De volhardende ‘nieuwe Ibra’ die met bizarre cijfers interesse van Arsenal wekt

Viktor Gyökeres ontpopt zich dit seizoen tot een waar fenomeen in Portugal. Met 43 doelpuntencontributies hoeft de spits van Sporting Portugal dit seizoen alleen Luuk de Jong voor zich te dulden. Voetbalzone duikt in de carrière van de Zweed, die wordt getekend door het vallen, opstaan en weer doorgaan.

Door: Lars Capiau

Op het legendarische Wembley baant Gyökeres zich op ijzig kalme wijze een weg naar de strafschopstip. Hij staat met zijn Coventry City in de play-offsfinale van de Championship. Tegen Luton Town, dat in korte tijd drie promoties kende, is een penaltyserie nodig om beslissing te brengen. Voor de winnaar lonkt promotie naar de Premier League. En een schamele tweehonderd miljoen pond. Aan de zijde van de Luton-fans moet Gyökeres de rust bewaren. Vanaf de met oranje zwaaiende vlaggen gesierde tribune zwengelt het boegeroep aan, maar klinkt er ook bewondering, ontzag zelfs, voor de Zweedse spits. “There he is, the big man Gyökeres!”

Op het moment dat Gyökeres aanlegt voor de strafschop weten de aanwezige Luton-fans dat hun gejoel even nuttig is als een waterbestendig theezakje. Geen moment aarzelt de spits. Raak. Het net dat in de linkerbovenhoek hangt trilt nog lang na van de kiezelharde pingel. “Heel eerlijk, dat is een hele goede strafschop”, klinkt het uit het teleurgestelde Luton-vak, waar de ter afleiding bedoelde vlaggetjes vlug zijn gestopt met zwaaien.

Opzij

Om te begrijpen hoe Gyökeres zo’n negen maanden geleden op Wembley neerstreek moeten we eerst terug naar Zweden. Want de carrière van de Zweed is er niet een uit een sprookjesboek. Herman van Veen doet er in zijn liedje ‘Opzij’ meer recht aan. Rennen, springen, vliegen, duiken, maar vooral vallen, opstaan en weer doorgaan vormen de lijfspreuk van zijn carrièreverloop.

Het begint in Zweden nog tamelijk voortvarend voor de 1,87 meter lange centrumspits. Op vijftienjarige leeftijd maakt Gyökeres in 2013 de overstap van derdedivisionist IFK Aspudden-Tellus naar IF Brommapojkarna, dan uitkomend op het hoogste Zweedse niveau. Eenmaal bij Brommapojkarna wordt hij echter niet beschouwd als ‘een van de grote sterren’, zo legt toentertijd hoofdjeugdopleiding Andreas Engelmark uit aan iNews.

Dejan Kulusevski

Die eer ging namelijk naar spelers die al wat langer in de jeugdopleiding van Brommapojkarna speelden. Eén naam spreekt voor zich: Dejan Kulusevski, huidig aanvaller van Tottenham Hotspur en ooit schoolgenoot van Gyökeres. “Ik denk dat sommige andere spelers meer technische kwaliteiten hadden en meer geleerd waren in ons systeem”, vertelt Engelmark.

“Gyökeres kwam wat later en was geen typische Brommapojkarna-speler zoals Kulusevski of Ludwig Augustinsson (momenteel door Sevilla verhuurd aan RSC Anderlecht, red.) dat was. Je kon zien dat zij vele jaren in onze jeugdopleiding hadden gespeeld. Viktor was anders.”Ondanks zijn status als niet-toptalent breekt Gyökeres twee jaar later definitief door in de hoofdmacht van Brommapojkarna.

Daar bleken de eerste voorzichtige voortekenen van een topspits in wording. Voor Brommapojkarna zijn het donkere, maar bewogen jaren. In 2014 degradeert de ploeg als nummer zestien en laatste naar de Superettan, de tweede divisie. Een jaar later daalt de ploeg tot overmaat van ramp ook direct af naar het derde niveau. Het is daar, in de Etten Nora, dat Gyökeres zijn basisdebuut maakt, én zijn doorbraak kent.

Hij gidst Brommapojkarna - na twee opeenvolgende degradaties - naar twee achtereenvolgende promoties. In 2016 maakt hij in 19 wedstrijden 7 goals en helpt hij zijn team aan het kampioenschap. In de tweede divisie schiet Gyökeres Brommapojkarna een jaar later, met dertien treffers en acht assists, terug naar de Allsvenskan. Ook internationaal gooit Gyökeres ondertussen hoge ogen. Op het EK Onder 19 kroont hij zich onder toeziend oog van de in groten getale aanwezige scouts met drie goals in evenveel wedstrijden tot gedeeld topscorer van het toernooi.

Verhuurdrama

Die plotse scoringsdrift blijft niet onopgemerkt. In 2018, als Kulusevski Brommapojkarna al 1,5 jaar heeft ingeruild voor Atalanta (transfersom: 3,5 miljoen euro), maakt Gyökeres als een gevolg van zijn topseizoen ook een overstap buiten de eigen landsgrenzen. Brighton & Hove Albion, veelal geroemd om het ontdekken van toptalent, durft de gok aan en telt ongeveer een miljoen euro neer voor de spits. De Zweed sluit in eerste instantie aan bij de Onder 23-ploeg van the Seagulls.

Daar, in de Premier League 2, overlegt de dan negentienjarige aanvaller met zeven goals in negen wedstrijden prima cijfers. In januari van 2019 maakt Gyökeres zijn debuut in de hoofdmacht. In de bekertoernooien (FA Cup en EFL Cup) mag de spits zijn kunsten vertonen. Het resulteert in iets fraais, als Gyökeres weken later tegen Finland (0-1 verlies) zijn debuut voor de Zweedse nationale ploeg mag maken. Drie dagen later, als IJsland (2-2) de tegenstander is, tekent hij voor zijn eerste doelpunt voor Zweden.

Maar optredens in competitieverband blijven uit bij Brighton. Een verhuurperiode moet uitkomst bieden. Sankt-Pauli wordt de nieuwe bestemming voor de spits en daar doet hij het met zeven doelpunten en vier assists naar behoren. Eenmaal teruggekeerd in Brighton beseft Gyökeres, ondanks zijn eerste en enige doelpunt in het blauw, dat speeltijd nog steeds niet reëel lijkt in de badplaats.

In een window waarin Swansea City ook Marc Guehi (Crystal Palace) en Morgan Gibbs-White (Nottingham Forest) vastlegt, verlossen zij Gyökeres tijdelijk van zijn teleurstellende verblijf in het zuidoosten van Engeland. In zijn halfjaar bij the Swans kan de aanvalsleider alleen geen potten breken. In een dozijn aan wedstrijden komt hij niet verder dan één treffer. Een tweede verhuurperiode in datzelfde seizoen volgt. Ditmaal: Coventry City.

Deze als iets succesvoller bestempelen zou een understatement zijn. In een halfjaar overtuigt Gyökeres de clubleiding van the Sky Blues volledig. Zij lijven de spits in. De prijs? Iets meer dan een miljoen euro. Hij blijkt zijn gewicht in goud waard voor Coventry. In zijn eerste volledige seizoen noteert hij achttien doelpunten en vijf assists.

En zijn volgende seizoen? Wéér een promotie voor Gyökeres? Om die vraag te beantwoorden moeten we even terug naar Wembley. Gyökeres beleeft daar, in de strafschoppenreeks tegen Luton, de climax van nog een topseizoen in Engeland. Met 21 goals en 10 assists had hij alleen huidig Ajax-spits Chuba Akpom voor zich moeten dulden op de topscorerslijst. Vanaf de middellijn ziet Gyökeres zijn teamgenoten ondertussen koelbloedig raak schieten.

Ben Sheaf. Feilloos. Josh Eccles. Goal. Liam Kelly. Raak. Maar ook Luton Town maakt geen fout. Dan Potts schiet de zesde Luton-strafschop binnen. De fans denken langzaamaan dat er geen einde zal komen aan de zenuwslopende strafschoppenserie. Maar dan legt ex-Vitessenaar Fankaty Dabo, bij een 5-6 stand, aan. Huizenhoog over. Wembley ontploft, aan één kant dan. Gyökeres stort - net als zijn ploeggenoten - ter aarde.

Luuk de Jong

Met de zure nasmaak van de misgelopen promotie nog vers op de tong, trekt Gyökeres de deur van de Coventry Building Society Arena achter zich dicht. De voordeur, welteverstaan, want de Zweed vertrekt voor een clubrecord van 21 miljoen euro naar Sporting Portugal. Het is voor de Portugezen tevens de duurste transfersom die het ooit betaalde. Brighton lacht met een doorverkooppercentage van vijftien procent over de winst in het vuistje.

Maar ze zullen er in Lissabon nooit om hebben wakker gelegen. In Portugal trekt Gyökeres de lijn door. En hoe. De op doelpunten beluste spits scoort alsof zijn leven er vanaf hangt. In zijn debuutwedstrijd voor Leões maakt hij twee doelpunten. Tegen de doelpuntenhonger kan geen enkele maaltijd, geen enkele verdediger, op.

De teller staat al op 32 treffers en 11 assists. En Gyökeres lijkt nog niet eens bezig te zijn met het hoofdgerecht. Met die cijfers hoeft Gyökeres maar één iemand voorrang te verlenen. Alleen Luuk de Jong is Gyökeres met 45 doelpuntencontributies (31 goals, 14 assists) de baas.

Zlatan? Viktor!

Het valt dan ook geen wonder te noemen dat Gyökeres op een shortlist staat bij ongeveer elke Europese topclub. Vooral een move naar de Premier League lijkt in het verschiet te liggen voor de Zweed. The Athletic schreef recentelijk al dat Arsenal serieus geïnteresseerd is in de diensten van het doelpuntenmonster, die nog tot medio 2028 vastligt in het Estádio José Alvalade en aldaar gebonden is aan een ontsnappingsclausule van honderd miljoen euro. Ook Manchester United en Chelsea zouden de spits hoog op het verlanglijstje hebben staan.

Bij de Zweedse selectie begint de negentienvoudig international Gyökeres ook steeds meer zijn stempel te drukken. In 2021 verving hij de geblesseerd afgehaakte Zlatan Ibrahimovic in de selectie van de Zweden. Sommigen zagen het als een wisseling van de wacht. Na Zlatans pensioen van het (internationaal) voetbal vestigt de Zweedse bevolking haar hoop op Gyökeres en Newcastle-spits Alexander Isak om hernieuwde glorie naar het land te brengen.

Vooralsnog onsuccesvol, daar de Scandinaviërs zich - ondanks drie goals en een assist van Gyökeres - niet wisten te kwalificeren voor het EK van aankomende zomer in Duitsland. Zelf noemt de aanvalsleider Ibrahimovic als grootste voorbeeld. “Ik keek altijd naar hem en Cristiano Ronaldo toen ik opgroeide”, vertelt hij glimlachend aan Record. En wie weet. Misschien wordt Gyökeres ooit wel nét zo belangrijk voor Zweden als Ibrahimovic dat was. Want het land kan wel weer een zelfbenoemde God gebruiken.