‘Gewoon je helm opzetten en je motor starten’

Zijn uitspraken zijn in Nederland nog altijd mateloos populair. Van wiskundecijfers tot fruitmandjes, van gele kaarten per post tot Pietje Puk, met vrijwel iedere spontane uitspraak voor de camera wist hij heel voetballand Nederland op zijn hand te krijgen. Tijdens de wedstrijd was hij altijd zeer gemotiveerd, tot de laatste seconde aan toe. Aan zijn inzet tijdens de wedstrijd lag het nooit. Ik heb het over de man die eigenlijk geen aankondiging nodig heeft: Sjaak Polak.

Polak was in zijn tijd als betaald voetballer een vrolijke verschijning voor iedere voetbalsupporter in Nederland. De Hagenees, die over een uitstekend linkerbeen beschikte, heeft in de loop der jaren vele voetbalharten veroverd. Polak was een speler van wie je de strijdlust en motivatie aan zijn gezicht af kon lezen. Hij was dan ook nooit beroerd om zijn frustraties of onenigheid te uiten, wat hem veel gele kaarten opleverde. ‘Sjaakie’ was geen voetbalster op de Nederlandse velden, daar was hij de speler ook niet voor met zijn karakter. Hij was een bruikbare voetballer die je er altijd bij kon hebben als vrije trappen- als strafschoppenspecialist. Door dat alles werd hij bij zijn clubs waar hij voor speelde mateloos populair.

Maar de meeste voetbalsupporters zullen Polak tot held hebben verklaard vanwege zijn hilarische uitspraken voor de camera. Polak was nooit beroerd om zijn verantwoordelijkheid te nemen na een wedstrijd. Hij had altijd wel een verklaring klaar, hij deinsde er niet voor terug om zijn team, de scheidsrechter of zichzelf in de media te bekritiseren wanneer er weer eens verloren werd. De dingen die hij zei kwamen dan op een grappige manier uit zijn mond, maar wanneer hij over zichzelf sprak kon ik wel eens medelijden hebben met Polak.

We gaan terug naar een herfstavond in oktober van het jaar 2006, waarin de Kasteelheren van Sparta Rotterdam op bezoek mogen in het Philips Stadion van PSV. Sparta wordt in die wedstrijd van de mat gespeeld door de ploeg uit Eindhoven en verliest met 7-0. De zieligste momenten uit deze wedstrijd, zijn de vrije trap van Polak en de nabeschouwing van deze wedstrijd op televisie. Om de nederlaag van Sparta toch nog een beetje glans te geven, mag Polak aanleggen voor een vrije trap. Hij schiet de bal van een verre afstand op doel en de bal gaat in de richting van de kruising. Alleen wist de net zo geweldige keeper van PSV, Gomes, de bal op een net zo mooie manier de bal uit ‘de kraal’ te tikken. Na de wedstrijd wist Polak het ook even niet meer. Na de wedstrijd zei hij verontwaardigd:’Dan pakt die Gomes nou een geweldige vrije trap, wat moet je dan als die man alles pakt? Dan kun je blijven schieten, maar dan schiet je niks binnen’.

Arme Sjaakie, ik had het toen wel met hem te doen. De man, die zijn mening altijd wel klaar had staan na de wedstrijd, was de kluts even kwijt. De blik die hij na de wedstrijd tegen PSV in zijn ogen had, was een teken van machteloosheid van een strijdlustige bokser die zojuist na een ongelijke strijd de handdoek in de ring heeft geworpen. Hij legde zich bij de nederlaag neer, een andere verklaring voor de nederlaag kon Polak niet meer geven.

Polak is in de loop der jaren het schoolvoorbeeld geworden van een voetballer die geen mediatraining nodig had. De reacties van de middenvelder tevens verdediger waren altijd heel spontaan, eerlijk en realistisch. Bij inhoudelijke, sterke journalistieke vragen zei Polak gewoon het eerste wat bij hem op kwam, maar ook bij minder belangrijke vragen van journalisten reageerde hij op een leuke wijze. Tegenwoordig reageren de meeste voetballers met een correct, neutraal antwoord op vragen van de pers. Over een eventuele transfer, een afgekeurd doelpunt of een fout van de scheidsrechter willen spelers dan niet praten, terwijl Polak daar nooit moeilijk over deed. Polak zorgde voor leuke televisie, tijdens als na de wedstrijd.

Sommige uitspraken van Polak zijn door de jaren heen legendarisch geworden in de Nederlandse voetbalwereld. Uitspraken als ‘De gele kaarten komen tegenwoordig per post.’, of ‘Ellebogen of doodsschoppen geef ik niet, maar ik kan wel eens onberekenbaar uit de hoek komen.’, of ‘Ik sta hier te lachen, maar ik kan wel janken.’, zijn inmiddels citaten van deze held die niet meer vergeten zullen worden. Misschien is de reactie van Polak over de geweldige snelheid van Andwelé Slory in de tijd dat hij nog bij Excelsior Rotterdam speelde één van de mooiste uitspraken van allemaal:’Gewoon je helm opzetten en je motor starten, da's het enige wat je kunt doen tegen die gasten.’

Vandaag de dag is Polak van de betaald voetbalvelden en de nationale media verdwenen. Polak vertoonde afgelopen seizoen zijn kunsten op het veld van de zaterdag Hoofdklasser SVV Scheveningen, waarmee hij in 1995/96 onder leiding van Martin Jol Algeheel Amateurkampioen van Nederland werd, één van de weinige prijzen die Polak in zijn loopbaan als voetballer met zijn ploegen wist te winnen. Terugkeren op het oude nest noemen ze dat, iets dat Polak siert. Eigenlijk is zijn terugkeer naar de amateurs erg jammer. Nederland raakte afgelopen seizoen één van de meest kleurrijkste spelers van het betaald voetbal kwijt. Polak heeft hoogstpersoonlijk ervoor gezorgd dat het voor de voetbalsupporter leuk werd om naar een nabeschouwing te kijken. De voetbalkwaliteiten waren van Polak dan niet zo hoogstaand, maar Sjaakie is met zijn werklust en spontaniteit wel één van de weinige voetballers hier in Nederland die ieders voetbalhart heeft gestolen.