De jongen van de pijnen

Als een tienjarige kon ik tijdens het WK van 2006 nooit echt genieten van voetbal. Een strak ingeschoten afstandsschot kon ik altijd wel waarderen, maar het geduld om negentig minuten lang naar een wedstrijd te kijken om dat ene doelpunt niet te missen, kon ik niet opbrengen. Ik keek achteraf wel naar de samenvattingen. Echt spannend is het nationale voetbal ook niet wanneer je vaderland niet deelneemt. In Turkije zaten we tijdens de vakantie op het balkon met een oude beeldbuistelevisie. Terwijl mijn vader en neven naar de wedstrijd van Duitsland keken zat ik met een oude schotel te draaien om fatsoenlijk beeld te krijgen, voor zover dat mogelijk was.

In 2008 veranderde er een hoop. Na het EK van 2004 en het WK van 2006 niet te hebben gehaald kon Turkije eindelijk haar gezicht weer laten zien op het EK in Zwitserland en Oostenrijk. Ik keek even naar de laatste minuten van Zwitserland – Turkije. In de laatste minuten van de verlenging scoort Arda Turan plotseling. Mijn hart ging sneller kloppen. Tijdens Turkije - Tsjechië droeg ik een shirt van Turkije en zat ik zenuwachtig op de bank. Weer lukte het Turkije in de laatste minuten. Dít was de emotie die mensen voelden wanneer ze naar een voetbalwedstrijd keken. Ik kon eindelijk genieten van een mooie voetbalwedstrijd. Tijdens de halve finales keek ik naar Duitsland – Turkije, maar daar lukte het Turkije niet om het inmiddels welbekende trucje te herhalen. Daarna keek ik toch maar even naar de samenvattingen. In de wedstrijd van Rusland tegen Spanje zag ik een fraai doelpunt van een spits waarvan ik de naam eigenlijk nog nooit had gehoord: Daniel Guïza.

Een tijdje later tekende Luis Aragonés een contract bij Fenerbahçe. Die naam kende ik nog wel! Dit was de trainer die Spanje naar de overwinning bracht bij het EK van 2008. ‘Dit seizoen wordt ons seizoen’ dacht ik, met zo’n grote naam langs de zijlijn. De krantenkoppen informeerden me tevens over de aankoop van veertien miljoen: Daniel Guïza.

Ik zal niet zeggen dat een jongensdroom was, maar ik was toch wel blij met het aantrekken van deze topspits. Sinds 1989 was hij een profvoetballer die tot hij naar Fenerbahçe ging altijd in Spanje had gevoetbald. Hij wisselde regelmatig van team, maar de stijgende lijn was zeker te zien. In 2008 voetbalde hij bij Mallorca en had hij 27 doelpunten gemaakt in 37 wedstrijden. Ook in Europa liet hij zijn gezicht zien tijdens het EK. Een uitstekende spits, toch?

Wat een domper is het toch gebleken voor de fans van Fenerbahçe. Aanvankelijk leek hij goed mee te kunnen in de Turkse competitie, maar na enkele wedstrijden begonnen de problemen. Hij is aangetrokken in de maand juli van 2008, maar na twee doelpunten in diezelfde maand heeft hij niet kunnen scoren tot maart. Hij maakte meer dan genoeg minuten, dus hij kreeg wel de kans. In eerste instantie zou je zeggen dat het niet ligt aan het niet kunnen aarden in Turkije, want tenslotte was Aragonés de trainer van Fenerbahçe in het eerste jaar van Guïza bij Fenerbahçe.

Wat hebben we toch de draak gestoken met deze speler. In een soort Turkse versie van de Lama’s werd hij belachelijk gemaakt omwille van de vele kansen die hij niet wist te benutten. Die kritiek was ook wel een beetje terecht: deze spits had het in zich om de bal kundig over een keeper heen te halen, maar schoot vervolgens van 1 meter op de paal bij een leeg doel tijdens de wedstrijd Sion – Fenerbahçe. Een foutje kan gebeuren, zou je zeggen. Maar er stond een maestro in de vorm van Alex de Souza achter hem. Iedere wedstrijd bereidde Alex wel weer een bal voor waarmee Guïza oog in oog kon staan met de keeper. Bij iedere positie schoot hij hem echter weer recht in de handen van de keeper. Beelden van Guïza, terwijl hij huilend tegen de doelpaal stond, stonden in de kranten. ‘Acilarin çocugu’ werd hij genoemd, vrij vertaald ‘de jongen van de pijnen’. Hij werd belachelijk gemaakt en bespot.

Hij had zo zijn momenten. Bij een wedstrijd tegen Galatasaray staat hij ver van de bal af, maar dirigeert hij het team. Eerst wijst hij aan waar de bal naartoe gegooid moet worden bij een ingooi, waarna hij vervolgens instrueert wie op doel moet schieten. Hij had de situatie perfect ingeschat. Deze noemenswaardige momenten kwamen zelden voor.

Maar is Guïza wel echt een flop? Het is geen slechte speler, getuige zijn uitstekende aantal doelpunten in de Spaanse competitie bij Mallorca, waarmee hij spelers zoals Luís Fabiano en Sergio Agüero achter zich liet. Waarom is het in Turkije niet gelukt?

Guïza was gewoon een pechvogel. Hij was geen killer voor het doel die iedere kans optimaal benutte, maar het was wel een keiharde werker. Je kon de emotie zien wanneer hij het doelpunt niet kon verzilveren. Of hoe hij in huilen uitbarstte toen hij een doelpunt scoorde tegen Bucaspor, waarna hij als een blij kind richting de invaliden in hun rolstoelen in een hoek van het veld rent en ze omhelst. Dát is passie. Ik kon niet genieten van zijn voetbalkunsten, maar wel van zijn emotie tijdens het spel. De aandacht die hij kreeg in de media zal ook wel een oorzaak zijn geweest van de tegenvallende prestaties. De media in Turkije is er ook veel vaardiger in om iemand zwart te maken. Lekker voetballen en de publiciteit ontwijken is daarom ook geen makkelijke klus. Uiteindelijk was het niet eens een hele grote domper: in totaal speelde hij 97 wedstrijden, waarin hij 35 keer scoorde. Het is geen hele hoge ratio die de transfersom rechtvaardigt, maar het is ook niet zo dat dit de grootste miskoop van het decennium was. Hij ging weer terug naar Getafe, waar hij na een jaar met zeer tegenvallende prestaties werd uitgeleend aan een onbekende club uit Maleisië. Na dat jaartje in Azië probeert hij zijn geluk nu uit in Paraguay. Jongen van de pijnen, het ga je goed daar.