De bouw van een talentfabriek

Gary Cook, directeur van Manchester City, kondigde gisteren aan dat zijn club ging stoppen met enorm kopen, en zich ging focussen op een systeem ‘zoals Arsenal heeft’, met zowel nationale als internationale jeugd die ook echt doorbreken en spelen. Ietwat prematuur, want zoveel hebben de jeugdspelers (op uitzonderingen na) nog niet bereikt. Maar wat is nou een jeugdopleiding, en hoe creëer je er een? En waarom duurt het zolang voordat er Engels talent doorbreekt? Ik hoop dat nu aan te kaarten.

In 1996 kwam Arsene Wenger aan de macht bij Arsenal. Een Fransman, die eerder al manager was geweest van Monaco, Wenger is een enorme fan van jeugdopleidingen. Daar zijn redenen voor: Monaco heeft veel Frans talent en bovendien ook veel talent dat oorspronkelijk uit Afrika komt. Daar kon Wenger van profiteren. Hij merkte, dat talent zelf opleiden er voor zorgt dat spelers jouw systeem beter begrijpen. Dus ging hij dat toepassen. Spelers die doorkwamen, zoals Emmanuel Petit, konden veel beter begrijpen wat er van ze verwacht werd. Ook had Frankrijk een heel ver gevorderd nationaal systeem: academiën als Clairefontaine en anderen leverden elk jaar talent op, die dan als zestienjarige opgeslokt werden door de slimme clubs. In Engeland was dit echter helemaal anders.

De FA was een sloom, oubollig monster. Men geloofde niet in nationale systemen: er waren een aantal academiën, maar die waren vooral commercieel, en niet heel succesvol. Sir Alex Ferguson was de eerste hervormer. Hij zocht in plekken als Salford, armere wijken met veel voetballers, naar jonge spelers. Er is immers de regel dat je jeugdspelers alleen binnen een bepaalde radius mocht contracteren en dit beperkt heel veel clubs. Voor uitzonderlijke talenten, als Giggs en Beckham, maakte hij een uitzondering: die liet hij met ouders en al overkomen. Ferguson deed er echter ook ruim tien jaar over, voor zijn systeem helemaal goed was. Hij had bovendien het geluk dat Salford en de rest van Greater Manchester een uitzonderlijke groep talent had, die hij goed wist te vinden en herkennen. Hij won er titels mee.

Wenger wist dat hij dat ook moest doen. Een van de eerste dingen die hij deed, was het opzetten van een echte academie op de Hale End. Hij had echter het probleem dat het jaren (ongeveer tien) duurt voordat dit enig succes op ging leveren. Waarom? Je moet scouts aantrekken, die talent herkennen. Je moet connecties hebben bij scholen, sportverenigingen, je moet voetballeraren hebben en je moet een rapport opbouwen. Je moet weten waar je moet scouten, en dat duurt even. Je hebt natuurlijk uitzonderingen, spelers als Ashley Cole, maar verder was het weinig soeps. De beste talenten waren dan ook Frans: Anelka, Vieira, Henry. Omdat het systeem daar wel klopte. Arsenal had bovendien nog een ander probleem: Noord-London.

Neem bijvoorbeeld Leeds. Dat is een (arbeiders)stad met meer dan zevenhonderd duizend inwoners, en maar één profclub. Die profiteren dus keihard. Daar komen dan ook ongelooflijk veel talenten uit voort. Arsenal ligt in Noord-London, in hippe wijk Islington. Daar wonen weinig families, die vooral verhuizen naar het platteland. Bovendien is het een rijke wijk, en in Engeland is voetbal nog steeds een ‘volkssport’. Daardoor hebben ze een kleinere poel om uit te vissen. Het kost dus veel tijd, voordat je resultaten haalt. Traditioneel zijn er succesvollere clubs: West Ham, Everton. Clubs uit minder welvarende delen van grote steden. Manchester United idem. Daar komt echt talent door. Dat wordt niet begrepen.

Wenger moest jarenlang terugvallen op buitenlanders, soms met succes en veel vaker zonder: er zijn tientallen flops te bedenken. Nu gaat het goed. Er komt veel talent door. Het heeft ook voor scouts bij buitenlandse spelers jaren geduurd voordat duidelijk was wie kaf was en wie koren. Het duurde jaren voordat Arsenal een klein beetje een opleiding op gang had. Dat zien sommigen niet. Wat zij ook niet zien, zijn de jeugdspelers zelf. Het is heel makkelijk om denigrerend te zijn over talenten die je zelf nooit hebt gezien. De huidige generatie, zowel Brits als buitenlands, die bij Arsenal speelt is speciaal. Liam Brady maakte laatst de opmerking dat Gibbs, Ramsey en Wilshere ‘de top van de ijsberg’ zijn: er zit nog zoveel meer onder.

Waarom zijn ze speciaal? In de gehele academie spelen ze een 4-3-3 zoals Arsenal nu doet. Overal ligt de nadruk op techniek, en balbezit. Wenger is bovendien een perfectionist en elk minuscuul detail overziet hij. Veel coaches behoren tot de besten en veel scouts zijn vertrouwelingen van Wenger. Wenger schijnt bijna alle jeugdspelers te kunnen opnoemen en welke plek ze spelen. Hij heeft er jaren over gedaan, maar nu is alles naar zijn wens. En dan krijg je speciale resultaten.

Sommige clubs hebben een paar toptalenten. Charlton heeft Shelvey. Aston Villa heeft Albrighton en Delfouneso. Tottenham heeft Bostock. Liverpool heeft Buchtmann. Maar clubs die jarenlang echt gewerkt hebben aan hun opleiding, hebben er veel meer. Everton heeft Rodwell, Vaughan, Baxter, Gosling en veel meer. Manchester United heeft Macheda, Pogba, Wellbeck, Ljajic, Cleverley en meer. Bij West Ham spelen fantastische jongelingen, bijna allemaal uit de buurt, dus uit Oost-London of Essex. En dan heb je Arsenal… De vruchten worden afgeworpen. Op Ferguson na is Wenger de belangrijkste pionier. Maar wanneer wij zijn lofzang zingen, of onze talenten noemen, worden wij bekritiseerd. Blindelings. Dat is jammer.

De reden voor een gebrek aan Engels talent is kraakhelder, maar wordt nu overwonnen. Fabio Capello heeft al heel vaak de lofzang gezongen van het systeem van Arsenal, en hoe goed de jongens zijn die doorkomen. Wanneer anderen, zoals Harry Redknapp en Lord Tiesman, dat ook doen, zegt dat wel wat. Ik begrijp heel goed dat het raar is dat er weinig Engelsen doorgekomen zijn: maar dat is zo, en er is heel weinig aan te doen. Maar het is geen falen van Wenger. Wij Arsenal fans hebben echter het recht om blij te zijn met onze jeugd. En ik als persoon vind het leuk om anderen daarvan op de hoogte te brengen. Het team dat vorig jaar de jeugd-dubbel won was speciaal, en grotendeels Engels. Kijk naar de Carling Cup en je ziet de toekomst.

Het bouwen van een jeugdopleiding is een lang proces. Ferguson deed er jaren over, en dat is een van de beste managers allertijden. Wenger is ook nog lang niet klaar, maar het project begint eindelijk zijn vruchten af te werpen. Zowel Britse spelers als buitenlanders. Kijk eens naar Spurs: eerst Frank Arnesen, daarna Damien Comolli. Gooi er miljoenen tegenaan en hopen op talent. Zo werkt het niet, en dat blijkt maar weer eens door de verandering die Manchester City wil bewerkstelligen. Je moet een systeem bouwen. Dat duurt even. Wij zijn eindelijk zover dat het resultaten op gaat leveren. Wacht maar, ze komen eraan.