Voormalig Ajax-stagiair overwint suïcidale gedachten en slaat nieuwe weg in

De wereld lag in 1995 aan zijn voeten. Een stage bij Champions League-winnaar Ajax, deals met McDonald's en Coca-Cola en interviews met grote tv-stations en kranten: Sonny Pike (12) was hét wonderkind van de voetballerij. Tegenwoordig is de Engelsman het schrikbeeld van ouders van talenten: ooit een grote belofte, maar volledig bezweken onder de druk. Geen topcarrière, een gebroken relatie met zijn vader en suïcidale gedachten: Pike belandde in een diep zwart gat. Anno 2020 heeft de voormalig spelmaker annex spits zich herpakt. Naast zijn voetbalschool wil de taxichauffeur ook met zijn autobiografie, die in september uitkomt, talenten én ouders waarschuwen. "Uiteindelijk is alles goed gekomen, maar uit mijn verhaal moeten wel lessen worden getrokken."

Door Tim Siekman

Pike weet nog goed welke wedstrijd het was: Crystal Palace tegen Tottenham Hotspur. De aanvaller mocht op zeventienjarige leeftijd, na een jaar schorsing opgelegd door de FA, zijn kunsten vertonen bij the Eagles. Maandenlang moest Pike vanaf de zijlijn toekijken, maar bij Palace kreeg hij weer de kans om te mogen schitteren op het veld. "Ik was op stage bij Palace en speelde niet op mijn eigen positie, namelijk als linksbuiten. De wedstrijd speelde volledig langs mij heen af. Ik dacht bij mezelf: Ik wil gewoon dat ik door de grond kan zakken, zodat ik hier weg ben. Ik kon het opeens niet meer aan en verliet het veld. Ik vroeg niet eens om een wissel, ik ging gewoon naar de kant. Ik zei tegen de trainer dat ik klaar was. Hij dacht zeker dat ik een blessure had. Ik had ook een blessure, maar die was mentaal." Einde carrière.

Het jonge voetbaltalent kreeg enkele jaren eerder nog alom lof. De nieuwe Diego Maradona, de nieuwe George Best of in ieder geval de nieuwe Ryan Giggs: Pike werd een gouden toekomst voorspeld. In die periode laveerde hij tussen zaakwaarnemers, tv-optredens, sponsordeals en stages bij gerenommeerde clubs. Pike werd met zijn lange haar, guitige en enthousiaste blik en geweldige voetbalkwaliteiten al op jonge leeftijd iemand om rekening mee te houden. Op zeventienjarige leeftijd was er echter helemaal niets meer van over. "In mijn hoofd was ik er klaar mee, ik was weg", zegt Pike in een interview met The Guardian. "Ik was bij tijd en wijle suïcidaal, zat lange tijd in een zwart gat. Ik kon het niet meer aan. Ik dacht eraan om met het leven te stoppen."

Het grote Ajax
Bij een lokale club in Essex begon het bizarre avontuur. Pike scoorde in zijn jeugdjaren aan de lopende band: een seizoen met honderd doelpunten was niet bijzonder. Rond zijn twaalfde levensjaar vertegenwoordigde hij East Anglia, een streek in Engeland, op een soort mini-WK in Denemarken, samen met onder anderen Ashley Young en David Bentley. Scouts hadden Pike al een tijdje in de smiezen. Hoeveel scouts hebben er vandaag naar jou gekeken?, grapten Pike en Bentley na wedstrijden. De aanvragen, van clubs en media, stroomden binnen, tot grote vreugde van Mickey. De vader van het toptalent had nimmer interesse getoond in de sport, maar zag, volgens Pike, nu wel een uitgelezen kans om er optimaal van te profiteren.

Na een toernooi zag Ajax potentie in Pike en nodigde hem uit naar Nederland te komen. De Amsterdammers wilden de topaanvaller in wording zelfs full-time inlijven, maar dat voelde voor Pike op dat moment niet goed. Toch heeft hij genoten van zijn tijd bij Ajax. "Ik speelde er een paar wedstrijden en maakte zelfs de winnende tegen PSV. Ze wilden me definitief hebben, maar ik was dertien jaar en ik had daar geen interesse in. Ik ben altijd een familiemens geweest. Maar ik heb wel het eerste elftal mogen ontmoeten. Louis van Gaal was de trainer destijds en hij was ook erg aardig tegen me. Je had Nwankwo Kanu, Patrick Kluivert, al die beroemde spelers. De trainingen van Ajax waren volledig nieuw voor mij, zoiets had ik nog nooit meegemaakt in Engeland. Echt ongelooflijk."

Na zijn korte periode bij 'het grote Ajax' stond Pike in Engeland volop in de belangstelling. Pike senior genoot volgens zijn zoon 'enorm van de aandacht'. "Hij heeft zich laten meeslepen door alle publiciteit en dat heeft mij veel schade berokkend", aldus Pike. De randzaken en het drukke schema eiste zijn tol. Toen hij veertien of vijftien was, had de tiener alles dat een prof ook had, zoals sponsors als Paul Smith en Mizuno, gratis kleding en topdeals met McDonald's en Coca-Cola. Zijn benen werden zelfs voor een miljoen euro verzekerd. "Mijn vader drong erop aan om dat soort dingen te blijven doen. Het werd simpelweg te veel. Ik weet nog goed dat ik een reclame voor McDonald's deed waarbij ik moest hooghouden en de bal naar de camera moest schieten. Op een gegeven moment voelde ik zelfs mijn dijbenen opspelen. Mijn omgeving was bruut."

'Coaching and Poaching'
Zijn droom was om ooit het WK met Engeland te winnen. Hij voelde de druk om te presteren al voldoende bij zichzelf; daar kwamen de eisen van zijn vader nog bovenop. "Tussen mijn tiende en mijn veertiende was ik veel in de media. Op een gegeven moment zei mijn moeder: Je doet te veel, dat gaat ten koste van je voetbal en school. Dat hoeft niet. Ik denk dat je vader dit vooral voor zichzelf doet. Ik zat tussen die twee kampen in", memoreerde Pike in 2018 in gesprek met Nieuwsuur. In een documentaire van de BBC gaf Mickey toe dat hij te ver ging met de voetballoopbaan van zijn zoon. De bouwvakker vestigde al zijn hoop op zijn zoon, mede omdat hij als alleenstaande moeilijk de eindjes aan elkaar kon knopen en de media-aandacht een welkome financiële boost gaf.

"Ik heb hem aan het huilen gemaakt", legde Mickey uit. "Ik zat een beetje in de put. Geen werk. Telefoon afgesneden. En toen scoorde hij niet in een wedstrijd. Ik was toch al in een rothumeur. Ik heb niet geschreeuwd. Ik zei alleen: Sonny, dat leek nergens op. En thuis zei ik: Als je je groente maar opeet. Groenten eten, zodat je je vitaminen binnenkrijgt. Hij zei: Pap, hou op. En hij begon te huilen. Ik was er kapot van. Ik ben er niet trots op. Ik schaam me dood. Ik wil hem alleen maar gelukkig maken, maar het was het allemaal een beetje te." Vader en zoon kregen meer ruzie. "Ik dacht toen: mijn moeder heeft gelijk", aldus Pike junior. "Ik raakte gefrustreerd en boos. We kregen fikse ruzie. Dat was de laatste keer dat ik hem zag."

De ruzies vielen samen met de afgang inzake Leyton Orient en Chelsea. Na zijn stage bij Ajax besloot Pike bij eerstgenoemde club te voetballen, maar al snel kwamen the Blues aankloppen. "Ik had getekend bij Orient, maar mijn vader werkte samen met een journalist aan een documentaire (Coaching and Poaching, red.). Ik wist dat Chelsea interesse had. Op een dag vertelde mijn vader dat ik in de auto moest gaan zitten, waar een coach aanwezig was. Ik zei dat ik naar Chelsea wilde en wist niet dat ik iets verkeerd deed. De filmploeg volgde me naar Chelsea, waar ik ging trainen. Toen het was uitgezonden en ik me weer bij Orient meldde, kwamen de problemen." De FA boog zich over de zaak en concludeerde dat Pike de regels had gebroken, met een jaar schorsing tot gevolg. Tijdens de verplichte onderbreking trainde Pike op eigen houtje verder. Zonder vader, die hij nu al ruim twintig jaar niet heeft gesproken. Daarna probeerde hij de draad weer op te pakken bij onder meer Palace, maar al snel bleek dat de droom om de top van het voetbal te halen vervlogen was.

'Ik haalde de tondeuse tevoorschijn en werd een skinhead'
"Mijn vader heeft me enorm veel pijn gedaan. Als kind had ik alles voor hem over. Maar hij was definitief verloren. En ik verloor de kans om voor Chelsea te spelen, iets wat ik erg graag wilde. En daarbij kwam ook nog alle narigheid van mensen van buitenaf. Mensen die aan de zijlijn stonden en mijn verhaal kenden: Breek zijn benen! En nog veel ergere dingen. Ik kreeg zoveel negativiteit op mijn bordje. Op zo'n jonge leeftijd is dat gewoon te veel", aldus Pike, die jarenlang onzichtbaar was voor de Engelse media. "Ik besloot mijn uiterlijk te veranderen. Expres. Ik wilde niet gezien worden als 'die ene jongen'. Ik weet nog dat ik op stage ging bij Grimsby Town, daar aankwam en het gevoel mij bekroop dat ik niet herkend wilde worden. Voordat ik de auto uitstapte, haalde ik de tondeuse tevoorschijn en werd een skinhead. Nooit eerder gedaan en ik zal het ook nooit meer doen. Maar ik wilde toen niet dat iemand zou zeggen. Ben jij niet degene die voor Ajax speelde? Ik wilde gewoon een normale gast zijn, ik wilde niet anders behandeld worden."

Zijn huidige vrouw Rosie vormde het licht aan het einde van de tunnel. Dankzij haar en zijn twee kinderen Freya en Beau klom de oud-voetballer uit een heel diep dal. "Zij hebben mij een schop onder mijn reet gegeven", lacht Pike, die vier jaar geleden besloot voor het eerst zijn verhaal aan diverse media te vertellen, onder meer aan The Guardian. De therapeutische gesprekken met de journalisten voelden als een bevrijding, de publicaties als een teken dat hij zich niet meer hoeft te schamen. "Ik wil het niet als een wonder laten klinken, maar erover praten heeft me ontzettend geholpen", zegt de 37-jarige Pike nu in gesprek met dezelfde Britse krant. "Ik praat nu bijna dagelijks over mijn problemen uit het verleden en worstel er niet meer mee. Iedereen kent mijn verhaal inmiddels. Ik voel me weer vrij, waar ik voorheen juist alles opkropte."

"Nadat ik mijn verhaal had verteld, was ik weer klaar om me in de voetbalwereld te mengen. Ik deed weer de dingen die ik als kind al deed: naar schoenen in magazines kijken of ballen als de oude Adidas Questras en Mitre Cosmics opzoeken. Alle prikkels kwamen terug. Ik dacht bij mezelf: Waarom ben ik zo bezorgd om te investeren in deze gevoelens? Ik ga er gewoon weer voor." Deze winter werd nabij Londen, en nabij de stacaravan waar Pike jarenlang vertoefde tijdens zijn depressieve periode, de Sonny Pike Academy gebouwd. "Ik begon op YouTube video's te bekijken hoe coaches te werk gingen, deed wat trainersopleidingen en begon gewoon wat oefensessies te doen in het lokale park met mensen die ik kende of die van mijn trainingen gehoord hadden. Ik zei tegen Rosie: Dit is het, dit past bij mij. Ik groei er langzaam naartoe. En toen kwamen we tot het idee van een eigen academie."

A long time ago,I wouldn’t of even dreamed of having my own football academy, but with hard work I’ve built my own & I am back we’re it all began in Enfield,Looking forward to building top ??players & ???? people. Insta @sonnypike1on1#2020goals??#hardworkpaysoff?? pic.twitter.com/ZOZbZdstY3

— Sonny pike (@Sonnypike01Pike) February 29, 2020

Ajax handclap
Pike coacht één-op-één, voornamelijk jonge voetballers die een profcarrière ambiëren. Sommige pupillen spelen al bij Engelse topclubs, maar willen bij hem vooral werken aan technische aspecten. Lichtvoetigheid, opereren in kleine ruimtes, balbehandeling: kwaliteiten die Pike tot een grote belofte maakten. Ook oefeningen uit zijn tijd bij Ajax zitten in het trainingsprogramma. Onder meer de Ajax handclap, waarbij spelers in en uit pionnen moeten dribbelen terwijl ze boven hun hoofd met hun handen klappen, maakt onderdeel uit van de lesstof. "Maar vooral bij de dingen die weinig met voetbal te maken hebben, kan ik een verschil maken. Ik heb kinderen gehad die midden in de training stopten omdat ze bang waren om een tackle te maken. Of omdat ze nog met een incident van school in hun hoofd zaten. Dan voeren we een gesprek. En het betekent dan alles voor me als ik later een bericht krijg van: Dank je. Of van ouders: Je hebt hem enorm geholpen. Het is alsof ik de dingen doe die twintig jaar geleden voor mij gedaan hadden moeten worden. Ik probeer de persoon te zijn die ik zelf in mijn omgeving had willen hebben toen ik zo jong was."

Pike was in de jaren negentig een van de weinige kindersterren, maar tegenwoordig worden tientallen piepjonge talenten van over de hele wereld op de voet gevolgd, door media en door de voetballiefhebber via social media. Spelers als Youssoufa Moukoko (15) en Xavi Simons (16) zijn al bij miljoenen voetbalfans bekend, terwijl ze hun eerste profwedstrijd nog moeten afwerken. "In mijn tijd was ik de enige die in de belangstelling stond, maar nu krijgen honderden kinderen non-stop zoveel aandacht", weet Pike, die benadrukt dat de enorme aandacht prima is zo lang de tieners maar goed worden begeleid. Ook clubs hebben een verantwoordelijkheid, meent hij. "De opleidingen zijn stukken beter dan voorheen. De meeste academies die ik heb bezocht, maakten een uitstekende indruk. Maar er is nog steeds ruimte voor verbetering. Ik vind bijvoorbeeld dat er een verplichte norm moet zijn wat betreft nazorg en de hoeveelheid aandacht voor het mentale aspect."

Na veel pijn, verdriet en duisternis heeft Pike zijn leven weer op de rit. Na bloed, zweet en tranen volgt nu een lange tijd van voorspoed, hoopt het voormalig supertalent. Zijn gezin, zijn baan als taxichauffeur en zijn nieuwe roeping als coach zorgden ervoor dat de zelfmoordgedachten definitief verleden tijd zijn. "Ik was voorbestemd om een stervoetballer te worden en opeens ben ik dit aan het doen voor jonge spelers. Over het hele land proberen volwassenen talenten te coachen en nu ben ik één van hen. Misschien had het leven dit al de hele tijd voor mij in petto. Maybe it was meant to be."