nederlandse paspoort inruilde voor een Israëlisch paspoort.
Polak weigerde. En dus werd de mediterrane zon ingeruild voor een bleek herfstzonnetje. Hij verkoos de zompige kleigrond in Groningen boven het droge woestijnzand van Tel Aviv en bikkelt nu bij BV Veendam voor een plaats in de subtop van de Eerste Divisie.
Een goedgebekte Hagenees neerzetten in het Hoge Noorden, waar de nuchterheid van stugge Groningers overheerst. Het lijkt vragen om problemen. "Het bevalt me hier uitstekend. De mensen in het noorden zijn anders, maar niet op een vervelende manier”, bestrijdt Polak dit vooroordeel. "Ze zijn afstandelijker, kijken meer de kat uit de boom."
"Ik zeg altijd waar het op staat. Dat heb ik mijn hele leven gedaan. Maar ik kan iedereen recht in de ogen kijken, bij iedereen door de voordeur binnenkomen. Daar ben ik trots op", vervolgt Polak. Hij is hard en gehard. Hard van zichzelf, gehard door de jaren heen.
Geloof
Hij kende een moeilijke jeugd. Vader verliet het gezin toen Sjaak nog klein was. Hij liet een vrouw en drie zonen achter. "Het is zo gemakkelijk om weg te lopen. Hij hoeft van mij niet meer te komen. Ik zag hem op de begrafenis van mijn oma, zijn moeder. Toen heb ik hem weg laten sturen. Na wat hij ons had aangedaan kon hij daar niet zijn, vond ik. Je kunt toch niet als leugenaar door het leven gaan?"
Moeder werkte hard om goed voor haar drie jongens te kunnen zorgen. Ze zorgde ervoor dat de jongens konden voetballen in clubverband. Toen hij zestien was overleed ze. Enkele jaren daarna pleegde zijn oma zelfmoord. Polak en zijn twee jongere broers bleven achter. "Mijn moeder deed álles om het ons naar de zin te maken. Toen ik na mijn moeder mijn oma verloor, vroeg ik me wel af wat ons nu nog te gebeuren stond."
Dat alles is nu vijftien jaar geleden. Polak haalde zijn kracht uit voetbal en het geloof, al gaat hij niet naar de kerk. "Ik vind dat iedereen zijn geloof op zijn eigen manier moet invullen. Ik geloofde altijd al dat er íets was, maar dit gevoel werd twee jaar na de dood van mijn moeder versterkt. Ik lag op een avond in bed, toen ik opeens een hand over mijn hoofd voelde. Er was niemand in de buurt. Later zag ik op televisie dat overleden mensen die veel om je hebben gegeven, je dan zeggen dat het zo goed is. Soms heb ik nog zoiets. Dan voel ik plotseling een windvlaag. Het kan de tocht zijn, een deur die dichtslaat. Maar ik geloof in iets anders."
Onderschat
Het overlijden van zijn moeder heeft hem harder gemaakt. Veel harder. Wat mensen van hem vinden? Het doet hem weinig. "Als voetballer word ik van buiten uit niet gewaardeerd. Dat is nu eenmaal zo. Ik krijg in de krant of in het weekblad Voetbal International bij de cijfertjes standaard een vier of een vijf. Heel soms een zes. Altijd! Ik kijk er nu ook niet meer naar. Het interesseert me geen moer wat ze van me vinden."
Op die ene keer na. Polak kreeg vorig seizoen na het verloren thuisduel tegen FC Groningen een bericht op zijn telefoon van Hugo Borst. "Er stond in dat ik rood had moeten hebben. Dat ik me gedroeg als een imbeciel en het roodwitte shirt van Sparta niet waardig was. Dat hij hoopte dat ik snel zou stoppen."
"Dat deed pijn. Ik haal altijd alles uit de kast, wil alles doen om te winnen. En dan zegt hij zulke dingen, maar niet eens in mijn gezicht. Ik ben toen naar de clubleiding gegaan en hen gevraagd wat ik hiermee moest. Zij hebben Borst verzocht niet meer zo te handelen. Borst stuurde me daarop nog een bericht waarin stond dat doorbrieven naar de clubleiding in zijn ogen NSB-gedrag was. Dat geloof je toch niet? Ik mocht hem niet terugbellen, want daar had hij geen zin in. Maar hij zit wél altijd bij Studio Voetbal over normen, waarden en respect te praten. Hij heeft het zelf niet eens."
Ergens, diep in zijn hart, steekt het. Hij voelt zich enigszins onderschat. "Ik kan veel meer dan alleen hard werken en vrije trappen nemen. Ik vind dat ik ook aardig kan voetballen. Anders haalt FC Twente je niet. Een topper ben ik niet, dat weet ik zelf ook wel. Ik kan zeggen dat ik er alles aan heb gedaan, maar dat ik niet altijd geluk heb gehad."
Rechtvaardig
Sjaak Polak is altijd zichzelf. Er is geen voetballer die expressiever kan reageren na een gemiste kans of een ingeschoten penalty. Geen voetballer die emotioneler kan reageren na een wedstrijd. Wat denkt hij wanneer hij zichzelf terugziet op televisie? "Wat is dat voor een achterlijke idioot", zegt Polak droogjes. "Wanneer ik emotioneel ben, komen er vaak dingen naar buiten die ik achteraf niet had moeten zeggen. Ik kan af en toe heel direct zijn en niet altijd op een gepaste manier. Ik kan niet achteraf iets zeggen. Of iets zeggen wat ik niet vind. Wanneer je met 4-0 verliest bij De Graafschap en een verslaggever vraagt me wat ik van de wedstrijd vond… Dat is vragen naar de bekende weg."
Het is een man met een geschiedenis. Met een verhaal en soms ook met een gebruiksaanwijzing. "Maar achter de directe Sjaak Polak zit een man met een klein hartje. Als iemand mij midden in de nacht belt, dan ga ik eruit. Zo ben ik. Mensen kunnen altijd op me bouwen.Wanneer ik bij FC Twente ga kijken, word ik toegezongen door een paar duizend mensen. Dan kan Sjaak wel een grote bek hebben, maar die zegt dan even niks meer en zit met kippenvel op de tribune."
Na het ontbreken van een vaderfiguur in zijn eigen jeugd, probeert Polak zijn eigen vaderrol zo goed mogelijk in te vullen. "Ik heb twee kinderen. Twee jongens. De een wordt zes, de ander is vijftien maanden. Ik ben een redelijk strenge, maar rechtvaardige vader. Ik geef ze veel de ruimte. Man, je krijgt zoveel liefde van kinderen. Als je het even moeilijk hebt en je ziet die twee apen lopen, vergeet je alles. Dan weet je hoe mooi het leven is."
'Polak moet stoppen met die eeuwige verongelijktheid' Hugo Borst: "Sjaak Polak is typisch zo’n voetballer zonder een reëel zelfbeeld. Dus is het goed dat een supporter zo’n jongen eens de waarheid zegt. Iemand moet het doen, zal ik maar zeggen. Je kunt nu eenmaal niet blijven teren op een leuke vrije trap en een strafschop. Dat hij ging uithuilen bij de directie in plaats van bij zichzelf te rade gaan zegt natuurlijk alles over zo’n jongen. Ik hou niet van mensen die janken en klikken. Dat heb ik hem eventjes laten weten." "Hij mag me altijd bellen hoor. Ik ga graag de dialoog aan, zelfs met heel modale voetballers. Als hij die Calimero-helm maar wel afzet en probeert te luisteren, want hij heeft nog een hoop te leren in het leven. Dat een vier in Voetbal International niet het einde van de wereld is, dat hij moet leren relativeren, dat hij moet stoppen met die eeuwige verongelijktheid.” |
Zie ook:
'Appie' Chaiat: Vallen en gewoon weer opstaan
'Ik heb gewoon een goede neus voor de goal'