'FC Porto kwam met een club die naar mijn inzien niet bij mij paste'

EINDHOVEN - FC Porto won vorige week zondag na de Portugese Super Cup, de landstitel en de Europa League te hebben veroverd, ook de nationale beker door Vitoria Guimaraes met 6-2 te verslaan. Er lijkt geen einde te komen aan het succes. De Draken spugen vuur als nooit tevoren.

Door QASIM HAKIM

Maar glorietijden kennen ook hun einde. Denk bijvoorbeeld aan het Ajax van Louis van Gaal midden jaren negentig. Clarence Seedorf vertrok meteen na de Champions League-winst richting Genua om voor Sampdoria te gaan spelen. In de jaren daarop stroomde het topelftal geleidelijk aan leeg. Het lot als je een sterrenteam weet te kweken in een B-land, zoals ook Portugal dat is. Nicolás Otamendi, Rolando, Hulk en Radamel Falcao. Even vier namen van spelers uit een verguld assortiment die absoluut op de scoutingslijsten staan van absolute topclubs als Barcelona, Real Madrid, AC Milan, Internazionale, Chelsea en Manchester United. "FC Porto is een handelshuis", weet Patrick Greveraars (36) als geen ander. Een verschil met de Amsterdammers is dat het kopen van oud talent om dat na twee a drie seizoenen voor veel geld door te verkopen het handelsmerk is van de Europese topclub. Maar met het aantrekken van de uit Eindhoven afkomstige Greveraars als coach van de A1 en Jong Porto in 2007, leek de club af te willen van het kopen van beloftevolle jongens rond de leeftijd van twintig jaar en het ´Ajax-model´ te willen gaan volgen. "De technisch directeur van FC Porto, Antero Henrique, is gecharmeerd van de Nederlandse voetbalschool. Ik werd aangetrokken om de talenten van de club in de laatste fase te vormen zodat ze de stap naar het eerste elftal konden maken. Tevens had ik een ondersteunende functie naar het eerste elftal toe."

Greveraars liep als negentienjarige CIOS-student stage bij PSV, dwong een contract af en was twaalf jaar werkzaam binnen alle geledingen van de opleiding. "Ik begon in de tijd dat PSV maar zeven jeugdtrainers had. Toen ik vier jaar geleden vertrok was dat aantal opgelopen naar zeventien. Een aantal mensen hebben een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de jeugdopleiding bij PSV. Eerst Remy Reynierse, en in een later stadium Fred Rutten en Guus Hiddink." Maar ook de inbreng van Greveraars zorgde ervoor dat de kweekvijver in De Herdgang kwalitatief en kwantitatief vooruitgang boekte. Met een transfer naar FC Porto als gevolg. "Ik had een soort van brugfunctie als trainer tussen de A-junioren en het tweede elftal zodat ze uiteindelijk de stap naar het eerste makkelijker konden maken bij FC Porto. Waar wij in Nederland op talent selecteren, speelden in Oporto vrijwel alleen tweedejaars A-junioren in de competitie. Het heeft veel tijd en overtuigingskracht gekost om ze er van te doordringen dat keuzes niet alleen op fysieke gesteldheid en leeftijd gemaakt moesten worden, maar vooral op kwaliteit. Ongeacht de leeftijd. Ik had de beschikking over 25 contractspelers en een uitgebreide staf. Wat ook een groot verschil met Nederland was dat we een zeer internationale selectie hadden waarin vooral Zuid-Amerikanen en Afrikanen samen met Portugese talenten speelden. Wij speelden in twee competities. Op zaterdag met de A-junioren en ’s woensdags met een reserve-elftal. We voetbalden tegen clubs als Vitoria Guimaereas die gewoon met een voltallig eerste elftal aantraden."

Greveraars kreeg dan wel te horen dat de Nederlandse filosofie geprezen werd, maar tegelijkertijd ook dat nederlagen niet werden geoorloofd. "Opleiden en winnen moet naar mijn inziens altijd hand in hand gaan. Soms moet je als trainer keuzes maken in het belang van het talent en niet naar het resultaat van de dag kijken. Ik weet nog dat Sergio Oliveira, die in het najaar van 2009 als het grootste talent van Portugal te boek stond, destijds debuteerde op zeventienjarige leeftijd in het eerste elftal en al meteen een prijskaartje van dertig miljoen om zijn nek kreeg gehangen. In de jeugd speelde Sergio, voordat ik met hem ging werken, altijd als vrije man. De club en hoofdtrainer zagen in hem een rechtermiddenvelder. Als dit het beste voor de speler in kwestie is moet ik in de opleiding ervoor kiezen dat hij zich op die positie verder gaat ontwikkelen. De speler loopt bij veranderingen altijd tegen problemen aan, in dat proces zal hij vaak ook fouten maken. Dat is niet erg. Je kiest ergens bewust voor, dan moet je deze lijn ook doortrekken. Als we dan een keer een wedstrijd minder speelden vond de technische leiding meteen dat we Sergio maar weer terug moesten zetten op zijn oude positie omwille van een goed resultaat. Dan denk je dus niet in het belang van het talent."

Er tekenden in de tijd van Greveraars nog nooit zoveel jeugdspelers een profcontract. Een gedeelte debuteerde ook in het eerste elftal, maar geen enkel jeugdexponent maakt momenteel deel uit van de succesformatie van wondercoach André Villas-Boas. "Dan heb je het over een vervolgtraject. Hoe ga je deze speler verder begeleiden? Je kunt niet verwachten dat iedere jeugdspeler meteen ingepast kan worden. Dat zijn de uitzonderingen, de Lionel Messi´s van deze wereld. Maar het merendeel heb je jongens die verhuurd moeten worden of in eerste instantie alleen mee laat trainen met het eerste elftal. In Portugal geven de hoofdtrainers hun jeugdspelers echter nauwelijks een kans, omdat alles om winnen draait en de mening heerst dat dit beter kan met ervaren spelers. Zelfs bij mijn talententeam waren iedere wedstrijd talloze journalisten aanwezig en werd een nederlaag als een doodzonde gezien, terwijl het vaak 'jongens tegen mannen' was." De oudste jeugdteams van Portugal bestaan veelal uit spelers van FC Porto, maar niemand speelt dus in het vlaggenschip. Een aantal voorbeelden zijn Andre Castro Pereira, Ukra, Andre Pinto , Abdoulaye Ba, Sergio Oliveira en Josué Pesqueira. "Allemaal geweldige talenten, maar zonder de juiste stappen en een goede begeleiding gaan er de meeste voetballers verloren voor het vaandelteam van FC Porto."

De jonge Brabantse trainer zou eveneens worden uitgeleend. "FC Porto kwam echter met een club die naar mijn inzien niet bij mij paste en niet de goede stap in mijn carrière was. Na enige discussie en onenigheid hierover raakte we dusdanig in conflict dat ik niet meer terug hoefde te komen." Met nog een tweejarig contract raakte Greveraars daardoor in juli 2010 verwikkeld in rechtszaak die pas vijf maanden later zijn einde kende en zijn vertrek betekende. "Financieel heeft de club haar verplichtingen na moeten komen, maar het is altijd vervelend als je op deze manier uit elkaar gaat. Er waren een aantal aanbiedingen van clubs uit Portuga