Help! Brand!

De voorrondes van de Europa League, wedstrijden die over het algemeen niet behoren tot de meest aantrekkelijkste affiches. Maar als Nederlandse voetbalsupporters zijn we daar tegenwoordig toe veroordeeld. Ons 'moment of fame' bestaat uit de voorrondes van de Europa League. Het tijdstip waarop de echte voetballers nog met hun kont op een boot zitten in de zon met een harem vrouwen.

De Europa League-affiches worden nóg minder aantrekkelijk, wanneer je net de loting van de Champions League op de televisie heb gevolgd. Mijn hart ging spontaan twee keer sneller kloppen van de wedstrijden die uit de kokers kwamen. Nederlands voetbalheld Johan Cruijff die Ajax weer tot in een poule des doods veroordeeld. En niet te vergeten Juventus-Real Madrid, Bayern München-Manchester City. Ik voelde mij weer een kleine F-pupil, die drie uur voor een wedstrijd aan zijn ouders bed staat te springen. Na de loting waande ik me in een wereld met acties van Andrea Pirlo, Mesut Özil, Zlatan Ibrahimovic, Arjen Robben, Franck Ribéry, Robin van Persie, Lionel Messi en Cristiano Ronaldo. Meer namen hoef je niet op te noemen om weg te dromen in een ensemble van grootse momenten uit de voetbalhistorie. Probeer je dan nog maar eens op te laden voor een wedstrijd van het Scandinavische leger uit Alkmaar versus het tergende afbraakvoetbal van een club uit Griekenland, die sinds 2009 pas op het hoogste niveau speelt.

Dat terugschakelen van die Champions League dromen naar AZ-Atromitos voelt alsof je drie uur lang op een circuit in een Formule 1-wagen heb geracet en nu met drie vrienden in een Fiat Panda weer naar huis moet tuffen. De mensen die dit soort wedstrijden bezoeken of voor de televisie kunnen kijken, daar heb ik een enorm respect voor. Voor mij is het alsof ik aan mijn huiswerk moet. Mijn aandacht zit overal, behalve bij de wedstrijd. Erger nog, ik zou bijna naar mijn bureau lopen om mijn huiswerk te gaan maken en mocht ik het niet hebben, dan creëer ik het wel.

Totdat het moment aanbrak dat ik hoorde dat er brand was in het AZ-stadion. Help! Brand! Sensatie! Zappen! Beelden van PAOK-AZ vlogen door mijn hoofd en de gigantische ramp bij Bradford City in 1985, vlak voor het grote Heizeldrama. Taferelen van dit genre speelden zich af in mijn hoofd. De beelden bij FOX Sports waren verschrikkelijk… Wedstrijd gestaakt, mensen in paniek, presentators zonder script, bobo’s van UEFA in de war, publiek dat naar buiten gedwongen werd, een groot rampscenario. Toen zag ik wat er aan de hand was, een pluimpje rook boven het stadion, uit de richting van de hoofdtribune. Dat kwam vast van de Griekse hooligans buiten het stadion, dacht ik, of van de vuilverbranding enkele kilometers verderop. Niets was minder waar, het was de ramp zelf! Dat ene pluimpje rook. Dezelfde hoeveelheid rook zie je ook uit het WC-raampje komen om half zeven 's ochtends bij Johan Derksen, wanneer hij geniet van zijn krantje en sigaartje.

Maar in Alkmaar was het een grote chaos. Mijn mond viel open. Die aanwezige Grieken zullen waarschijnlijk hetzelfde gedacht hebben. Die Griekse supporters zijn wel wat gewend wat betreft stadionbranden. Zolang niet meer dan tachtig procent van het stadion afbrandt, wordt een wedstrijd niet gestaakt. De supporters zullen eerder rustig toekijken, tenzij het dichtbij komt, dan stoken ze het vuurtje het liefst op. Hoe zou deze situatie zich in Griekenland afgespeeld hebben? Neem bijvoorbeeld de stadionbrand bij PAOK-AZ in 2004, daar stond een vak in lichterlaaie en niemand keek ernaar om. Zo doen ze dat in Griekenland. In plaats van een evacuatie, worden er meer stoelen op het vuur gegooid. Als het brandt, dan moet het goed branden ook, zullen ze gedacht hebben. De wedstrijd werd overigens uitgespeeld en achteraf kregen vijf supporters een stadionverbod.

In Alkmaar is men niks gewend. Nee, beter gezegd, in Nederland is men niks gewend. Een brand in een controlekamer en we zijn in rep en roer. De wedstrijd was om 19.00 uur begonnen, maar kon niet hervat worden meer, want de lichtmasten werkten niet en zonder zijn we in Nederland niks meer om 20.15 uur in de zomer. En door de gigantische rookontwikkeling kwam de gezondheid van de supporters en andere aanwezigen in gevaar, vandaar de evacuatie. Dit is Nederland met zijn truttigheid ten voeten uit. Volgens de protocollen zal alles zo precies horen, in het rapport achteraf krijgen de stewards, brandweer en andere organisaties die zich ermee bemoeiden vast allemaal een voldoende. De hele gebeurtenis deed me ook denken aan de schreeuwer op de Dam. Eén schreeuwer en alle noodprotocollen komen tevoorschijn. Typisch Nederland. De overbezorgde moeder uithangen die vier pleisters op een schaafwond plakt, in plaats van een dikke zoen geven en er niet meer naar omkijken.

Niks, maar dan ook echt niks anders kan de misère in Nederland nu nog maskeren. Rampzalige Europese voetbaljaren staan ons te wachten. Dit is het teken. Ondertussen is Feyenoord ook aan de schandpaal genageld, waar tot voor kort alleen FC Utrecht torenhoog in hing, samen met Vitesse. De topclub uit Rotterdam, uitgeschakeld door een ploeg die sinds 2010 op het hoogste niveau in Rusland speelt. Vooralsnog alleen PSV en AZ in de Europa League en Ajax in de poule des doods in de Champions League. De trend van de laatste jaren wordt goed voortgezet. Toch maar eens opzoeken in de familieboeken of ik niet toevallig genoeg Duits bloed bezit om een Duits paspoort aan te vragen. Het voetbal bij onze oosterburen zit namelijk wel in de lift die omhoog gaat. De Bundesliga, dat wordt dé competitie van de toekomst.

Uiteindelijk is het in Alkmaar allemaal met een sisser afgelopen. Geen ernstige schade aan het stadion. Daarbij komt dat AZ zich op het nippertje heeft weten te plaatsen voor de groepsronde van de Europa League. Er wordt uiteindelijk gestreden voor punten op de coëfficiëntenlijst van de UEFA door drie clubs dit jaar. Ongeacht de resultaten die behaald zullen worden komend jaar zal ik blijven roepen: “Help! Brand!” Het Nederlandse voetbal staat in brand, en de brandweer is nog ver weg...