Het probleem van KSC zit diep, misschien wel dieper

Met weemoed denk ik terug aan de jaren ’90. Onder leiding van trainer Winfried Schäfer speelde 'der KSC' eenmaal de bekerfinale, tweemaal in de Intertoto Cup en viermaal in de UEFA-cup, waaronder de legendarische wedstrijd in het Wildparkstadion van 2 november 1993, waarin de ongeslagen koploper van Spanje onder leiding van Guus Hiddink een 7-1 nederlaag aan de broek kregen van de mannen uit Baden. De meesten zullen 'der KSC' kennen als de club die in 2007 derde in de 1. Bundesliga stond tijdens de winterstop.

Maar tijden veranderen. In 1998, terwijl zij dat seizoen pas in de achtste finale van de UEFA-cup werden uitgeschakeld, degradeert Karlsruher SC naar de 2. Bundesliga. Na in 2003 zelfs naar de Regional Division (nu 3. Liga) te zijn verbannen kwamen zij in 2007 toch weer in de 1. Bundesliga; kampioen geworden, nadat zij het gehele seizoen op een promotieplek hebben gestaan. De supporters scandeerden in de laatste wedstrijd “Zweiten Liga nie mehr”; Nooit meer naar de 2. Bundesliga. Realiteit was dat in 2009 degradatie weer een feit was.

Het probleem van KSC zit diep, misschien wel dieper. Wie naar het Wildparkstadion rijdt zal merken dat bij aankomst een rustgevend gevoel overheerst. KSC kan worden gezien als een combinatie van het fanatisme van bij Feyenoord, het volksheid van bij NAC en de gemoedelijkheid van Heerenveen. Het stadion, een traditioneel Duits stadion met overdekte lange zijden en onoverdekte staanplaatsen in een kurve met een sintelbaan rond het veld, is te vergelijken met het oude Volksparkstadion in Hamburg of het Parkstadion in Gelsenkirchen. Het ligt verscholen in de oude jachtbossen van de heren van Baden, waar ook de andere sporttakken van KSC gehuisvest zijn. Daar bevindt zich “das Verein”; de Vereniging zoals het bestuur dat altijd zegt in plaats van ‘Club’. Seizoenskaarthouders zijn dan ook ‘betalende leden’. Het is een ouderwetse mentaliteit, een gevoel van nostalgie die overheerst. Geen commerciële poespas, geen sfeer van ijskoude professionalisme, maar een ouderwets gezellig stadion, waar bestuursleden het liefst in normale kloffie op de tribunes zitten en waar tijdens topwedstrijden thuis- én uitsupporters door de ‘vereniging’ worden getrakteerd op gratis wordt 'omdat dat nu eenmaal lekker gezellig is, zo met z’n allen'. Karlsruher SC was in de jaren ’90 een topclub, met de ambiance van een dorpsvereniging. Het voetbal is geëvolueerd, de voetbalwereld geprofessionaliseerd, maar in Karlsruhe is de tijd blijven stilstaan.

Natuurlijk, het is niet amateuristisch wat daar gebeurd. Het wordt gerund als een profclub en de mentaliteit is er van een topclub. Maar grote sponsoren zijn er nauwelijks. Het zijn vaak regionale bedrijven uit Baden en met name de regio Karlsruhe die betrokken zijn. De feiten spreken boekdelen; in een stadion waar 29.699 mensen in kunnen, zijn maar twee VIP-ruimtes en 24 loges aanwezig. En natuurlijk zijn zij bezig met plannen om het Wildparkstadion om te bouwen tot een 40.000 all-seater stadion. Maar ergens doet het mij denken aan FC Wageningen begin jaren ’90. Een goede professionele club, maar die te aanhankelijk was aan het oude nostalgische (verenigings-)sentiment en daardoor te laat in economische zin professionaliseerde, waardoor faillissement onafwendbaar werd.

Natuurlijk zal dit voor Karlsruher SC ver weg zijn. De club heeft daar een te grote regionale betekenis voor. Meer dan streekgenoot Freiburg, welke bekender zal zijn voor de meesten. Eigenlijk zelfs meer dan welke club in het mondiale profvoetbal dan ook kent zij haar plaats in de (Badense) maatschappij. De club houdt clinics, zowel op de club als op locatie, en organiseert vele sociale en maatschappelijke evenementen; voor ouderen, voor de jeugd, voor de gehandicapten, voor de integratie en voor de sport in het algemeen. Zowel in Karlsruhe, als in Mannheim, als in Freiburg en zelfs in Stuttgart. In die zin is KSC veel verder. Het is een echte vereniging. Geen voetbalvereniging, geen sportvereniging, maar “ein Badischer Verein”. Voor iedereen, voor alle Badener.

De club probeert veel te compenseren met de jeugdopleiding. Grote spelers in het Duitse voetbal zijn in Baden begonnen, zoals Jens Nowotny, Mehmet Scholl én Oliver Kahn. Maar ook Serhat Akin (ex-Anderlecht) komt uit de jeugdopleiding. Ook dit seizoen weer, dat desondanks moeizaam draait (nu dertiende plaats met vijftien punten), zijn er veel jonge spelers die in het eerste rondlopen en zich waarschijnlijk in de kijker spelen om volgend seizoen alsnog de overstap naar de 1. Bundesliga te maken. Zo houdt KSC zich in leven. Jonge spelers opleiden, hopen op een goede ‘toevals’ seizoen, en vervolgens proberen jonge spelers voor goede prijzen te verkopen.

Maar desondanks blijft KSC die ‘vereniging’ met dat authentieke stadionnetje waar, ondanks dat het nu wat minder gaat, toch gemiddeld 12.000 toeschouwers naar een 2.Bundesliga-wedstrijd komen kijken. Met het hele gezin, want zo hoort het in Karlsruhe! Daar kan het nog. Met z’n allen vlaggen maken, met z’n allen de spelers toezingen en met z’n allen juichen bij een goal. De eerste stap naar echte professionalisering is gezet; als dank voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid die "der KSC" neemt, zal de Stadt Karlsruhe en de Bundesrat Baden-Württemberg de verbouwing van het stadion voor tweederde meefinancieren. Inmiddels heeft de club ook al weer een paar jaar een webshop én is Nike sinds dit seizoen de nieuwe kledingsponsor.

Het is voor de supporters (of leden) te hopen dat het bestuur de geschiedenis van FC Wageningen een keer ‘per ongeluk’ onder de neus krijgt. Misschien dat dan de echte stappen gemaakt zullen worden en zodat dan voor eens en voor altijd “Zweiten Liga nie mehr” door het Wildparkstadion mag galmen…