‘De hel van iedere tv-commentator’ overtreft de allerstoutste verwachtingen

Voetbalminnend Madagaskar leefde in een droom. Het eiland deed dit jaar voor het eerst mee aan de Afrika Cup en ontpopte zich tot de sensatie van het toernooi. Groepsgenoten Guinee, Burundi en Nigeria konden de ploeg van bondscoach Nicolas Dupuis niet onder de duim houden en ook Democratische Republiek Congo moest in de achtste finale na strafschoppen het hoofd buigen. De nummer 108 van de FIFA-wereldranglijst verloor donderdag echter jammerlijk met 0-3 van Tunesië, waardoor het sprookje abrupt eindigt.

Door Tim Siekman

Vrijwel geen enkele voetbalfan had verwacht dat Madagaskar de kwartfinales van de Afrika Cup zou halen. De eilandstaat wist zich in oktober 2018 te plaatsen voor het eindtoernooi door in een groep met Senegal, Equatoriaal-Guinea en Soedan als tweede te eindigen. De voetbalgekte barstte toen al los in de republiek dat ruim 25 miljoen inwoners kent en bij de tien armste landen ter wereld behoort. Nimmer was Madagaskar erin geslaagd om de Afrika Cup te behalen, maar onder aanvoering van Dupuis, momenteel ook coach van de Franse vierdeklasser US Fleury 91, bereikte men het onmogelijk geachte.

Een veelgehoorde grap die richting de start van het toernooi in Egypte de ronde deed, was dat de tv-commentatoren hun borst konden natmaken. Namen als Jean Romario Baggio Rakotoharisoa, Pascal Razakanantenaina, Lalaina Nomenjanahary, Anicet Andrianantenaina en Andriamirado Andrianarimanana blijken namelijk regelrechte tongbrekers. Enkele spelers van Madagaskar staan bij bekendere clubs onder contract, zoals bij Olympique Lyon en Ludogorets, maar de meeste selectieleden zijn actief bij tweedeklassers uit Frankrijk of bij relatief onbekende Afrikaanse clubs. Des te knapper dat Dupuis een ware stuntploeg heeft weten te smeden.

Voor satirisch verslaggever @DiederikSmit zijn de tongbrekers van de Africa Cup geen partij. #AFCON #AfricaCup Via @NPORadio1 pic.twitter.com/EBK8jS3d9h

— Langs de Lijn En Omstreken (@LangsdeLijnEO) 26 juni 2019

'Er zijn zes doden gevallen'
Bob Kootwijk, in het verleden onder meer assistent-trainer bij Vitesse en ADO Den Haag, is sinds 2016 als coach actief op Madagaskar. Als trainer bij Fosa Juniors wordt Kootwijk op dagelijkse basis geconfronteerd met de armoede die er heerst, zo gaf hij vorig jaar aan in gesprek met Voetbalzone. "Madagaskar is een arm land. De eerste keer dat je daar komt, zijn de prikkels en indrukken best wel heftig. Mensen leven op straat. De ene loopt op blote voeten en de ander is westers gekleed, de contrasten zijn super groot. Daar was ik van onder de indruk. Iedereen leeft daar op straat. Vijf uur 's ochtends wordt het licht en dan lijkt het wel alsof iedereen uit zijn hol komt, iedereen gaat de straat op."

De Haagse oefenmeester vertelde dat de kwalificatie van de Afrika Cup veel losmaakte op het eiland, zoals bij het duel met Senegal (2-2). "Normaal gesproken gaan er 40.000 mensen in het nationale stadion. Maar omdat de wedstrijd tegen Senegal zo belangrijk was, dachten ze: we laten mensen op de sintelbaan staan. Er wilden zoveel mensen naar binnen dat er zes doden zijn gevallen. Het was zo verschrikkelijk vol. Dan zie je de gekte, iedereen wil erbij zijn." Nadat de groepswinst op de Afrika Cup een feit was, barstte eveneens een volksfeest los. Het liefst wilden de miljoenen fans van les Zébus bij de achtste finale tegen Congo aanwezig zijn, maar het bleek logistiek vrijwel onmogelijk, vanwege de afstand van ruim vijfduizend kilometer én het gebrek aan geschikt vervoer.

President Andry Rajoelina besloot daarom enkele fans een unieke mogelijkheid te bieden. "Vanwege de vraag bij de supporters hebben president Andry Rajoelina en de staat van Madagaskar besloten een Airbus 380, met 480 stoelen, te charteren om supporters te vervoeren", zo liet woordvoerder Rinah Rakotomanga weten aan AFP. Mogelijk struikelblok: alleen fans die 530 euro konden betalen waren in staat de nationale ploeg in levende lijve aan het werk te zien in Egypte. Ook voor het duel met Tunesië regelde de politicus een vliegtuig, alles om het volk de mogelijkheid te bieden dit sprookje zo goed mogelijk te beleven.

‘Er wilden zoveel mensen naar binnen, dat er zes doden zijn gevallen’

Lees hier ons interview met trainer Bob Kootwijk uit 2018 over het voetballeven in Madagaskar.Lees artikel

'We hebben geen sterspeler'
Barea is uiteindelijk zeer knap tot de kwartfinale gekomen op de Afrika Cup. Alles werd in staat gesteld om niet alleen Afrika, maar de hele wereld te laten zien dat Madagaskar een voetbalnatie is geworden waar voortaan rekening mee moet worden gehouden. "Niemand weet van ons bestaan, behalve misschien vanwege de film", doelt middenvelder Anicet op de animatiefilms genaamd Madagascar (vanaf 2005), die gaan over de wonderlijke avonturen van allerlei dieren. "Onze kracht is teamwork. We vechten voor elkaar. We hebben geen sterspeler, iedereen is gelijk."

Coach Dupuis kon na de 2-0 zege op meervoudig Afrikaans kampioen Nigeria in de groepsfase al nauwelijks geloven dat 'zijn' Madagaskar de sensatie op het toernooi was. "Ik weet niet wat ik moet zeggen. Winnen van een gigant als Nigeria is geen sinecure", aldus de trainer. "Dit is een reis die we vanaf 2017 hebben ingezet. Ik heb met veel spelers gesproken die buiten Madagaskar actief zijn en heb met hen mijn visie en ambities gedeeld. Het was veel werk, maar wat ben ik trots op wat we bereikt hebben."