Man Utd - Liverpool: een derby geboren in de haven en grootgebracht op het veld

Derby’s. Zodra het nieuwe competitieprogramma gepubliceerd wordt omcirkelen fans met een rode stift de datum waarop zijn of haar club de aartsrivaal treft in een wedstrijd die om meer gaat dan alleen winst. Aan derby’s zitten vaak veel diepere verhalen vastgeplakt dan de verhalen die zich op het voetbalveld hebben afgespeeld. De komende periode duikt Voetbalzone wekelijks in verschillende voetbalderby’s en de achtergrond hiervan. Deze keer reizen we af naar Noordwest-Engeland: Manchester United tegen Liverpool.

Door: Jasper Keuper

Zondagmiddag staat voor de 213e keer de Northwest Derby tussen Manchester United en Liverpool op het programma. In eerste instantie zou Liverpool spelen tegen stadgenoot Everton voor de Premier League, maar het treffen tegen de rivaal uit Manchester in de halve finale van de FA Cup is naar voren geschoven. Het duel kent een lange geschiedenis en wordt dankzij de grote supportersschare van beide teams niet alleen intens beleefd in het noordwesten van Engeland, maar verdeeld over allerlei landen in de wereld. Van Amerika tot Rusland, en van Monaco naar Liechtenstein. Aankomend weekend zitten de voetbalminnende supporters weer aan de buis gekluisterd.

Oorsprong

Hoewel beide clubs met respectievelijk Manchester City en Everton zeker een geduchte rivaliteit ernaast hebben, zijn beide supportersgroepen het erover eens dat de haat tussen de the Red Devils en the Reds dieper ligt dan bij iedere andere derby in Engeland.

Hoewel de steden slechts 56 kilometer van elkaar afliggen, hebben ze beide een totaal ander imago, maar ook een flinke afgunst richting elkaar. Die is opgekomen ten tijde van de industriële revolutie in Engeland. Het was rond 1750 toen de strijd om economische suprematie begon. In de schaduw van de hoofdstad Londen strijden Manchester, Liverpool en in mindere mate ook Birmingham om de titel ‘de tweede stad van Engeland’.

Manchester nam een voorsprong in de achttiende eeuw, dankzij de textielindustrie die een vlucht nam, maar nog voor het begin van de volgende eeuw sloeg Liverpool terug. De haven van Liverpool begon een grote speler te worden. Het was destijds een belangrijk punt in de wereld omtrent slaven- en suikerhandel. Al die rijkdom die invloeide zorgde ervoor dat Liverpool met enige minachting kon kijken naar het 'kleine textielstadje' Manchester.

In de twintigste eeuw verdwijnt die voorsprong van Liverpool plotseling als sneeuw voor de zon. Manchester bouwt namelijk, ondanks flinke tegenwind van politici uit Merseyside, een eigen haven. De haven brengt spoedig financiële voorspoed voor Manchester, maar levert ook een buurman vol wrok op. De spanningen tussen de arbeidersklassen van beide steden nadert het kookpunt wanneer de haven zijn voltooiing bereikt in 1894, precies drie maanden voordat de eerste ontmoeting plaatsvindt tussen Liverpool en Newton Heath, destijds de naam van Manchester United. Daarin deelt Liverpool de eerste tik uit aan de buurman. Tegenwoordig heeft zowel Manchester United als Manchester City een schip in het clublogo.

De haat naar Manchester is bij sommige Liverpudlians zo groot dat er geen ergere belediging bestaat dan een Manc genoemd te worden. Andersom zien de mensen uit Manchester Liverpool als een ondergeschikte plaats. Zo blijkt ook uit een ietwat aanstootgevend lied voor voormalig PSV'er en publiekslieveling op Old Trafford Ji-Sung Park. De goedlachse Park kwam tussen 2005 en 2012 uit voor de recordkampioen van Engeland. De supporters van the Red Devils zongen daarin dat de Koreaan zich niet hoefde te schamen dat er in zijn land honden en katten worden gegeten, daar ze claimen dat de Liverpudlians ratten eten.

De periode 1892-1940

Manchester United is, als we Newton Heath als dezelfde club meerekenen, de oudste club van de twee. De club wordt in 1878 opgericht door spoorwegarbeiders aan de Lancashire and Yorkshire Railway (LYR) in Newton Heath. Het team speelde aanvankelijk wedstrijden tegen andere spoorwegarbeiders, maar 20 november 1880 gaat de boeken in als de dag waarop de club haar eerste geregistreerde wedstrijd speelt. Het tweede elftal van Bolton Wanderers is de eerste tegenstander en zet Newton Heath direct op zijn plek door de ploeg met 6-0 af te drogen.

Liverpool ziet het levenslicht in 1892. John Houlding is de landeigenaar van Anfield, het stadion dat tot dat moment gebruikt wordt door Everton. Houlding verhoogt de huur van het stuk grond van jaarlijks 100 euro naar 250 euro, wat op dat moment echt veel geld is. Everton pikt dit niet en vertrekt naar de overkant van de Merseyside. Houlding besluit dan zelf maar een club op te richten. De eerste wedstrijd speelt Liverpool tegen Rotherham United en het wint met 7-1.

The Reds blijven vervolgens in hun debuutseizoen 1893/94 ongeslagen in de Second Division, winnen de titel en moeten om een plaatsje af te dwingen in de First Division het laaggeklasseerde Newton Heath verslaan. Liverpool wint met 2-0 en stoot zo de oudere buurman van de troon.

Waar Liverpool gestaag groeit en in 1901 voor het eerst het landelijke kampioenschap viert, vreest Newton Heath rond die tijd juist om zijn voortbestaan. De club zit in financieel zwaar weer en krijgt in 1902 zelfs een officieel bevel tot liquidatie. Vier spoorwegarbeiders steken de handen ineen en leggen ieder een vast bedrag in om de club van verdrinking te behoeden. Ook wordt de naam veranderd naar Manchester United.

In 1906 wint Liverpool haar tweede landskampioenschap, terwijl Manchester United op haar beurt promotie naar de First Division afdwingt. De gerenoveerde club is vervolgens degene die de klok slaat tot de Eerste Wereldoorlog. Twee landstitels, twee Charity Shields en één FA Cup is de buit, terwijl Liverpool blijft steken in de middenmoot.

De onderbreking door de oorlog hakt er daarna zeker bij Manchester United in, daar de club geen prijs meer wint en ook in 1923 weer afdaalt naar het tweede niveau van Engeland. Liverpool, daarentegen, boekt een reeks kampioenschappen achter elkaar, maar ook bij hen blijft na 1922/23 de teller stilstaan.

Naoorlogse periode

Na de Tweede Wereldoorlog blijven de clubs in tegengestelde richting opereren. De Scousers degraderen naar het tweede niveau en the Mancunians beleven onder de hoede van voormalig Liverpool-aanvoerder Matt Busby juist zijn hoogtijdagen. Het team van Busby domineert Engeland en grijpt in korte tijd drie landstitels, één FA Cup en een Charity Shield.

Wanneer Bill Shankly in 1959 aangesteld wordt als nieuwe oefenmeester van Liverpool, krijgt de club weer wat kleur op de wangen. In 1962 promoveert de Schot met the Reds terug naar het hoogste niveau. Daar beginnen de clubs voor het eerst echt concurrenten te worden. Liverpool grijpt het kampioenschap in 1963/64 en 1965/66 en Busby pakt met Manchester United de prestigieuze prijs in 1964/65 en 1966/67.

Dan breekt er een lastige periode aan voor Manchester United. De club wint in 1967/68 nog wel de Europa Cup I door Benfica te verslaan in de finale (1-4), maar de titel in 1966/67 zou voor the Red Devils de laatste in 26 jaar tijd zijn. In 1973/74 zorgt de terugval zelfs voor een degradatie naar het tweede niveau, al blijft de club daar slechts een seizoen. Wel weet Manchester United onder leiding van de Schot Tommy Docherty de FA Cup van 1976/77 te winnen door op het heilige gras van Wembley met 1-2 te winnen van Liverpool.

Liverpool geniet bijna twintig jaar van aanhoudend succes op zowel nationaal als internationaal vlak. Tussen 1972 en 1992 winnen the Reds het kampioenschap elf keer en voegt het nog eens negentien binnenlandse bekers én zeven Europese trofeeën aan zijn palmares.

In 1992/93, het eerste Premier League-seizoen ooit, maakt Manchester United eindelijk een einde aan de 26 jaar durende reeks. Succestrainer Sir Alex Ferguson maakt van Manchester United weer een topteam en nu is Liverpool de club die lang droog blijft staan. In het seizoen 1989/90 wint het zijn laatste landskampioenschap en pas in 2019/20 keert de bokaal weer terug naar Merseyside. In de tussentijd domineert Manchester United met Ferguson het land. 13 landstitels, 23 binnenlandse bekers en 5 Europese trofeeën worden in de prijzenkast gestopt.

Liverpool moet gedurende deze periode troost zoeken in het winnen van de Champions League (twee keer) en enkele binnenlandse bekers. Toch is na 2012/13, en vooral sinds de aanstelling van Jürgen Klopp bij Liverpool, opnieuw een verschuiving aan de hand. Manchester United weet na het vertrek van Ferguson niet meer in de buurt te komen van een kampioenschap, terwijl Liverpool onder Klopp een van zijn betere periodes kent.

Confrontaties

Sinds de eerste ontmoeting in 1894 zijn de clubs nog 211 keer met elkaar de strijd aangegaan. Hoewel de verhoudingen op het veld vaak dicht bij elkaar liggen heeft Manchester United een numeriek voordeel met 82 overwinningen. Liverpool heeft er op haar beurt 71 en mag zich sinds vorig seizoen ook trots op de borst kloppen als de club met de grootste overwinning. In maart vermorzelt het team van Klopp Erik ten Hag en de zijnen met 7-0, mede door twee goals van voormalig PSV’er Cody Gakpo.

Manchester United heeft het tegenwoordig lastig met the Reds, want ook een 4-0 uitnederlaag en 0-5 thuisnederlaag staan nog vrij vers in het geheugen gegrift. Qua prijzen ontlopen de teams elkaar nauwelijks. Het antwoord op de vraag wie de meeste trofeeën heeft, is afhankelijk van of de Community Shields worden gezien als voorwaardige prijzen. Een Liverpool-supporter zou beweren dat hij de succesvolste club van het land steunt, want in zijn ogen tellen de Community Shields niet mee, terwijl een Manc daar altijd tegenin zou gaan.

De wedstrijd staat al een ruime eeuw lang bol van de memorabele verhalen, wedstrijden en helaas ook tragedies buiten het veld. Voetbalzone zet een paar memorabele momenten en spelers op een rijtje

14 maart 2009: Manchester United - Liverpool 1-4

Wanneer Cristiano Ronaldo in minuut 23 Old Trafford door een benutte strafschop in extase brengt, kan geen enkele Manchester United-supporter zich indenken hoe het wedstrijdverloop uiteindelijk zou gaan. Fernando Torres, die op dat moment in de vorm van zijn leven steekt, omspeelt doelman Edwin van der Sar en zet Liverpool razendsnel weer op gelijke hoogte. Vlak voor rust maakt Steven Gerrard vanaf de strafschopstip de 1-2. De born and bred Liverpudlian Gerrard viert de treffer door al het logo te kussen voor een van de camera’s.

Na rust pakt centrumverdediger Nemanja Vidic rood, iets wat hem in de confrontaties tegen Liverpool in totaal vier keer overkwam, en maakt linksachter Fabio Aurelio een kwartier voor tijd de beslissende 1-3. Andrea Dossena, niet een speler waar de Liverpool-supporters veel herinneringen aan over hebben gehouden, vergroot in blessuretijd het leed van de thuissupporters op Old Trafford.

22 januari 2006: Manchester United - Liverpool 1-0

Wanneer er een doelpunt in de laatste minuut wordt gescoord, en het is niet de doelpuntenmaker die voor eeuwig herinnerd wordt, moet er wel iets heel opmerkelijks gebeurd zijn. Rio Ferdinand kopt zijn Manchester United in blessuretijd naar een zwaarbevochten 1-0 zege. Old Trafford vlamt en rechtsback Gary Neville rent uit totale extase richting het vak met supporters gehesen in rode tenues. Niet die van Manchester United, maar die van Liverpool.

Neville, tegenwoordig analist bij Sky Sports, heeft de aders in zijn nek staan, trekt zijn shirt bijna kapot en kust het logo van Manchester United vlak voor de neuzen van de gefrustreerde Liverpool-supporters. De actie levert hem een boete op van 5000 pond, maar weinig berouw heeft de hoofdrolspeler niet: “Ik zou het honderd keer betalen.”

18 februari 2006: Liverpool - Manchester United 1-0

In 2006 wint Liverpool de FA Cup en onderweg naar de finale wordt Liverpool gekoppeld aan de aartsrivaal. Op Anfield is de boomlange spits Peter Crouch de matchwinner, maar het gaat niet om hem die middag.

De Noor John Arne Riise breekt met een hard schot het been van Manchester United-middenvelder Alan Smith. Nadat de middenvelder van het veld wordt gedragen door de medici, wordt hij afgevoerd naar het ziekenhuis. Die reis wordt dankzij een meute Liverpool-supporters ernstig verstoord. Een groepje dronkaards valt de ambulance waar Smith en de dokter van Manchester United in zitten aan en probeert de ziekenwagen te kantelen. Gelukkig weten de ambulancebroeders zich door het groepje hooligans te manoeuvreren.

Michael Owen

Golden Boy Michael Owen, kind van Liverpool, maakt tussen 1996 en 2004 furore bij the Reds. Na zijn prestaties bij de Engelse grootmacht vertrekt Owen naar Spanje, waar hij gaat voetballen bij Real Madrid. Net als veel andere Britten slaagt Owen niet in het buitenland en keert hij terug naar Engeland om bij Newcastle United aan de slag te gaan. Na vier jaar in het hoge noorden verhuist Owen naar Manchester United. Die transfer kan uiteraard niet op goede reacties van de Liverpudlians rekenen, al wordt het verblijf in Manchester voor de Brit niet zo memorabel als dat in het begin van zijn carrière bij Liverpool. Wel scoort Owen een gedenkwaardig doelpunt in blessuretijd tegen Manchester City, waardoor the Red Devils met 4-3 zegevieren over die andere rivaal

Gerrard

Over de optredens van Gerrard tegen Manchester United zijn veel verhalen te vertellen. De Liverpudlian scoorde negen keer tegen de aartsrivaal, maar pakte op 22 maart 2015 al na 38 seconden rood. De vedette begon een verval in zijn spel te vertonen en moest vaker vanaf de bank Liverpool uit de brand helpen. Uit de brand helpen deed hij op deze dag beslist niet.

The Reds staan in eigen huis met 0-1 achter door een doelpunt van Juan Mata, wanneer toenmalig hoofdtrainer Brendan Rodgers Gerrard het veld in brengt voor Adam Lallana. Gepositioneerd naast Jordan Henderson weet de captain het niet lang vol te houden. Na 38 seconden stampt de gefrustreerde Gerrard op het onderbeen van Ander Herrera en scheidsrechter Martin Atkinson kan niet anders dan de middenvelder met een rode prent van het veld te sturen. Manchester United wint die middag met 1-2, mede door een fabelachtige omhaal van Mata.

Suárez versus Evra

De saga tussen Luis Suárez en Patrice Evra zorgde voor meer olie op het vuur in de toch al vrij beladen wedstrijd. Het is 15 oktober 2011 wanneer Liverpool en Manchester United op Anfield met 1-1 gelijk spelen. Die uitslag en het spelbeeld is niet zo bijzonder. Wat wel memorabel is, is de ruzie tussen de twee kemphanen Suárez en Evra. Laatstgenoemde beweert racistisch bejegend te zijn door de Uruguayaan en is ziedend. De bond schorst Suárez voor de trieste actie en een persoonlijke rivaliteit is geboren.

Vier maanden later staat het vervolg in Manchester op het programma. Voormalig Ajacied Suárez is net teruggekeerd van een schorsing van acht wedstrijden. De camera’s staan gericht op het moment vlak voor de wedstrijd wanneer de spelers elkaar een hand schudden. Sommigen geven een venijnige handdruk om angst in te boezemen bij de tegenstander. Suárez slaat geheel bewust de hand van Evra over en laatstgenoemde reageert daar op. Het eerste brandje moet nog voor het eerste fluitsignaal geblust worden door de leidsman van dienst.

Manchester United wint, ondanks een doelpunt van de Uruguayaan, met 2-1 op Old Trafford en Evra kan het niet laten om de overwinning voor de neus van de op dat moment stoïcijnse Suárez, voor wie de aftocht naar de catacombe een eeuwigheid lijkt te duren.

Scholes tegen Alonso

Nog zo’n memorabel moment in de Northwest Derby. Op 3 maart 2007 is Anfield weer het decor van de burenruzie. De wedstrijd lijkt op een teleurstellende 0-0 uit te lopen, wanneer het publiek wakker wordt. Manchester United-legende Paul Scholes geeft Liverpool-middenvelder Xabi Alonso een bewuste elleboogstoot en moet het veld ruimen.

Het vervolg van de wedstrijd wil iedere Liverpool-supporter dan het liefst zo snel mogelijk vergeten. Want het is niet Liverpool dat profiteert van de numerieke meerderheid, maar de aartsrivaal. In blessuretijd schiet de Ier John ‘O Shea voor The Kop, de tribune waar de fanatiekste Liverpool-aanhangers plaatsnemen, de 0-1 tegen de touwen. Iets waar de ploegen van Ferguson gespecialiseerd in zijn: scoren in de absolute slotfase.

When Scholesy lost his head ?? pic.twitter.com/UroYWL0ONX

— Best of Football (@BestofFootball8) April 12, 2022

Heden

Er zijn nog talloze verhalen en wedstrijden op te rakelen, maar nu verleggen we de focus naar het heden. Beide teams beleven een seizoen van uitersten. Liverpool strijdt in de Premier League met Arsenal en Manchester City om het kampioenschap, is misschien wel dé topfavoriet om de Europa League te winnen en won eind februari al de EFL Cup door Chelsea te verslaan in de finale (0-1). Voor hen is de FA Cup één van de vele prijzen die in het laatste seizoen onder Klopp nog aan de palmares kunnen worden toegevoegd.

Voor Ten Hag en Manchester United is een seizoen zonder prijzen goed denkbaar. In de poulefase van de Champions League eindigde de club als vierde achter Bayern München, FC Kopenhagen en Galatasaray. In de nationale competitie staan the Mancunians op plaats zes en in de EFL Cup werd de club al in begin november uitgeschakeld door Newcastle (0-3).

Voor Manchester United en Ten Hag is dit dus een do or die-wedstrijd, in de hoop toch nog eremetaal aan de prijzenkast toe te voegen dit seizoen. Liverpool zal tegelijkertijd er alles aan doen om de kans op een quadruple in leven te houden.

Daarnaast is de wedstrijd een samenkomst van meerdere voormalige Eredivisie-spelers. Aan de kant van oefenmeester Ten Hag staan André Onana, Lisandro Martínez, Christian Eriksen, Sofyan Amrabat, Antony en Tyrell Malacia onder contract, al schittert laatstgenoemde al maanden door afwezigheid.

Klopp heeft bij Liverpool uiteraard de beschikking over de drie Nederlanders Gakpo, Ryan Gravenberch en de hevig geprezen Virgil van Dijk. Zondagmiddag om 16:30 uur fluit arbiter John Brooks om deze editie van de Northwest Derby in gang te zetten.