Het wonder dat Schaken heet

12 oktober 2012 was voor de meeste mensen ongetwijfeld een doodgewone dag. Ik zal deze dag echter nog lang heugen. Er wordt vaak geroepen dat Nederland zestien miljoen bondscoaches herbergt en ik was in de veronderstelling dat ik het spelletje beter door had dan het merendeel van die zestien miljoen. Op 12 oktober van dit jaar kwam er definitief een einde aan dit idee. Na die bewuste dag ga ik door het leven als voetballeek. Om tot deze conclusie te komen was maar weinig zelfreflectie nodig. Het bewijs was overweldigend. De aanstichter: Ruben Schaken. Schaken debuteerde die dag voor ‘het Grote Oranje’. Louis van Gaal vond het nodig om nog wat extra zout in de wonden te strooien door hem nog een basisplaats te gunnen ook. Het Nederlands elftal, het team met de beste spelers uit ons land. En daar stond hij toch echt op rechtsbuiten: Ruben Schaken.

Tot nu toe tast u wellicht nogal in het duister wat betreft de aanleiding van deze column. Ik ga mijn best doen om het allemaal wat te verduidelijken. Dit jaar mag ik mijzelf precies tien jaar trotse seizoenskaarthouder van de prachtclub SC Cambuur noemen. Hoewel ik zeer zeker bevooroordeeld ben, durf ik gerust te stellen dat het één van de mooiste clubs in Nederland is. Maar ik weid onnodig uit, mijn excuses. In al die jaren op de tribune in Leeuwarden heb ik veel spelers zien komen en gaan. Vrijwel zonder uitzondering zijn al deze spelers inmiddels gestopt, in vergetelheid geraakt of nog altijd actief op een nogal bedenkelijk niveau. Nooit heb ik gedacht dat er bij Cambuur een ruwe diamant rondliep die het wel eens kon gaan maken. Spelers die genoeg talent hadden om zich op termijn door te ontwikkelen tot een basisspeler bij een club als Real Madrid of Manchester United. Nee, de mannen waar ik nu al tien jaar lang naar zit te kijken moeten hun gebrek aan talent compenseren met een flinke dosis werklust.

Hoewel Schaken momenteel niet de linksbacks in Spanje, Engeland of Duitsland aan het doldraaien is, is hij wél de speler die in die tien jaar het verst is gekomen; die het meeste uit zijn carrière aan het halen is. Met zijn glorie begint mijn verval. Begrijp me niet verkeerd, ik gun het hem van harte. Ruben, ooit onze Ruben in Oranje. Wie had dat voor mogelijk gehouden? Menig Cambuur-supporter is waarschijnlijk trots op het feit dat hij sinds kort international is. Ik niet. Het enige wat ik kan denken is: Wat zat ik er ongelooflijk naast. Terwijl ik naar Schaken in het oranje shirt zit te kijken, dwalen mijn gedachten af naar een willekeurige vrijdagavond in 2005. Op 13 mei dat jaar komt FC Emmen op bezoek in Leeuwarden. Het zal een van de laatste wedstrijden in het geel-blauw worden voor Schaken. Emmen bevond zich in de onderste regionen van de Jupiler League, terwijl ook Cambuur al was uitgespeeld. Schaken kwam tijdens het seizoen 2004/05 toch nog tot 29 duels, omdat de enige persoon die het nog wel zag zitten in Schaken toevallig de interim-trainer van dienst was: Jan Schulting.

Ook die avond had Schulting weer een plaatsje ingeruimd voor de toen 23-jarige rechtsbuiten. In een duel voor de kat z’n viool wist hij echter wederom geen indruk te maken. Voor de supporters in Leeuwarden was dit al lang geen verrassing meer, want Schaken had het hele seizoen al geen pepernoot geraakt. De kwaliteit van een mannetje uitspelen beheerste hij niet, zijn voorzetten waren beneden alle peil, doelpunten maken deed hij niet, Usain Bolt loopt achteruit nog sneller dan Schaken op topsnelheid en werklust viel al helemaal niet te bespeuren bij de geboren Amsterdammer. Soms had ik een beetje medelijden met Ruben. Als hij de bal na vijf minuten op een onbenullige manier over de zijlijn liep en er werd uit het publiek ‘wisselen!’ geroepen, werd dit met een klaterend applaus door de rest van het publiek ontvangen. Toen hij halverwege de tweede helft daadwerkelijk naar de kant werd gehaald, werd dit met een cynische staande ovatie begeleid. Ruben liet zijn koppie hangen en wist hoe laat het was. Cambuur verloor met 0-1. Na afloop liet ik mijn buurman in een kort onderhoud weten dat Cambuur er goed aan zou doen deze jongen zo snel mogelijk te lozen. ‘Dou hest de keutel bij ut skoane end’, werd me medegedeeld. Ik had gelijk.

Nu, ruim zeven jaar na de bewuste avond waar Schaken zijn laatste thuiswedstrijd in dienst van Cambuur speelde, blijkt dat ik er volledig naast zat. Het had er alle schijn van dat Schaken na 2005 uit het betaalde voetbal zou verdwijnen. Net als andere spelers van Cambuur die niet goed genoeg bevonden worden, leek er voor hem een toekomst bij Harkemase Boys of ONS Sneek weggelegd. Hij leek net als spelers als Stephan van Hoving, Ronnie Venema en Harvey Bischop een stapje terug te moeten doen. BV Veendam bood hem echter een strohalm: Een laatste kans om te bewijzen dat hij goed genoeg was voor het betaalde voetbal. De rest is geschiedenis. Jarenlang heb ik met verbijstering mogen aanschouwen hoe Schaken wedstrijd op wedstrijd dingen liet zien die ik hem nog nooit heb zien doen. Hij speelde zijn directe tegenstander uit, gaf voorzetten op maat en wist bovendien zelf ook opeens het net te vinden. Een metamorfose die zijn weerga niet kende. Met zijn goede spel verdiende hij een transfer naar VVV en later Feyenoord.

De bekroning van zijn wederopstanding volgde afgelopen maand met zijn debuut in Oranje. Niet alleen speelde Schaken een puike wedstrijd tegen voetbaldwerg Andorra, hij gaf zijn eerste optreden in het Nederlands elftal extra glans door voor de 3-0 te zorgen. Ik zag het allemaal gelaten aan. Door te scoren tijdens zijn Oranjedebuut schaarde hij zichzelf ook nog even in een rijtje met Johan Cruijff, Abe Lenstra, Kick Smit en Faas Wilkes. Inmiddels zie ik echter ook de schoonheid van de hele situatie in. De rol van Schaken in het betaalde voetbal leek op zijn 23ste te zijn uitgespeeld, maar uiteindelijk weet hij het toch nog te schoppen tot international en wie weet gaat hij aankomende zomer nog een mooie transfer verdienen ook. Ruben geeft voetballers hoop en laat zien dat je met wilskracht en een beetje geluk een prachtige carrière kan afdwingen. En zou het kunnen? Ruben Schaken met de winnende treffer in de WK-finale in 2014? Ik teken er alvast voor.