‘Ik heb alles over het voetbalwereldje geleerd van Johan Derksen’

In het tweede seizoen van Kopstukken ontvangt presentator Justus Dingemanse bekende gezichten uit de vaderlandse voetbaljournalistiek in Restaurant & Bar NOLA te Utrecht. Aan de hand van interessante anekdotes geven ze een kijkje in de mediawereld vol perskamers, zenderbazen en strakke deadlines. In deze aflevering neemt ‘International Football Writer’ en Feyenoord-clubwatcher Martijn Krabbendam plaats in de stoel naast Justus. Hij vertelt onder meer over de kunst van het bellen, zijn bewondering voor Johan Derksen en 'zijn beste vriend' Graziano Pellè.

Door Justus Dingemanse en Kevin van Buuren

Normaal belt de journalist zelf de mensen op om hun zegje te doen. Het is de kunst die hij als essentieel ziet voor zijn professionele bestaan en wat hij minder ziet gebeuren bij jonge professionals. Bellen leverde Krabbendam zelfs zijn eerste primeur op als stagiair bij Trouw, wat later een kickstart voor zijn voetbalcarrière bleek te zijn. “Ik kende Oscar Moens nog van Maassluis, die belde me dat hij iets voor me had. Dat was mooi, want ik liep net stage.” Dat ‘iets’ bleek groot nieuws: “Hij zei: ‘Ik ga tien jaar bijtekenen bij AZ.'" Het was een van de eerste voetbalprimeurs van Trouw.

Er was sowieso niet meer nodig dan een simpel belletje, waarmee Krabbendam de journalistiek in rolde. Hij belde gewoon op naar de lokale courant om te vragen of hij stukjes mocht tikken. Het is een advies dat hij wil meegeven aan aspirant journalisten: “Een stuk tikken is volgens mij niet te leren op school.” Hij betrekt zijn antwoord op zichzelf: “Voor mij is het meer gevoel dan structuur, dat komt wel als je aan het tikken bent.” Met name door interviews te lezen en zelfstandig te schrijven wist Krabbendam zichzelf tot journalist te maken, zonder al te veel begeleiding.

Door dik en dun met Derksen
Die begeleiding kreeg hij ook niet van Johan Derksen, die hij als beginnende journalist aan de telefoon kreeg toen de snor had gehoord dat de jonge Martijn talent had. “Nee zeggen tegen Johan was geen optie. En ik wilde over voetbal schrijven, waar kon dat beter dan bij VI?”, zegt hij stellig. Krabbendam viel ook direct in de smaak bij Derksen, al was dat niet per se vanuit de blik van een mentor. Op de vraag wat hij wilde verdienen kon Krabbendam geen antwoord geven. “Bij de Trouw krijg ik een stagevergoeding”, stamelde hij. “'Dan ben je helemaal aangenomen!', riep Johan”, vertelt de gast lachend.

“Ik heb alles geleerd van Johan. Hoe het voetbalwereldje werkt, dat je jezelf moet zijn en moet opschrijven wat je ziet en hoort.” Maar Krabbendam zijn leermeester kon zijn werknemers ook doodsbang maken: “Als je een tijdje niet scherp was, dan was het de overtreffende trap. Een wanprestatie! Je moest echt oppassen! Maar na de vierde keer zei je: ‘No worries, Johan’ en wist je dat het goed was.” Daarentegen stond Derksen wel steevast achter zijn redacteurs, zolang zij hun werk goed deden. Ook als diegene niet meer welkom was bij een bepaalde club.

“Ik was bij Robin van Persie geweest, bij Arsenal. Robin praatte altijd goed over voetbal, maar hij had toen ook dat ongeluk veroorzaakt op de M5.” Krabbendam maakte ‘een kadertje’ in de VI met details van het ongeval. Toen Arsenal na lange tijd reageerde op de eerste opzet van het stuk, was het al te laat. “De druk stoppen is een beetje moeilijk, want die ligt morgen in de winkel. Advocaten erbij en zo. Ik mocht nooit meer bij Arsenal komen”, vertelt hij. “Als je dat voor het eerst meemaakt word je natuurlijk wel zenuwachtig. Maar Johan zei: ‘Dan gaan we toch niet meer naar Arsenal? Dat was een goed verhaal!'”

Derksen liet Krabbendam echter ook de andere kant zien, als hij het opnam voor mensen waar de journalist een stuk over schreef. “Ik weet nog goed dat ik Fritz Korbach opbelde van De Graafschap of er nog wat speelde.” Er bleek een wedstrijd verzet vanwege de kermis, waar Korbach het duidelijk niet mee eens was. Hij ging helemaal tekeer: ‘We hebben hier een burgemeester, die kan wat mij betreft naar de hoeren fietsen.’ En ik tikken, tikken, tikken.” Uiteindelijk verwees Derksen het stuk naar de prullenbak.

“Hij vroeg hoe laat ik hem gebeld had. Net na het eten. Johan wist dat Fritz toen een klein drankje ophad. Hij wilde niet dat ik misbruik zou maken van iemand die misschien niet meer goed wist wat hij zei.” Ook de crisis bij de DSB Bank, voormalig AZ-sponsor, wilde Derksen niet uitgelicht hebben in zijn tijdschrift. De Nederlandse Bank trok in 2009 de stekker uit DSB vanwege wanpraktijken. Ook AZ ‘kwam er niet heel goed uit’, wist Krabbendam, die verslag wilde doen van het schandaal. “Dat kost ons tonnen, ik moet hier ook zestig man aan het werk houden”, vertelde de hoofdredacteur hem.

Gekke Graziano Pellè
Zou Krabbendam ooit dezelfde keuzes maken als Derksen? Hij bedrijft journalistiek nou eenmaal niet om vrienden te maken. Al was er één klus waarvoor de schrijver het woord vriendschap gebruikt. “Ik had een vriend, ooit. Dat was Pellè. Dat was een maand lang feest. Hij is natuurlijk helemaal gek, op een leuke manier,” zegt hij. De twee spendeerden een hoop tijd samen om het boek Pellè spreekt te realiseren. Een boek dat overigens niet te vergelijken is met sommige bestsellercijfers van andere gasten van Kopstukken.

“Het waren gewoon 1000 vragen aan Pellè, meer een aardigheidje”, verdedigt Krabbendam zijn werk. Vooral het proces vond de journalist geweldig: “Die lunches waren onvergetelijk en ik had het voordeel dat ik alles van Pellè wist.” Nuttige kennis in een periode waar de Italiaanse spits uitgroeide tot absolute cultheld van het Legioen. Dat ‘die lange van AZ’ bij Feyenoord wél zou slagen wist de clubwatcher overigens al snel. “Dat doe ik altijd, ik vraag de spelers gewoon hoe hij traint. ‘Dat is echt een fenomeen’, zeiden ze allemaal.”

De grootste amateurclub van Nederland
Als clubwatcher van Feyenoord stond Krabbendam niet alleen dicht bij de spelers, maar zag hij de hele club. “Feyenoord is de grootste amateurclub van Nederland, in de beste zin van het woord. Dat zit ‘m in bereikbaarheid, dat ik gewoon de RvC op kan bellen als ik dat wil.” De geboren Schiedammer keek al wedstrijden van de club sinds zijn stage bij Trouw, waar hij dankbaar gebruik maakte van de officiële perskaart die hij namens de krant bij zich droeg. Maar fan van de club is hij nooit geweest, of geworden: “Ik snap dat sowieso niet, clubliefde.”

Het is de afstand die hem in staat stelt zijn werk te doen. Zo zag Krabbendam het ontslag van oud-trainer Gert-Jan Verbeek aankomen. Zijn schrijfwerk voorspelde precies wat er gebeurde. “Jammer voor zo’n jongen, maar ik heb toen wel heel goed mijn werk gedaan”, herinnert hij zich. Zijn inside werk wordt echter niet altijd gewaardeerd. De journalist is zelfs een tijdje geboycot, in de periode dat Van Bronckhorst de leiding had. Het team wilde niet meer met Krabbendam praten, al was hij daar zelf niet zo onder de indruk van: “De spelers zeiden mij dat het allemaal anders zat. Maar ik was te kritisch op toenmalig directeur Martin van Geel. Die heeft mensen zo gek gekregen om daarin mee te gaan.”

Justus ontdekte in een rondvraag op straat dat ook de fans van Feyenoord niet altijd even blij zijn met de kritische Krabbendam. Opmerkingen over dat hij ‘geen echte Feyenoord-fan zou zijn’ bevestigt hij lachend. En de aanbeveling om ‘een ander beroep te zoeken’ doet hem niets: “Ik snap het wel. Als je ergens van houdt, ben je kritisch en dan is het vervelend als een buitenstaander die kritiek ook heeft.” Justus is benieuwd of ‘angst regeert’ bij Feyenoord, gezien de recent opgestapte bestuursleden. “Omdat er zoveel verschillende partijen invloed hebben, heeft Feyenoord geen stabiliteit”, zegt hij stellig.

Voor de duidelijkheid, de clubwatcher gunt de Rotterdammers het beste: “Fijn dat het nu weer beter gaat. Dat gun ik ze ook. Maar, als er weer problemen zijn, dan schrijf ik die weer op.” Daarbij heeft hij niks aan de boodschap van anderen. “Wat kan mij het schelen of Guus Til boos op me is en me niet meer wil spreken? Dat moet hij weten.” Hij weet uiteindelijk dat alles weer goed komt. “Kuyt vond ik vijf jaar geleden ook een enorme lul. Alles slijt bij mij.”

Krachtige karaktertrek
Zich niets aantrekken van anderen benoemt Krabbendam tot het wapen van zijn loopbaan. “Ik heb nooit geprobeerd om aardig gevonden te worden, dat is wel een handige eigenschap in deze wereld.” Verder weet hij dat je als journalist ‘in het veld’ vooral nieuwsgierig moet zijn, mensen moet bellen en zo vaak mogelijk even vragen ‘hoe het is’. “Daar zit zo veel in. Als ik nu aan Jahanbakhsh vraag hoe het gaat. Niet zo goed, waarschijnlijk. Dan hoor je waarom dat is.”

Die vraag stelde hij ooit ook aan Henk ten Cate, toen Krabbendam vooraf eigenlijk een positief antwoord verwachte. “Ik wist dat Van Breukelen naar hem toeging om hem misschien bondscoach te maken. Dan kom ik erna, dacht ik.” Na een Aziatische Champions League-wedstrijd in Abu Dabi ‘voor vijftig man in een gigantisch stadion’, zag hij het gezicht van Ten Cate op onweer staan. “Hij zei: ‘Ik was bondscoach vanochtend, maar Hans van Breukelen twijfelt ineens.’” De bijna-bondscoach liet Krabbendam naast hem in de auto meeluisteren naar het bijzondere telefoongesprek met de technisch directeur. Uiteindelijk bleek dat de meeluisteraar Ten Cate had gered van een afgang, toen het zijn woord was tegen dat van Van Breukelen: 'dat is het voordeel van ergens naartoe gaan en er zijn.'