4-3-3 kan écht niet meer
Waar Nederland ooit een revolutionair spelsysteem op de mat legde, is het nu over met de pret. Daley Blind werkte al eens mee in een spotje over tegen roken. Hij zou met zijn acteertalent nu ook prima mee kunnen doen in een reclame tegen Nederlands' favoriete systeem: '4-3-3 is zóóóóó 1974'.
Internationaal stelt Nederland al jaren vrij weinig voor. In Nederland hebben wij onszelf wijsgemaakt dat dit komt door het gebrek aan kwaliteit in onze vaderlandse competitie. Hoe kan het anders dat onze clubs er jaar in jaar uit uitvliegen tegen nietszeggende clubs uit de B-landen waar we inmiddels zelf toe behoren. Nou, die landen zijn hartstikke blij als ze tegen Ajax, PSV, Feyenoord of FC Twente kunnen voetballen. Lekker achterover leunen en de boel potdicht houden. Vervolgens in een uitbraakje of twee een paar goals maken en je hebt de volgende ronde van de Europa League bereikt. Het Nederlandse systeem is zo voorspelbaar als maar kan.
De aanval is ongelooflijk statisch en zorgt nooit voor verrassing, omdat aanvallende spelers al voorin geposteerd staan en er alleen een klassieke '10' is die deze aanvallers kan bereiken. Als je zeven verdedigers opstelt heb je de vier, of vijf, voorwaartsen in je zak. Het enige risico is dat een Nederlandse club vrijwel altijd een kans krijgt. Maar die ene kans weegt niet op tegen de countermogelijkheden die er onvermijdelijk komen.
De controlerende middenvelder(s) en de verdedigers bevinden zich namelijk ter hoogte van de middellijn, want hoog druk zetten is een must. Tijdens het zeldzame moment dat een verdediger van FC Oostblok de bal heeft, peert hij die naar de rappe, technische Braziliaan, die zich zonder veel moeite ontdoet van de statische, trage Hollandse verdediger.
Op de flanken lopen de buitenspelers en backs elkaar voortdurend in de weg. Iedereen weet ook dat Nederlandse backs eigenlijk buitenspelers zijn die niet goed genoeg kunnen voetballen. Daarom hebben we in Nederland sinds jaar en dag een probleem met goede backs. De buitenspelers die goed genoeg bevonden zijn, draaien overigens bijna altijd naar binnen, waardoor de lange, kopsterke spits zijn hoofd niet tegen voorzetten aan kan zetten.
Het lijkt allemaal helemaal niks. Maar ligt dat aan de kwaliteit van de spelers? Nee! Het ligt aan het verouderde spelsysteem. De Hollandse School is hopeloos uit de tijd. De enige keer wanneer een Nederlandse club succes kan hebben, is als er toevallig verdedigers van het kaliber Alex aangekocht zijn, de vleugelspelers hun werk als vleugelspeler doen, het middenveld over voetbalinzicht beschikt en er een lange, balvaste spits is.
Het PSV van 2005 dus. Heurelho Gomes op doel, Alex in de verdediging, middenveld van Mark van Bommel, Philip Cocu en Ji-Sung Park en in de aanval Young-Pyo Lee, Jan Vennegoor of Hesselink en Jefferson Farfan. Het enige team in de afgelopen tien jaar dat op internationaal vlak echt potten kon breken. Daarna, op wat incidentele zeges tegen topclubs na, heeft het Nederlands clubvoetbal niets meer kunnen uitrichten.
Het tijdperk van aanvallend, dominant voetbal met vleugelflitsers is voorbij voor Nederland. Om ons staande te houden in belangrijke wedstrijden, moet een conservatievere speelopvatting worden gehandhaafd. Het systeem dat het Nederlands elftal in Brazilië speelde is daar veel geschikter voor. Leunen op de verdediging met flitsen de tegenstander verrassen. Er zijn nog maar twee vleugelspelers die de hele flank bestrijken en het middenveld kan rustig twee aanvallend ingestelde middenvelders opstellen.
Dit biedt de ruimte voor minder statisch voetbal, meer positiewisselingen en een verdediging die zich zorgen moet maken om twee spitsen, in plaats van eentje. De verdediging kan beter inspelen om counters van tegenstanders, omdat er niet zoveel ruimte wordt weggegeven. De eens zo prachtige Hollandse School moet dan wel echt de prullenbak in.
Het 4-3-3 heeft ons prachtige voetbalmomenten opgeleverd, die wij nooit mogen vergeten. Voetbal was nooit zo aantrekkelijk. Maar als we echt wat aan de devaluatie van onze competitie willen doen, moeten we stoppen met hangen in het verleden en kijken naar wat nu werkt. Hetzelfde trucje herhalen zorgt er niet plots voor dat het opeens gaat werken, maar zolang de meest invloedrijke deskundigen in Nederland het tegendeel beweren zal er waarschijnlijk weinig veranderen.
Ga jij die Jackpot winnen? Koop dan nu je lot voor de trekking en speel mee.
Meer nieuws
Ziggo onderbreekt Girona - Barcelona vanwege Dodenherdenking: kijkers woedend
Luka Modric neemt opnieuw record over van Real Madrid-legende Ferenc Puskás
De schoonzoon van Earnest Stewart kan het kampioensfeest van PSV verzieken
Ajax-huurling Mikautadze scoort, levert assist en pakt zeer dubieuze rode kaart
Real Madrid verovert 36ste landstitel na nederlaag van FC Barcelona bij Girona
Ontketende Haaland houdt Manchester City met vier goals op titelkoers
Meer sportnieuws
"de aanval is ongelooflijk statisch en zorgt nooit voor verrassing, omdat aanvallende spelers al voorin geposteerd staan en er alleen een klassieke '10' is die deze aanvallers kan bereiken."
Een statische aanval staat los van de formatie. Overigens heb ik 1974 niet meegemaakt, maar naar wat ik heb vernomen was dat juist zo goed door de vele positiewisselingen.
"de controlerende middenvelder(s) en de verdedigers bevinden zich namelijk ter hoogte van de middellijn, want hoog druk zetten is een must."
Ook dit hoeft geen probleem te zijn. Barcelona heeft twee jaar lang het voetbal gedomineerd door hoog druk te zetten.
Overigens heeft Nederland de 5-1 zege op Spanje ook mede gehaald door een hoge defensieve lijn. De Spanjaarden kregen veel minder ruimte.
"op de flanken lopen de buitenspelers en backs elkaar voortdurend in de weg. Iedereen weet ook dat Nederlandse backs eigenlijk buitenspelers zijn die niet goed genoeg kunnen voetballen. Daarom hebben we in Nederland sinds jaar en dag een probleem met goede backs. De buitenspelers die goed genoeg bevonden zijn, draaien overigens bijna altijd naar binnen, waardoor de lange, kopsterke spits zijn hoofd niet tegen voorzetten aan kan zetten."
Buitenspelers en backs heb je in vrijwel ieder systeem. Bayern bijvoorbeeld domineert de Bundesliga met opkomende backs en naar binnen trekkende buitenspelers.
En de voorzetten waar jij in je laatste regel op doelt, die zijn pas uit de tijd. Hartstikke ineffectief.
In 1974 was het voetbal niet zo verdedigend als nu. Tegen een ingezakte tegenstander is 4-3-3 heel statisch. Omdat je met een hoge lijn speelt en de aanvallers al tegen de 16 aangedrukt staan, heb je bijzonder creatieve spelers nodig om het systeem te laten werken.
Barcelona speelde in die tijd overigens met 5 middenvelders die erg veel van positie wisselden. En net als bij Bayern zie je het gevaar van spelen met zo'n hoge defensieve lijn steeds vaker. Voor Nederland en Nederlandse clubs is dit, mede door gebrek aan kwaliteit, niet meer te ondervangen.
Tegen Spanje wonnen we op de counter. Het gevaar heette Robben en hij was gevaarlijk in de diepte, achter de hoge lijn waarmee Spanje voetbalde. In de afgelopen jaren is er veel progressie geboekt in het bestrijden van dit soort teams met hoge lijn.
Die voorzetten waar ik op doel, komen niet voort uit een volgepakt 16-meter gebied, maar uit een snelle aanval waaruit goed positie kan worden gekozen. Buitenspelers nu geven niet eens meer voorzetten, omdat ze a la Depay(en die doet dit heel goed) allemaal denken dat ze naar binnen kunnen trekken en een actie kunnen maken.
Ik snap de insteek van dit stuk en ben het op veel punten met je eens maar ook op een aantal niet.
De zin die mij het meeste stoort is de opmerking dat Nederland weinig voorstelt internationaal, terwijl het Nederlands elftal het enige is dat ons nog een beetje omhoog heeft gehouden de laatste jaren. Als we kijken naar de periode 2008-14 dan presteren eigenlijk slechts Duitsland en Spanje beduidend beter. Daar doen nu 2 onverwachte nederlagen niks aan af.
Dat je niet ten kosten van alles 4-3-3 moet willen doordrukken omdat we daar 30 jaar geleden zo goed in waren ben ik volledig met je eens. Mensen die zeggen dat het niet kan omdat je de Hollandse school dan verloochend neem ik ook niet meer serieus. Een Jan Mulder, Adriaanse etc. Die leven in het verleden.
Wat denk ik veel zinvoller is is om je materiaal te bekijken en daar je tactiek op aan te passen. Zoals bijv Van Gaal gedaan heeft. Maar mocht je perfecte spelers voor 4-3-3 hebben, dan kan het echt geen kwaad om dit systeem te hanteren. 4-3-3 kan namelijk wel degelijk functioneren in deze tijd. Zolang je defensief maar sterk genoeg bent met snelle verdedigers die met ruimte in hun rug/ kunnen en durven spelen. Met een Martins Indi bijv zou ik het ook minder snel aandurven.
Wat Nederland nu denk ik moet doen (buiten sommige spelers gewoon vervangen voor anderen) is of de buitenspelers meer buitenom laten gaan en voorzetten voor laten geven, met aansluitende middenvelders voor evt afvallende ballen. Of ze naar binnen laten trekken met backs die opkomen. Maar dit kan alleen als je je middenveld defensiever maakt. Dus minimaal 2 defensieve of 1 defensief en 1 box to box.
Nu had je vaak vd Wiel en Blind naar voren, evenals Afellay en Sneijder en stonden er met de Jong, Indi en de Vrij maar drie man meer naar achteren en dan worden we kwetsbaar.
Als straks Depay, Strootman en Vlaar terugzijn krijgen we wat meer mogelijkheden en kan er aan een vast systeem gesleuteld worden.
PS: Lee van PSV was ook een back. Ze speelden of met Park als valse buitenspeler of met Damarcus Beasley. En op het middenveld Johann Vogel ( al snap ik goed als je die vergeten bent)
De zin die je stoort heb ik niet zo bedoeld. Ik doelde namelijk vooral op het Nederlandse clubvoetbal.
Bedankt voor je mooie reactie trouwens. Kan het in grote lijnen daar prima mee vinden.
Ps. Stom dat ik Lee als buitenspeler bestempelde. Ik had de wedstrijd tegen Milan in 2005 bekeken(ik haat Ambrosini nog steeds 
) en daar haalde Lee erg vaak de achterlijn met een prachtige voorzet.
Interessante CE. Ik denk niet dat 433 dood is maar ik denk dat Nederlanders niet meer weten hoe ze het uit moeten voeren. Cruyff uitte laatst al kritiek op de uitvoering en ik deel zijn mening:
- In essentie gaat is 433 de ideale formatie in balbezit. Cruyff heeft dat ooit op tv heel goed uitgelegd en daar zijn vast nog wel filmpjes over te vinden. De theoretische kracht van 433 blijft nog altijd relevant
- De probleem ligt hem in de praktisering ervan. Balbezit in 433 heeft alleen nut als het leidt tot doorbewegen en passing heeft alleen nut als het doel is het uitspelen van een man. In het huidige voetbal van Nederland is dat niet meer zo. Balbezit is geen middel maar een doel geworden.
- Je punt over positiewisselingen en dynamiek begrijp ik niet helemaal. De hele Hollandse school is gebaseerd op het feit dat elke speler overal zou moeten kunnen spelen en dit maakt de Hollandse 433 juist de meest dynamische formatie die er is.
Ik deel je scepsis niet. De Hollandse School kan nog altijd van belang zijn maar de opleiding moet veranderen. Er moet niet gehamerd worden op balbezit en foutloosheid, maar spelers moeten van jongs af aan geprikkeld worden om 1) uit hun comfortzone te stappen en op andere posities uit de voeten te leren kunnen en 2) om fouten te maken. Ik ben het wel met je eens dat 433 niet heilig moet zijn als de spelers niet in staat zijn de Cruyffiaanse basisprincipes van de formatie uit te voeren.
Waarschijnlijk is mijn bovenstaande verhaal wat warrig, maar ik hoop dat je ongeveer begrijpt welk punt ik wil maken. Ik vind in elk geval wel dat je een goede CE hebt geschreven: je argumentatie is helder en ik vind je schrijfstijl oké (al kan je iets meer werken aan functionele alinea's)
Ik begrijp prima welk punt je maakt. Mijn CE is aangedikt, om het punt wat duidelijker te maken, aangezien ik vind dat we in Nederland vastgeroest zitten in een bepaalde visie op spelsystemen. Een Barcelona of Bayern kan wellicht nog 4-3-3 uitvoeren. Maar als je vanavond Ajax ziet, zie je dat met zulke kleine ruimtes spelers moeten beschikken over enorm technisch vernuft. Dat zie ik bij Nederlandse clubs niet. 4-3-3 is voor Nederlandse clubs niet meer haalbaar. Daarvoor zouden clubs als Ajax, Feyenoord en PSV wekelijks tegen clubs op Primera Division of BPL niveau moeten spelen. Dat gebeurt gewoon niet.
Het valt mij de laatste tijd overigens op dat het doorbewegen en de positiewisselingen minder plaatsvinden. Ik vind een 5-3-2 systeem meer uitnodigen om de overlap van middenveld naar aanval te maken, omdat je nog zekerheid achterin houdt wanneer er een snelle uitbraak plaatsvindt. Zo heb je een systeem dat zowel in omschakeling als in dominantie goed kan werken.
Ha, geweldig. Ik ben het op heel veel vlakken niet met je eens. Wanneer je opleidt met 433 moet je dit ook in de hoge elftallen spelen. Het systeem is verschrikkelijk simpel maar waar het fout gaat is dat wij dit systeem zogenaamd Altijd moeten voetballen. Dat is de grootste onzin inderdaad. Daar ben ik het dus wel met je eens.
Waar ligt het wel aan? Je noemde het zelf al. Vleugelspelers zijn tegenwoordig spelers met het verkeerde been op de verkeerde kant. Leuk hoor, een Robben op rechts, maar ik zie liever dat hij 5x vanaf links een loepzuivere voorzet afgeeft op de spits, dan 2 x op goal schiet en de ruimte compleet dichtloopt. Ik zeg rechtspoten op rechts en linkspoten op links.
Wat natuurlijk heel belangrijk is, is dat de spits de ballen er in schiet. In Nederland lijkt er meer focus te liggen op het niet verliezen van de bal, terwijl het zoeken naar de spits juist veel meer op zou leveren. Ook doelpunten maken kan je gewoon trainen, net als aanvallen en verdedigen. Maar als je ziet welke kansen bijvoorbeeld Ajax mist tegen Apoel, dan vraag je er om punten te verliezen. Terwijl de tegenstander elke kans maakt. We missen gewoon een stukje killersmentaliteit.
Verder is het de kunst om het drukzetten weer onder de knie te krijgen Een team als Salzburg en PEC deden dit tegen Ajax al erg goed. Uiteraard is dit ook te vertalen wanneer Ajax bijvoorbeeld tegen een AC Milan speelt. Maar je moet het wel durven. Het beste kan je dan zelfs nog doorschuiven met je laatste man, zodat ook de centrale middenvelder druk vooruit kan geven.
Het enge aan het denkbeeld dat jij schetst is dat straks heel Nederland 5-3-2 gaat spelen omdat dat meer defensieve zekerheid biedt. Dat deed men 20 jaar geleden in Belgie ook met als gevolg dat de wedstrijden daar het aanzien niet waard werden, publieke belangstelling terugliep en sponsoren afhaakten. Juist het aanvallen zit in onze genen. Of we dit nu doen met 4-3-3, 4-4-2 of 3-4-3. Dat maakt niet uit. Zolang we maar nooit de intentie verliezen om meer doelpunten te maken dan de tegenstander, blijven de Nederlandse tribunes vol en is de eredivisie prachtig om naar te kijken. Plus, we ontwikkelen ons op een vlak waar andere landen nog ver achter liggen, namelijk aanvallen. Nu nog een mentale en fysieke trainingsmethode invoegen en we doen binnen 5 jaar gewoon weer mee om de Europa League te winnen. Tegen het geld van de Championsleague kunnen we nooit meer op...
Ben het met je eens. 4-3-3 is gewoon makkelijk te verdedigen en geeft je eigenlijk 2 man te kort op het middenveld om de afvallende bal op te pikken. Er zijn meer manieren om langs de zijkant er voorbij te komen, daarvoor hoef je geen speler aan de zijlijn te plakken. Het kan ook met opkomende backs, of een spits of middenvelder die die ruimte in duikt. Veel verrassender dan iemand die daar gewoon constant staat en dan maar zijn man voorbij moet zien te komen. En al lukt dat, in tegenstelling tot 1970 wordt er tegenwoordig uitstekend rugdekking gegeven en moet je nog een 2e man voorbij.
Elk team in Europa speelt 4-3-3 (danwel (4-2-3-1) dus zo ouderwets is het echt niet hoor. In 2000 werd het 4-3-3 tijdperk ook ten einde verklaard, en nu speelt bijna elk land en elk team zo. Het is juist levendiger dan ooit.
Je hebt kritiek op de invulling die veel coaches eraan geven, maar met het systeem is echt niets mis. Voor zover systemen relevant zijn, maar dat is een andere discussie.
Als we het toch over allerhande kritiek hebben... Dat het spel veranderd, versneld en intensiever is geworden, men tactisch vaak beter staat opgesteld en er met minimale ruimte soms het maximale behaald moet worden, omdat een enkel momentje een wedstrijd (finale, toernooien) kan beslissen, en de daarbij komende factoren en inkomsten die zo'n wedstrijd kunnen hebben. Alleen daarom erger ik me er al ontzettend aan, wanneer profvoetballers te beperkt zijn om iets niet met hun andere been te kunnen en dan zo'n belangrijke momenten om zeep helpen. Dat moet tegenwoordig niet meer kunnen en ben je meteen van dat buitenspelers 'probleem' af en hoef je niet meer te kijken hoe een spits als v. persie met rechts op een gelukschot of intikker na met rechts dr geen pepernoot van kan. Zonder een buitengewoon talent te zijn, kan je jezelf dat al zo makkelijk aan leren en dat zou de basis moeten zijn geen excuses.
Ik ben het eigenlijk volledig met je eens. Het kan ook echt niet meer, verdedigers weten vrij makkelijk hoe je 4-3-3 moet aanpakken, het 5-3-2 beviel me dan ook meer dan uitstekend, alleen tegen Australie was het wel beter om 4-3-3 te spelen.
Als ik het goed begrijp zijn we in het Europese clubvoetbal niet meer zo goed omdat we een verkeerd systeem spelen. En het heeft niets met gebrek aan kwaliteit te maken. Sterker nog, dat hebben wij onszelf wijsgemaakt.
Jammer dat je die stelling vervolgens zelf onderuit haalt door te stellen dat je wel op deze wijze kunt spelen als je bijvoorbeeld een Alex hebt, vleugelspelers die hun werk doen, middenvelders met inzicht en een balvaste spits. Kwaliteit dus.
Even realistisch: het fantastische team dat jij opnoemt kostte de club PSV dusdanig veel geld, dat het toen al niet op te brengen was en er nu nog steeds een schuld van zeventig miljoen is. In de tussentijd is de kloof voor wat betreft de inkomsten tussen de eredivisie en de ons omringende grote competities zo groot geworden, dat het noodzakelijk is gebleken om de topsalarissen bij de topclubs in Nederland meer dan te halveren. Jonge, zelf opgeleide spelers vertrekken mede daar door op steeds jongere leeftijd naar het buitenland, Nederlands talent negeert de weg omhoog via de topclubs in eigen land en de enige buitenlanders die bereid zijn hier te komen spelen, zijn amper van toegevoegde waarde.
Wij maken onszelf wijs dat er een gebrek aan kwaliteit is? Een discussie over systemen en opstellingen is bij voorbaat zinloos als je aan de belangrijkste oorzaak voorbij gaat, namelijk dat onze competitie is afgezakt naar een niveau ver onder de Europese middenmoot en richting de kelder daarvan. De opkomst van betaaltelevisie is daar de reden van. Het heeft gezorgd voor een inkomstenverschil met de grote competities die niet meer te overbruggen is.
Mijn punt was dat het voetbal is veranderd. De tijd dat je Europees 4-3-3 kon spelen is voorbij voor clubs van Nederlandse kwaliteit. Alleen extreem succesvolle teams (zoals dat van PSV destijds, hun beleid heeft verder niets met mijn betoog te maken) kunnen dit systeem aanhouden. Vergeet niet dat zij op dat moment het best spelende Europese team waren (AC Milan had een flinke portie geluk). Liverpool gaf aan dat zij opgelucht waren dat ze tegen Milan moesten in de finale.
Het Nederlandse spelersmateriaal ondersteunt 4-3-3 ook niet meer. Buitenspelers trekken naar binnen en vleugelverdedigers zijn te zwak (dat waren ze altijd al). Om als Nederlandse club weerstand te kunnen bieden tegen teams die zich massaal ingraven (oostblok landen) en topclubs (kwalitatief betere spelers). Dan moet je je aanpassen en niet blind je filosofie blijven volgen.
Ik ben het er volkomen mee eens, 4-3-3 is een prachtig systeem. Wanneer deze gehanteerd wordt tegen mindere tegenstanders.
Zelfs tegen gelijkwaardige tegenstanders vind ik 4-3-3 onpraktisch. Want de kans is met het snelle spel van tegenwoordig te groot dat je tegen een counter aanloopt. al helemaal in de Nederlandse variant. Waar je met 2 backs speelt die meer als buiten speler fungeren. Dan houd je een centraal duo en wellicht een CVM over om te verdedigen. Dan lukt het al helemaal niet tegen een sterkere tegenstander. Hooguit kan je dan zelf een tegenstoot geven met een counter.
Juist met tactiek valt er voordeel te halen!
Hiermee ben ik het niet mee eens,bij Psv geeft Narsingh juist wel vaak de voorzet aan de spits,en
ook gaat hij minder vaak voor eigen succes.
De buitenspelers die goed genoeg bevonden zijn, draaien overigens bijna altijd naar binnen, waardoor de lange, kopsterke spits zijn hoofd niet tegen voorzetten aan kan zetten.
Je had en hebt helemaal gelijk. 4-3-3 is de hoofdoorzaak voor het wegzakken van ons voetbal. Helaas is dit besef nog steeds niet doorgedrongen. Als we nu Koeman benoemen dan hebben we weer een 4-3-3 junkie als bondscoach. Ermoetecht een buitenlander benoemt worden nu.
Kijk ook een op de dedicated anti 4-3-3 pagina https://www.facebook.com/433moetweg/