Een frisse wind in Lyon

Het publiek verliet het stadion tijdens de thuiswedstrijd tegen Caen al in de eerste helft, hels werd er gefloten, de verkoop van witte zakdoekjes in Lyon verdubbelde, het aantal spandoeken steeg eveneens in razend tempo en heuse demonstraties werden er gehouden. Alles probeerden de supporters van Olympique Lyonnais aan het einde van het seizoen 2010/11 om trainer Claude Puel na drie lange jaren weg te krijgen. Het is ze gelukt, als onderdeel van een nieuw beleid, volgens clubvoorzitter Jean-Michel Aulas. De gevolgen zijn nu al duidelijk merkbaar.

Het hoogtepunt van het tijdperk-Puel, dat duurde van 2008 tot 2011, was ongetwijfeld dinsdag 9 maart 2010. Op die dag speelde Lyon 1-1 in Madrid, mede dankzij een succesvolle tactische omzetting in de rust van Puel, en Lyon bekerde door in de Champions League. Puel werd geprezen om zijn moed aanvallend te wisselen in het Santiago Bernabeú, maar in de halve finale liet hij blijken dat dit een incident was door bij 0-0 in München met een man meer achterover te blijven leunen. Die tactiek faalde hopeloos en Lyon werd kansloos uitgeschakeld. Het seizoen 2010/11 was ondanks topaankoop Yoann Gourcuff een mislukking met als absolute dieptepunt een 4-0 nederlaag in Auxerre, de grootste overwinning van die club het hele seizoen.

Aulas zag het allemaal aan en greep tijdens de afgelopen zomerstop in. Claude Puel, die binnen was gekomen na zeven opeenvolgende landskampioenschappen en vervolgens in drie seizoenen nul prijzen wist te pakken, werd naar huis gestuurd en de jonge Rémi Garde, tot dan toe jeugdtrainer, werd naar voren geschoven als nieuwe hoofdtrainer. Even opvallend als de trainerswissel was dat de duurste aankoop (Gueïda Fofana van Le Havre) slechts twee miljoen euro kostte. Dat terwijl Jérémy Toulalan voor zeven miljoen euro en Miralem Pjanic voor twaalf miljoen waren verkocht. Op de transfermarkt werd dus flink verdiend in plaats van verloren, zoals in eerdere jaren: waar in de twee zomerstops ervoor dure aankopen als Cissokho (vijftien miljoen), Gourcuff (24 miljoen) en Lisandro López (26 miljoen) werden gedaan, bleven die nu uit.

Het gewijzigde beleid komt niet (alleen) voort uit het ideaal van een opleidende club, maar ook door de bouw van het nieuwe stadion, dat de club 180 miljoen euro gaat kosten. Daarnaast maakte Lyon na acht jaren van hoge winsten zowel in het seizoen 2008/09 als in het seizoen 2009/10 verlies: het nieuwe beleid is dus vooral ook noodzakelijk om de club financieel gezond te houden. Dat het ook sportief goed lijkt uit te pakken (Lyon is na zeven officiële wedstrijden nog altijd ongeslagen), is misschien verrassend, maar simpel te verklaren. De supporters hadden namelijk geen ongelijk over Puel.

Het spel onder Rémi Garde is vooralsnog een absolute verademing ten opzichte van dat onder Puel. Garde legt voortdurend de nadruk op plezier in het spel en dat heeft zijn uitwerking niet gemist. Rechtsachter Anthony Réveillère beleeft opnieuw zijn hoogtijdagen, de nu geblesseerde López en Gomis spelen zelfs voor hun goede doen bovengemiddeld en scoren erop los, de op de laatste transferdag vertrokken Pjanic had zijn goede vorm eindelijk weer hervonden, middenvelder Kim Källström speelt beter dan ooit en de jonge Maxime Gonalons laat zich zien als vaste waarde en goede vervanger van Toulalan.

Bovendien zijn de prestaties tot nu toe uitstekend: de Champions League-voorronde is vrij makkelijk overleefd en het eerste gaatje in de competitie ten opzichte van Lille, Olympique Marseille en Paris Saint-Germain is geslagen. In de wedstrijden tegen Brest en Montpellier wist Garde door goede wissels het spelbeeld in het voordeel van de Lyonnais te draaien en hij liet hiermee zien ook over tactisch inzicht te beschikken. Tel daarbij op dat Gourcuff nog terug gaat komen van een blessure en het is duidelijk: ook al is Lyon op papier verzwakt, in de praktijk is het dankzij de trainerswissel sterker geworden.

Puntje van aandacht is wel de verdediging. Tot nu toe kreeg Lyon in de eerste zeven wedstrijden zeven tegendoelpunten, in iedere wedstrijd eentje en met 38 tegendoelpunten in een 38 competitiewedstrijden is zelden een club kampioen geworden. Bakary Koné werd weliswaar voor twee miljoen euro van Tweededivisionist Guingamp gehaald, maar moet direct Frans international Toulalan en de nu echt te langzame clubheld Cris doen vergeten en dat is wel erg veel gevraagd. Dejan Lovren speelt sterk, maar is ook nog maar net 22 en is dus nog lang geen perfecte verdediger. Het is met name aan octopus Hugo Lloris, doelman van beroep, te danken dat het aantal tegendoelpunten toch nog vrij beperkt is gebleven.

Een positief punt is dan weer dat voormalig jeugdtrainer Garde de jeugd meer een kans geeft. Zo was in de afgelopen wedstrijd tegen Dijon Bafétimbi Gomis met z'n 26 jaar de op één na oudste speler en hebben zowel de negentienjarige aanvaller Ishak Belfodil als de eveneens negentienjarige vleugelverdediger Timothée Kolodziejczak (ook voor de Fransen onuitsprekelijk, dus is de roepnaam 'Kolo') al kansen in de basis gekregen, kansen die ze vorig seizoen niet hadden gekregen. Het meer inzetten van jeugdspelers past niet alleen bij de filosofie van Rémi Garde, maar bij de heruitgevonden filosofie van de hele club, afkomstig uit de periode van de zeven opeenvolgende landstitels: zelf opleiden en scouten in de Ligue 2, om vervolgens de sterspelers voor grote bedragen te verkopen.

Rémi Garde wordt nu al op handen gedragen door de supporters van de Lyonnais en dat is niet alleen omdat hij negen jaar voor L'OL gespeeld heeft en hij er geboren en getogen is, maar ook vanwege de betere prestaties met een op papier verzwakte selectie. Wil hij ook aan het einde van het seizoen zijn supporters tevreden stellen, dan zal hij de nog altijd geblesseerde Gourcuff aan de praat moeten krijgen en zijn centrale verdedigers snel moeten laten uitgroeien tot echte topverdedigers. Lukt hem dat, dan slaagt voorzitter Aulas met zijn 'nieuwe' beleid in zijn doel: Lyon weer laten uitgroeien tot koningin der Franse voetbalclubs, met gezonde financiën, gecombineerd met minimaal het voor de negende keer op rij bereiken van de achtste finales van de Champions League. Duidelijk is in ieder geval dat in het snikhete Lyon afgelopen zomer een heerlijk frisse wind heeft gewaaid, een wind die de plaatselijke voetbalclub voorlopig weer van haar financiële én sportieve koorts heeft verlost.