Hoe de VAR nog voor zijn introductie al kansloos was bij het grote publiek
De videoscheidsrechter (VAR) deed in seizoen 2016/17 zijn intrede in het voetbal, maar heeft tot nu toe allerminst aan de hoge verwachtingen kunnen voldoen. We discussiëren nu zelfs nog meer dan vroeger over beslissingen van de arbitrage, terwijl het voor zijn entree toch echt werd gezien als ultiem paardenmiddel om het voetbal eerlijker te maken. In aflevering 4 van de rubriek Spelbepalers gaat Voetbalzone terug naar het begin om uit te vinden waar het mis is gegaan.
Door Thijs Verhaar
Als er iemand fel tegen elektronische hulpmiddelen in het voetbal is, is het wel trainer José Mourinho van Tottenham Hotspur. Toch kon zelfs hij in januari van dit jaar niet klagen toen zijn ploeg in de slotfase van het duel tegen Watford geen goal kreeg toegekend toen een schot van Erik Lamela de doellijn net niet volledig passeerde en zijn ploeg bleef steken op een teleurstellend 0-0 gelijkspel. “Het is zoals het is”, verkondigde de coach na afloop in de persconferentie. “Ik wist dat het millimeterwerk was, maar de doellijntechnologie maakt geen fouten zoals de VAR wel doet.”
Met die vergelijking legde Mourinho meteen de zwakke plek van de VAR bloot. De beslissingen van de videoscheids zorgden tot de stillegging van het mondiale voetbal wekelijks voor ergernis omdat het, in tegenstelling tot doellijntechnologie, niet voor onomstreden beslissingen zorgt. Maar hoe komt het dat we dat wel verwachten? Op welk punt in de twijfelachtige geschiedenis heeft men beloofd dat alle arbitraire keuzes opeens honderd procent juist zouden zijn en alle discussie zouden wegnemen? Het antwoord lijkt te schuilen in de beeldvorming.
Om dit te begrijpen moeten we terug naar het jaar 2010, toen Duitsland en Engeland elkaar troffen op het WK in Zuid-Afrika. Een doelpoging van Frank Lampard ging bijna een meter voorbij de doellijn voor de bal terug het veld instuiterde en Manuel Neuer hem opving, maar Engeland kreeg geen goal toegekend. De FIFA was in zijn hemd gezet en de internationale spelregelcommissie besloot eindelijk gehoor te geven aan de almaar luidere roep om elektronische hulpmiddelen. Vervolgens deed de doellijntechnologie twee jaar later officieel zijn intrede en die innovatie zorgde meteen voor heldere beslissingen. Een bal is immers wel of niet volledig over de lijn. Geen twijfel over mogelijk.
ON THIS DAY - 2010 - Frank Lampard? The goal that was never given. Pre Goal-Line technology | http://t.co/7h1mQkUd53 pic.twitter.com/wIlWYORX0d
— fanatix (@therealfanatix) June 27, 2015
Het systeem van Hawk Eye werd direct geaccepteerd als een verbetering en een onzichtbare grens werd doorbroken: technologie in het voetbal. De lobby voor deze omslag was toen al bijna een decennium gaande, want bijvoorbeeld bij tennis bleek het al jaren succesvol. Ook in de voetballerij bleek de doellijntechnologie een voltreffer en het succes van de eerste stap werd ook de roep om een videoscheidsrechter steeds luider. Het probleem is echter dat de verwachtingen onmenselijk hoog zijn. Andere beslissingen zijn nooit zo zwart-wit als het al dan niet passeren van een doellijn. Hoe beoordeel je of een actie opzettelijk is of niet? Dat blijft mensenwerk en daarbij horen fouten, zoals ook scheidsrechter Jorge Larrionda en zijn assistenten een enorme fout maakten door de goal van Lampard niet toe te kennen.
De hele lobby voor technologie in het voetbal dateert al uit 2005, toen Liverpool’s Luis Garcia een ‘spookdoelpunt’ scoorde in de halve finale van de Champions League tegen Chelsea. Het was voor de arbitrage onmogelijk om te zien of de bal over de lijn was, maar the Reds kregen de goal toegekend. Het is aannemelijk dat de scheidsrechter anders een penalty en een rode kaart had gegeven aan Petr Cech, die Milan Baros neerhaalde in de opbouw, maar het was hoe dan ook beschamend dat het arbitraire kwartet moest gokken, terwijl er zulke grote belangen op het spel stonden. De internationale spelregelcommissie (IFAB) besloot hierop dat er getest moest worden met Hawk Eye, maar opteerde in 2008 voor een alternatief: extra scheidsrechters achter de doellijnen.
#Onthisday 2005: Luis Garcia scored Ghost goal vs Chelsea Was it over the line? pic.twitter.com/7FRMETVKlt
— Classic Football Shirts (@classicshirts) May 3, 2017
Men durfde het niet aan om een revolutionaire stap te nemen en toenmalig FIFA-baas Sepp Blatter verdedigde zijn keuze als volgt: “we hebben wereldwijd 260 miljoen mensen die direct betrokken zijn bij de sport. Als we de wetten van het spel handhaven, is het makkelijker te begrijpen. We moeten leven met fouten, want voetbal moet een menselijk karakter houden.” Blatter toonde zich altijd een felle tegenstander van technologie in de voetballerij en in het geval van de VAR kunnen we niet ontkennen dat hij een kritiek punt heeft aangestipt. De videoscheidsrechter heeft ervoor gezorgd niemand nog direct keihard durft te juichen na een doelpunt, dus we zijn iets van de menselijke beleving kwijtgeraakt.
De omslag van Blatter en de IFAB kwam er echter alsnog in 2010, na de afgekeurde goal van Lampard. “Het is duidelijk dat de ervaringen op dit WK ervoor zorgen dat we opnieuw moeten kijken naar de invoering van doellijntechnologie. Het zou nonsens zijn om dat niet te doen”, verkondigde hij drie dagen nadat Duitsland met 4-1 won van Engeland en doorstroomde naar de kwartfinale. Dat ene schot van Lampard heeft dus alles veranderd en wat we vaak vergeten is dat het geweldige treffer was als hij werd toegekend. Met een soort half-volley lobde hij de bal van net buiten de zestien via de onderkant van de lat over wereldkeeper Manuel Neuer, die maar een paar stappen voor zijn lijn stond.
“Die bal was zo ver over de lijn dat iedereen in het stadion het heeft gezien”, verzuchtte BBC-verslaggever Guy Mowbray in ongeloof. Duitsland was die wedstrijd zoveel beter dat het voor de uitkomst van de wedstrijd waarschijnlijk geen verschil had gemaakt, maar het zou op dat moment wel de gelijkmaker zijn geweest, waardoor het momentum mogelijk was gekeerd. Blatter toonde zijn sympathie voor de Engelsen, of hij was gewoon beschaamd. Dit was het grote feestje van de FIFA en de scheidsrechters maakten er een potje van. De ironie is wel dat het hem bespaard was gebleven als hij twee jaar eerder niet zo terughoudend was geweest, maar in 2012 kwam de doellijntechnologie er dan eindelijk in de Premier League.
Binnen vier jaar volgden alle topcompetities in Europa en de grens was definitief gepasseerd, waarna ook de videoscheidsrechter zijn intrede deed. Die is zijn doel echter al snel voorbij geschoten, concludeerde de spelregelcommissie. “We kijken nu vanuit vijftien camerastanden naar iets wat er misschien wel helemaal niet is, maar dat was niet het idee van het VAR-principe”, zei Lukas Brod in december 2019 namens de IFAB. Hij werd geconfronteerd met het geneuzel om millimeters buitenspel en ballen die misschien onderweg ergens door een vingertopje zijn aangeraakt, wat niemand met het blote oog kan waarnemen. “Dat is het probleem van nu – mensen proberen het als forensische experts aan te pakken.”
De VAR is ingevoerd om ‘duidelijke’ fouten door te geven aan een scheidsrechter. Momenten waarop iedereen behalve de veldarbiter kan zien dat een goal afgekeurd moet worden, het duidelijk zichtbaar buitenspel is of wanneer een gele kaart donkerrood had moeten zijn. Meer niet. Nu wordt echter alles tot in den treuren geanalyseerd om te 'bewijzen' dat de VAR net als de doellijntechnologie in staat is om zelfs de allerkleinste foutjes te herstellen. Dat is in feite onze eigen schuld geweest met onze torenhoge verwachtingen, dus zal er veel moeten veranderen om van de VAR alsnog een succes te maken.
Ga jij die Jackpot winnen? Koop dan nu je lot voor de trekking en speel mee!
Meer nieuws
V/d Vaart wil Oosting van transferdoelwit af brengen: ‘Het is niet verstandig’
Clubleiding van Inter niet blij met actie Dumfries en denkt na over sanctie
Davy Klaassen doet boekje open over vertrek bij Ajax: ‘Toen zij vertrokken...’
Woerts meldt definitief akkoord Van Persie en Heerenveen; wachten op witte rook
V/d Vaart zou duo aanstellen voor opvolging Arne Slot; Afellay enthousiast
De Telegraaf: Geertruida ‘wil dolgraag naar Liverpool’ en staat ook op de radar
Meer sportnieuws
De VAR is echt een verrijking voor het voetbal. Door de jaren heen zal het gebruik van de VAR steeds sneller gaan en minder tijd aan verloren gaan. Alhoewel er nu ook al heel erg weinig tijd aan VAR controles gaat. Ook legt de VAR bloot dat er problemen zijn met de voetbalregels. Want zelfs als we iets meer dan een keer op tv terug zien zijn de meningen nog steeds verdeeld. En dan heb ik het niet eens over het feit dat velen hun clubvoorkeur niet aan de kant kunnen zetten om eerlijk te oordelen.
Dat ben ik volledig met je eens. Het eerste seizoen dat het in België gebruikt werd, werden er ook echt de meest ridicule beslissingen genomen. Maar de seizoenen erna ging dat echt hard naar beneden. Geen idee waarom maar het lijkt dus zo te zijn dat de mensen achter de VAR in hun eerste seizoen regelmatig groteske fouten maken.
Het is natuurlijk een nieuw iets. Waar de scheidsrechters nog aan moesten wennen. En de regels rondom moeten natuurlijk ook aangepast worden. Zoals handsbal was naar mijn mening een oneerlijk iets geworden. Waar je om de meest onbenullige redenen de bal op de stip ging.
Heb je zeker gelijk in. Maar dan nog kan ik er met mijn hoofd niet bij wat voor fouten er gemaakt werden. Maar zoals gezegd, gelukkig is het nu al gebeterd.
De var is alleen kansloos bij niet te snuggere emotionele fans en conservatieven.
De invoering is geweldig, het gebruik nog niet. Dit komt mede doordat de voetbal wereld te eigenwijs is om van andere sporten te leren.
Maar over n paar jaar is iedereen super blij met de var
Het gebruik is niet goed omdat het wordt gedaan door minkukels. Als je ziet wat er misgaat heeft het niks te maken met niet willen leren van andere sporten. Scheidsrechters als Kuipers die nooit meer een beslissing nemen omdat de VAR ze toch wel corrigeert. Nijhuis die bij duidelijke penalty’s eeerst gaat zoeken naar redenen om hem maar niet te hoeven geven. Niet alle wedstrijden met hetzelfde aantal camera’s waardoor de VaR bij de ene wedstrijd wel en de andere wedstrijd niet kan ingrijpen bij buitenspel. Elk land met andere regels rond de Var. Nietszeggende teksten als ‘discutabel is acceptabel’.
De VAR is een heel mooi instrument die wel nog moet worden verbeterd in gebruik. Maar die VAR gaat echt niet meer weg.
Het gebruik van de VAR zal gaan verbeteren als er een groep word opgeleid die achter de schermen zit en totaal willekeurig is ten opzichte van de scheidsrechters op het veld. Momenteel willen ze elkaar niet kwetsen (om het zo maar te stellen). Een onafhankelijke video sector zou ideaal zijn.
Precies! En daarbij moeten de VAR ook niet beperken tot achterlijke regeltjes. Er zou 1 duidelijke regel moeten zijn: onjuiste beslissingen rechtzetten. Nu kan een onterecht gegeven corner bijvoorbeeld leiden tot een doelpunt. Want corners en ingooien vallen buiten de zeggenschap van de Var. Daarnaast: spreek duidelijk af wat wel en niet mag en gebruik common sense. Een bal van 2 meter afstand geschoten die op een arm beland zonder dat er sprake is van opzet of een duidelijke scoringskans is geen penalty, dus hou op met zoeken. De VAR werkt wel degelijk, maar de regels eromheen niet.
Dan kan het einde snel zoek zijn. Want waar trek je de grens? Een foutieve inworp en drie minuten later wordt er een goal gemaakt, mag de VAR dan tussenkomen? Of doel je eerder op het feit dat de VAR dan meteen moet tussenkomen op het moment dat de inworp gegeven wordt?
@FR_JC: helemaal mee eens! Wat mij betreft ook het eindoordeel bij de VAR zodat de scheids niet naar de zijkant hoeft te komen wat heel veel tijd scheelt!
4ever4ajax; Ik begrijp het punt dat je aanhaalt om de eindbeslissing bij de VAR neer te leggen. Echter, wat doen scheidsrechters dan nog op het veld? Persoonlijk denk ik niet dat het eindoordeel bij de videoscheids moet liggen in geheel. Gedeeltelijk wel, hands en de buitenspelgoal (of Rood).
Dnsdkr; Tot op zekere hoogte ben ik het met je eens, maar je kan de VAR niet over alles laten beslissen. Ingooien, corners de ja of de nee, waar trek je de grens, dat er geen scheidsrechters op het veld meer aanwezig zullen zijn? Fouten in het spel zullen altijd blijven bestaan, ook een klein beetje de charme van het voetbal imo. De VAR moet er zijn met simpele regels die opgevolgd moeten worden, ongeacht club, speler of scheids.
@Fr_JC: ik bedoel dat bij belangrijke beslissingen waarbij de scheids het bij het verkeerde eind heeft en de VAR dus kan overrulen. Dat zegt niet dat de scheids niets meer zelf kan doen. Dat is Max een paar keer per wedstrijd.
4ever4ajax; Zoals je het nu schrijft ben ik dan ook geheel met je eens. Wanneer de VAR aangeeft hoe het is en wat het is zou de scheids inderdaad niet meer naar de kant hoeven worden gehaald. Eigenlijk 3 kerntaken waarbij de beelden altijd leidend (behoren te) zijn.
Exact!
Het heeft allemaal te maken met acceptatie. Bij het hockey werken ze al jaren zo en gaat het prima (los van dat daar heel andere normen en waarden gelden jegens scheidsrechters). Maar de videoref heeft het eindoordeel en daarmee klaar.
@Suc6Magnet: in het hockey zie je dat de VAR ook niet constant optreedt, alleen bij cruciale fouten van de scheids. Echt een voorbeeld voor het voetbal wat mij betreft.
Het idee van de VAR is goed echter wat mij teleurstelt is dat net zoals bij de reguliere scheidsrechters, met name Ajax en Feyenoord nog steeds dubieuze beslissingen in hun voordeel krijgen. Zelfs ondanks de Var. Dat zet bij veel mensen kwaad bloed. Dit naast de dubieuze beslissingen waar volgens mij vooral Groningen en Fortuna Sittard last van hebben gehad.
VAR prima, mits de regels voor hands worden aangepast naar alléén een strafschop bij een overduidelijk intentionele of onnatuurlijke houding. Dit zou nu met de VAR waarneembaar moeten zijn, en als dat het niet is is het gewoon geen strafschop, klaar! Zoals het nu gaat verziekt het het hele spel. Neem de strafschop die NL tegen kreeg in de wedstrijd tegen DE, waarbij de bal met een boog op de nietsvermoedende De Ligt z’n arm viel. Volkomen achterlijk.
Reageer
Je kunt niet reageren op oude documenten.