Lacrimosa in Turijn
4 april 1999, Turijn. Het is Paasmorgen, de dag van de opstanding van Jezus Christus uit de dood. De kathedraal San Giovanni Battista is ruim gevuld met gelovigen. Mozart’s Requiem schalt via de koude stenen door de kerk heen. De violen klagen en de ijle vrouwenstemmen van het koor zijn indringend en meeslepend. Bij het Lacrimosa (vol tranen) dwalen mijn gedachten af naar de vochtige ogen van die oude man die mij de vorige dag zo heeft ontroerd.
De oude foto die ik trots aan mijn vrienden liet zien, was verre van flitsend, maar trok op een bepaalde manier wel de aandacht. In een wat donker Italiaans restaurant zaten we te genieten van een verrukkelijke Italiaanse maaltijd terwijl ik de prent op tafel legde die ik 's middags in een stoffig winkeltje had gekocht. Het was een elftalfoto van Torino van eind jaren veertig van de vorige eeuw. Het papier was vergeeld en de randjes wat gevouwen. Het origineel moet zwart-wit geweest zijn, maar de prent was professioneel ingekleurd, wat je wel vaker ziet bij oude foto’s. Elf stoere mannen, gestoken in prachtige donkerrode tenues, kijken onbevreesd de camera in, klaar voor een wedstrijd. Op de achtergrond zie je vaag mensen op de tribunes die bovenaan zo abrupt ophouden dat het lijkt alsof de fans bovenin zo over de rand kunnen tuimelen.
Marina, de eigenaresse van ik schat in de zeventig, komt andermaal spumante serveren. Met een gracieuze zwaai zet de oude dame de fles op tafel waarbij haar blik op de foto blijft rusten. ‘’Ah, Toro-tifosi, glimlacht ze, wacht, ik ga Paolo even halen, hij zal het leuk vinden’’. Eigenaar Paolo komt aangeschuifeld, groet ons, pakt de foto en houd hem bestuderend onder het licht van de sfeervolle lamp. Hij schudt lichtjes zijn hoofd en lijkt even in gedachten verzonken, ‘’’’cinquanta anni’’ (vijftig jaren) geleden’’, mompelt hij, voordat hij zich weer tot ons richt. Hij vraagt of we weten wie de mensen op de foto zijn. Ik antwoord dat het een oude foto van Torino moet zijn maar dat ik de geschiedenis van die club voor de rest niet ken. De man kijkt even door het restaurant heen ziet dat het rustig is en schuift een stoel aan. ‘’Dit’’, zegt hij in typisch klinkend gebroken Engels, wijzend naar de foto in het midden van de tafel, ‘’dit is niet zo maar een elftal of een foto. Dit is een foto van het grote ‘squadra di Torino, het meest fameuze team dat Italië ooit heeft mogen kennen, dit is il grande Torino!’’ En hij steekt van wal.
Paolo vertelt en vertelt. Over het mooie eerste kampioenschap in de jaren veertig. Over ‘’il Capitano’’ Valentino Mazzola, die toch zeker de beste Italiaanse speler aller tijden is. Als het even niet liep stroopte deze aanvoerder altijd demonstratief zijn mouwen op om aan te geven dat hij de boel op ging jagen. We horen over de moeilijk oorlogsjaren. Over het grote elftal wat hen na WOII kracht gaf en geloof. Over de bijnaam ‘’I Granata’’ omdat ze van die prachtige wijnrode shirts dragen gecombineerd met een smetteloos witte broek en dat die hem nu nog steeds zo’n warm gevoel geven. Hoeveel plezier ze hem gegeven hebben. Over alle records die het team niet heeft gevestigd die nog steeds bovenaan alle lijsten staan. Ja ze hadden hun records zelfs uit kunnen breiden als niet…als niet… Hij stokt, zijn ogen worden vochtig en hij is even stil. Daarna vervolgt hij zachtjes: ‘’het lot heeft anders beschikt. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk, wij kunnen Hem niet altijd begrijpen. ’’ Hij slaat een kruis. Dan staat hij op en gebaart ons om hem te volgen.
De oude man leidt ons naar de andere hoek van het restaurant waar een enorme zwart-wit foto de muur bedekt. Op de afbeelding zien we tienduizenden mensen op het nostalgische ‘’Palazzo Madame’’ in het centrum van Turijn. Tussen hen door rijdt een stoet oude vrachtwagens met op elk doodskisten en bloemkransen. Zachtjes vervolgt Paolo zijn verhaal en verteld ons over de grote ramp die Torino trof. Op 4 mei 1949 vloog het elftal van Torino naar Turijn vanuit Lissabon, waar het een oefenwedstrijd had gespeeld tegen Benfica ter ere van de Portugese sterspeler Francisco Ferreira. In de stromende regen en dichte mist stortte het Fiat G2 12-toestel in de vroege morgen neer in de heuvels van Turijn. De brokstukken kwamen tot stilstand tegen de ‘’Basilica di Superga’’, een oude kerk, en alle 31 inzittenden,waaronder het elftal van Torino, kwamen om het leven. Italië was diep geschokt. De afbeelding aan de wand is een vastlegging van de half miljoen mensen die hun helden de laatste eer bewijzen. Door het indrukwekkende plein, de oude vrachtwagens, de bloemen en de zee van mensen lijkt het een presidentiële begrafenis.
Onder de indruk van de tragedie van Torino nemen we onze plaatsen aan de tafel weer in. In stilte houdt Paolo de elftalfoto nog eens onder het licht van de lamp en noemt ons de namen van de spelers waarbij hij met zijn benige vinger telkens hard op het papier drukt om de juiste speler aan te wijzen. De namen staan er al onder maar het is goed zo. Het is op de een of andere manier ontroerend die oude man zijn helden te zien noemen. ‘’Valerio Bacigalupo’’, klinkt het,’’Aldo Ballarin, Virgilio Maroso, Pino Grezar, Eusebio Castigliano, Romeo Menti, Ezio Loic...
...Guglielmo Gabetto, Valentino Mazzola, Franco Ossola… Wat hadden die mannen een prachtige namen. Ik maak mij op deze paasmorgen weer los uit mijn gedachten aan de dag van gisteren. Het koor in de kerk schalt verder. En ik raak weer geboeid door hun grootse optreden. Het is Pasen, een eerbiedige feestdag waarop Christus de duivel voorgoed heeft overwonnen. Maar vanaf nu heeft vier april voor mij een extra dimensie gekregen. Op vier april heeft het grootste Italiaanse clubteam aller tijden het leven gelaten en zij verdienen mijn waardering. Torino is een fan rijker, met dank aan een team dat vijftig jaar geleden geschiedenis schreef.
Op zoek naar een nieuwe carrièrekans? Laat je omscholen tot servicemonteur!
Meer nieuws
Verweij: ‘Als Ajax naast iedereen grijpt, is dat een gigantisch goede kandidaat’
Schuldenlast van Vitesse bekend: problemen blijken nog groter dan gedacht
De 15 namen die Arne Slot deze zomer kunnen opvolgen bij Feyenoord
Romano heeft nieuws over Arne Slot: Liverpool en Feyenoord naderen akkoord
‘Kenneth Taylor maakt indruk en verschijnt op de radar bij Europese topclub’
Feyenoord kan streep zetten door Oosting: trainer gaat verlengen bij Twente
Meer sportnieuws
Ik heb nooit geweten dat er zo'n rijke, maar tevens tragedische historie aan deze club zat. Met jouw column is mijn respect enorm gegroeid richting Torino.
Eigenlijk heb ik het altijd al een mooie club gevonden en dan vooral door die schitterende tenues die nog steeds zo prachtig rood zijn. Met jou zullen er nog vele fans volgen denk ik, maar mij heb je enorm geboeid en ook ik ga mij meer in deze club interesseren 
Een 5-sterren column als je het mij vraagt.
Tragisch verhaal. Ik was vorig jaar met mijn schoolreis in Turijn, waar we een bezoek hebben gebracht aan de Superga (met 2 bussen naar boven en beneden haha) en dus ook het monument van Torino. Was erg mooi om gezien te hebben.
Ik vind het erg leuk (voor hoever ik dat kan zeggen) om hierover te lezen, omdat ik er zelf ook geweest ben. Ik vind het erg mooi geschreven, met emotie en betrokkenheid. Ben jij zelf Italiaan dat je zo'n band met de club Torino hebt?
off: was wel grappig, want er worden daar amper trouwerijen meer gehadden maar toen wij daar waren was er dus wel 1. Bleek achteraf, hoorden wij van Belgische familieden van de bruidegom, dat de Italiaanse tak van de familie bij de maffia zat. Haha ik was amper 3 dagen in Italië en ik had al een maffiabruiloft meegemaakt. En ik moest nog naar Napels.
Voor de diehard-zuiplappen hier. In de Superga kun je bij de kantine of restaurantje bij de kerk voor een erg redelijke prijs goede absint kopen. Mits je het goed doseert, ga je daar erg lekker van slapen
.
Wat een dramatisch goede column. Ik kende zelf de achtergrond van Torino niet en heb üverhaupt niet heel veel met het italiaanse voetbal, maar dit verhaal moedigt zeker aan. Prachtig!!!
Jongen, wie ben jij? Ben jij een voetbalgeïnteresseerde reïncarnatie van Harry Mulisch. Wat kan jij heerlijk schrijven zeg. Ik ben niet religieus en snap ook niet wat mensen daarin zien (maar dat is een andere discussie), maar dit stuk tekst trok mij zo ongelovelijk aan. Want ben ik blij dat jij dit geschreven. Prachtig geschreven. Torino heeft mijn respect verdiend dankzij jou.
Ik hoop dat je blijft schrijven, want als dit je eerste stuk is kan ik niet wachten op je andere stukken (mits deze komen). Je legt de lat hier heel hoog voor andere schrijvers.
Echt een perfect stukje en heeft mij tot het einde helemaal geboeid!
Leuk stukje, en buiten dat ik Torino als club wel van naam ken, wist ik niet dat deze geschiedenis erachter schuild. Ik weet dat het de rivaal is van Juventus, maar dit omdat ze beide uit Turijn komen.
Wist niet dat dit toen gebeurt was, en zo zie je dat Torino toch ook echt een grote club is (geweest,,).
Had echter één dingetje, is het nu op 04 april of 04 mei gebeurt, staan twee datums in je stuk tekst.
Verder vijf sterren,en als je nog eens een reisje pakt, kijk dan of je over die club ook een stukje kan schrijven 
Dit zijn verhalen die ik graag wil lezen! Ik heb totaal niets met het Italiaanse voetbal, behalve met de geschiedenis van enkele clubs. Terwijl we het hier in Nederland moeten hebben van 'club van het volk, van de rijken, etc.', hebben de Italiaanse clubs een meestal mooiere geschiedenis dan waar dan ook.
Ik wist wel dat Torino in de jaren 40/50 een grootmacht was. Helaas is daar niets meer van over, de andere club uit Turijn is groter dan de rode mannen van FC Torino. Inderdaad, zoals jij het al zegt, de namen van die spelers klinken mooi! Wat is de Romaanse taal toch geweldig!
Nostalgie, geschiedenis, een ideale combinatie om kennis te maken met een (voor mij) onbekende club. Gozer, die vijf sterren he, ik wou dat ik je er zes, zeven of misschien wel meer kon geven!
Ongelooflijk wat een stuk, dit is gewoon een geweldige roman.
Heb Torino altijd al een mooie club gevonden, de derby tegen Juventus is iets wat de Serie A nu echt mist. Paar jaar terug leken ze een aardig elftal te hebben onder leiding van Rosina maar helaas is die ook al weg en zit Torino in de Serie B. Maar wat weet jij sinds je ervaring met de stad en de club veel van Torino af zeg. Geweldig dat dit soort momenteel kleine clubs ook worden besproken en hoe! Samen met het prachtige stuk van S.l.b is dit voor mij het mooist geschreven stuk op Vz.
Ik ken het verhaal van Valentino Mazzola erg tragisch voor heel het team en alle inzittende. Ik ben beter bekend met zijn zoon Sandro als het gaat om het voetballen. Dus ik zou niet weten hoe goed Valentino was maar het klinkt erg goed allemaal.
Prachtig stuk, ga zo door.
Werkelijk een geweldig stuk, in het stuk beschrijf je zowel emoties als de geschiedenis van een club, en het leest ook nog eens heerlijk door. Op spelfouten heb ik je niet kunnen betrappen.
Zelden zie ik hier stukken die zo geweldig geschreven zijn, daarom verdien je zeker 5 sterren!
Ik ben een Juventus fan dus heb het nooit zo gehad op Torino.
Maar ik moet zeggen dat dit een geweldig stuk is.
Mooi verhaal over een goed team dat door een tragedie ten einde kwam.
Ik zal Torino met andere ogen bekijken dankzij jou geweldige verhaal.
Groeten van een Juve-man.
Een hele mooie, tragische verhaal. Je inleiding nodigt uit om verder te lezen en ik heb er allerminst spijt van gehad. Nu snap ik beter waarom Torino populairder is dan Juventus, althans in Turijn.
Geweldig verhaal! Boeiend van begin tot eind! Ga zo door!
Laat dit een voorbeeld zijn voor ''clubexperts''.
Zo hoort het, klaar.
Ps. nu weet ik meteen een leuk clubje om mee op te gaan bouwen bij Fm2011 zodadelijk!
In één woord: perfect. Ik heb er helemaal niets op aan te merken!
Ik wist dat Torino een rijk verleden had, maar jij vertelt het op zo'n heerlijke manier dat je niet kan stoppen met lezen.
Wauw, wat een prachtig verhaal. Ik wist dat deze club bestond, maar dat er dergelijke geschiedenis in zit had ik geen idee van. Echt, geweldig geschreven.
Echter heb ik toch nog een iniminie klein pietluttig puntje van kritiek wat betreft de schrijfstijl. In de inleiding schreef je het volgende:
''de kathedraal San Giovanni Battista is ruim gevuld met gelovigen. Mozart’s Requiem schalt via de koude stenen door de kerk heen. De violen klagen en de ijle vrouwenstemmen van het koor zijn indringend en meeslepend.''
Het had fijner gelezen waren de punten in deze zinnen komma's geweest (op de laatste na dan). Verder heb ik he-le-maal niets aan te merken.
Wil jij iets doen, voor mij, voor ons, voor iedereen? Wil jij alsje, alsjeblieft, vanavond nog een uitgever bellen? Als je een stuk of twintig, dertig clubs op deze manier kan profileren en dat in boekvorm kan maken.. Dit is iets wat je wil blijven en blijven lezen. Dit kan een bestseller worden. Voetbalzone mag dankbaar zijn dat jij je niet te groot voelt om hier te schrijven.
Ik ben een Juventino maar ik ga toch eerlijk zijn over dit stuk. Het is een geweldige geschreven stuk, ik denk misschien wel het best geschreven stuk dat ik hier heb gelezen. Alles klopt maar dat is niet het belangrijkste. Er zit emotie, passie, gevoel en bovenal een meesterlijke historie in deze tekst.
Het is ook voornamelijk te danken aan die successen van Torino dat Juventus thuis niet altijd boemvol zit. Torino is de populairste voetbalploeg in Turijn, Juventus zijn fans komen meer van elders. Een beetje te vergelijken met Manchester United - City, de eerste veel succesvoller met de tweede meer fans in Manchester zelf.
Dit is echt geweldig.
De enige reden dat ik je stuk ben beginnen lezen was het feit dat het woord Lacrimosa in je titel stond; het Requiem van Mozart is namelijk veruit mijn favoriete klassieke werk. Maar wat ben ik blij dat ik op de link heb geklikt zeg. Die inleiding kon ik me zo al levendig voorstellen.
Je hebt een van de meest tragische momenten in de voetbalgeschiedenis op een schitterende manier neergepend. Niet op een droge, saaie en feitelijke manier, maar op een boeiende en ook emotionele wijze.
Ik wou al een tijdje een CE schrijven over de gelijkaardige ramp die Man Utd te beurt is gevallen, maar ik denk dat ik die plannen maar weer opberg. Ik weet dat ik nooit in de buurt kan komen van een stukje als dit 
*zet het Requiem nog maar eens op
Haha hij heeft de lat wel erg hoog gelegd ja.
Maar ik denk dat veel mensen( waaronder ik zelf) het geweldig zouden vinden om een stuk te lezen over die afschuwelijke ramp van de grootste United kenner hier. Valt veel over te vertellen natuurlijk ook de indrukwekkende wedstrijd in Belgrado. Ik zou het in ieder geval wel willen lezen.
Ik heb al één en ander op het forum gezet (bij Spelersbiografieën van Duncan Edwards en Sir Matt Busby), maar dat is dan iets meer feitelijk en die stukken zijn zo'n 10 keer langer dan toegestaan voor een Clubexpert. Die feitelijkheid is ook iets wat ze bij Clubexperts niet willen. Ik zou dus eigenlijk een raakpunt met het heden moeten vinden vanwaar je zou kunnen vertrekken.
toontje99 heeft dat hier op een perfecte manier gedaan vind ik. Maar laten we dit topic niet 'hijacken'. Als je meer info of de links wil, laat me gewoon iets weten via pb.
Tragisch verhaal, wel fantastisch verteld!! Je schrijfstijl leest heerlijk weg! Ga zo door!! Hier en daar misschien iets meer aandacht geven aan de leestekens, maar goed ik kan niet anders zeggen dat ik het evengoed een schitterende column vind.
In één woord: Geweldig !
Kippenvel. 5 Sterren.
Als serie A liefhebber kende ik het verhaal van de ramp al. Met veel gevoel geschreven, Dit zijn de clubverhalen waar ik op zit te wachten.
Toch een opmerking. De ontmoeting met Paolo was in april 99 schrijf je in de openingsalinea.
In de slotalinea eindig je met de volstrekt logische conclusie dat Torino een fan rijker is.
Daar had ik i.p.v ''maar vanaf nu'' eigenlijk ''sindsdien'' verwacht refererent aan april 99.
Zat zelf pas geleden in Verona in een lokaal restaurantje. Hing vol met Hellas Verona prularia. Met name rondom het kampioenschap 85. Had daar graag ook met de eigenaar over willen praten.
Fack wat is dit goed! Echt fe-no-me-naal geschreven, man man wat is dit goed. Het heeft passie en een prachtig verhaal maar is tegelijkertijd inhoudelijk ook nuttig. Zo wist ik niet dat Torino ooit iets voorstelde in Italie en had ik nog nooit van deze ramp gehoord. Je schrijfstijl is echt goddelijk.
1 opmerking/vraag; De wederopstanding van Christus had volgens mij niets te maken met het overwinnen van de duivel maar met het overwinnen van de dood waarmee Christus bewees god te zijn.
Ik reageer niet al te vaak op stukken, maar het zou een regelrechte belediging zijn als ik dat nu niet zou doen. Want wat is dit een fantastisch stuk, je hebt me van begin tot eind geboeid en je hebt een heerlijke schrijfstijl. Ik hoop echt nog veel van je te mogen lezen.
Ik kende de tragiek van Torino al, maar zo mooi als jij het hier beschrijft heb ik het nog nooit gelezen.
Ik probeerde nog extra kritisch te zijn op dit stuk en heb egt gezocht op fouten, maar heb ze niet gevonden. Bravo! Nu S.l.b. gestopt lijkt te zijn, had ik egt weer behoefte aan zo'n stukje waarbij je helemaal wegdroomt tijdens het lezen.
Ik had sowieso al een kleine voorkeur voor Torino vanwege het prachtige tenue (ontdekt toen ik in Pro Evo Soccer met mijn eigen speler bij Torino terecht kwam) en de rijke geschiedenis, trouwens ook omdat ik het jammer vind dat het ze niet gelukt is om weer terug aan de top te komen zoals Man Utd dat ook ooit is gelukt.
Wat kan je hier nou weer van zeggen? Of beter gezegd aan toevoegen? Eigenlijk niets dan vijf sterren.
Je schrijven, plus dat het zich in Italië afspeelt, deed me een beetje denken aan een paar begin stukjes uit het boek De Nieuwe Fiets van Dirk Jan Roeleven, al heb jij waarschijnlijk nog meer schrijf potentie, want Roeleven wordt gedurende het boek steeds meer een zeikerd.
Kijk als je hier geen 5 sterren voor geeft weet ik het ook niet meer. heerlijk stukje.
Ik wist nog niet dat het einde van toen zo succesvolle Torino zo is gelopen. Ik weet wel dat Torino een erg mooie club is, met een grote historie.
Ga zo door, want het is het beste artikel tot nu toe!
Wat een geweldig stuk! Kan er niets anders over zeggen. Dit is een van de beste columns die ik hier op voetbalzone heb gelezen, Het is boeiend van het begin tot het eind en je verveelt je geen seconde.
Ik kan niet wachten op je volgende stuk!
Ik denk dat dit is wat men voor ogen had toen er werd begonnen met de Clubexperts. prachtig geschreven, haast poetisch zelfs. Ik heb er ooit een stukje over gelezen in de VI, maar dit doet veel meer recht aan die prachtige voetballers, met namen als italiaanse gedichten.
Op 4 mei 1949 vloog het elftal.
Maar vanaf nu heeft vier april voor mij een extra dimensie gekregen. Op vier april heeft het grootste Italiaanse clubteam aller tijden het leven gelaten en zij verdienen mijn waardering.
Is het nou 4 mei of april? Ik hoop april want anders haalt het slot van deze prachtige CE de emotionele waarde helemaal weg.
Kan het nog beter? Wat een geweldig stuk man. Echt prachtig gewoon. Mijn diepste respect voor jou. Je zou echt zomaar een schrijver kunnen worden. Dit is voor het eerst na tijden dat een verhaal me zo meesleurt.
bellissimo. (hoop dat het goed geschreven is)