Voetbaljournalist verbaasd: ‘Engelse coaching is gebaseerd op valse statistiek’
Van totaalvoetbal tot anti-voetbal en alles daartussenin. Het binnenslepen van de begeerde drie punten komt al sinds mensenheugenis in allerlei vormen en maten. In de rubriek Stijlfiguren gaat Voetbalzone langs de velden van weleer om fabelachtige formaties en bijzondere posities onder de loep te nemen. In deze editie: Kick and Rush. Hoe het opportunistische systeem, onlosmakelijk verbonden aan Britse voetbalfolklore, zich als een lange bal in het strafschopgebied van het kantinedebat slingerde.
Door Kevin van Buuren
Nadat Louis van Gaal, als trainer van Manchester United, op 8 februari 2015 een laat gelijkspel uit het vuur sleepte tegen het West Ham United van Sam Allardyce, kreeg hij kritiek. Nota bene Allardyce – koning kick and rush – verweet de Nederlandse coach een punt behaald te hebben met de lange bal als rode draad. The Red Devils gaven dat seizoen gemiddeld 79 lange ballen per wedstrijd, één minder dan nummer 19 Burnley. De club werd dan ook spottend ‘Long Ball United’ genoemd. Kon Allardyce het puntverlies slecht verkroppen of was het een bescherming van intellectueel eigendom en hebben alleen clubs in het rechterrijtje patent op de oer-Engelse tactiek van de lange bal?
kick and rush is voor het voetbal, wat Dick Advocaat is voor voetbalclubs: door het publiek bestempeld als oubollig en overbodig, totdat er weer een club opduikt die juist die klassieke stijl nodig acht om te winnen. Het wordt vaker verafschuwd dan geroemd. De tactiek van de lange bal naar voren zou nooit afstuderen aan de Hollandse school , maar zal vanwege de situationele effectiviteit nooit helemaal verdwijnen uit het voetbal.
Toch scoort ook het Nederlands voetbal met de lange bal. Zoals de pass van Frank de Boer op Dennis Bergkamp tegen Argentinië in 1998. Het blijft een wapen. Zelfs de meest opbouwende ploegen spelen de bal in de ruimte wanneer deze veertig meter verderop ligt. Een ander verhaal is het als de lange bal geen wapen, maar het hele arsenaal betreft. Kijkers die zichzelf graag als ‘voetballiefhebber’ profileren, zien kick and rush als een middel van de talentlozen en hopelozen onder het mom ‘pompen of verzuipen’. Maar deze strategie is geen hersenloze tegenhanger van het populairdere pass and move.
Verschrikkelijk (en) effectief
Volgens de verhalen vond kick and rush het leven in het hoofd van voetbalanalist, statisticus en geestelijk vader Charles Reep. Hij werd in 1933 geïnspireerd door het Arsenal van Herbert Chapman, de legendarische trainer waarvan nu een standbeeld voor het Emirates staat. Toen hij Chapmans ploeg zag voetballen, wist Reep wat de toekomst van het voetbal moest worden: direct spel. Volgens het boek Inverting the Pyramid: The History of Football Tactics van voetbaljournalist James Wilson analyseerde Reep tussen 1953 en 1967 bijna zeshonderd wedstrijden. Zijn conclusie: de passing game, waarin het spel zich langzaam evolueerde, bleek tijdverspilling.
Slechts vijf procent van alle aanvallen in Reeps geanalyseerde wedstrijden bevatte vier of meer succesvolle passes. De meeste goals werden volgens zijn statistieken gescoord na drie passes of minder. De effectiefste speelwijze? Verplaats de bal zo snel mogelijk naar de helft van de tegenstander en begin daar met voetballen. De bal ‘doelloos en traag rondspelen’ vereist langdurige nauwkeurigheid en stelt tegenstanders in staat om druk te zetten – ofwel: meer kans op fouten. Een directe aanpak is de manier om te scoren, terwijl het risico op tegengoals verkleint. Op Reeps papier is kick and rush verschrikkelijk effectief.
kick and rush verdeelde het veld in tweeën. Op de eigen helft verdedigde je en op die van de tegenstander viel je aan. Omdat de bal meer tijd doorbracht bij het doel van de tegenstander, schoot je vaker op doel en scoorde je meer – volgens Reep zijn statistieken vond één op de acht schoten het doel. De steunpilaar van the long ball was dan ook een spits die de bal vasthield en zogenaamde 50/50-ballen transformeerde naar minstens 51/49-ballen in zijn voordeel. Daarnaast was Reep een voorstander van Chapmans ‘functionele vleugelspelers’. Zij bleven voorin hangen om lange ballen te ontvangen en brachten zo snel mogelijk de spits in stelling.
Zijn analysetechniek leverde Reep een baan op bij het Brentford van 1951. Manager Jackie Gibbons schakelde met nog veertien wedstrijden te spelen Reeps hulp in, uit angst voor degradatie. Onder leiding van Reep en zijn systeem haalde Brentford 20 van de 28 mogelijke punten binnen, verdubbelde het gemiddeld aantal goals per wedstrijd en degradeerde de club niet. Zijn theorie leek empirisch bewezen.
Kritiek op kick and rush
Zo kwam het Engels voetbal steeds meer in verband te staan met de lange bal. De theorie van Reep werd weinig kritisch geanalyseerd, schrijft Wilson. Dat de strategie later nieuw leven werd ingeblazen door Charles Hughes, voormalig technisch directeur van de FA, hielp ook niet mee. “The long ball is the thing”, zei Hughes in de jaren tachtig en negentig ter promotie van het directe spel. Wilson voorziet de tactiek in zijn prijswinnende voetbalboek dan ook eindelijk van de kritiek die het tientallen jaren miste.
Als je Reeps cijfers analyseert, schrijft Wilson, “komt 80 procent van de goals uit een aanval van drie of minder passes, maar bestaan 91,5 procent van alle aanvallen uit drie of minder passes… dat laat zien dat deze acties juist minder effectief zijn.” Vervolgens stelt hij dat Reeps cijfers geen rekening houden met een passketen die wordt onderbroken en na balherovering hervat (en binnen drie passes wordt afgerond). Of het feit dat goed positiespel de tegenstander uitput, wat in het slot van de pot met de lange bal wordt uitgebuit om te scoren.
'Ongelooflijk dat een filosofie gebaseerd op misinterpretatie van cijfers zo’n pilaar van Engelse coaching is geworden’, concludeert Wilson. Hoewel Reep overtuigd was van het succes van de lange bal, negeerde hij daarvoor belangrijke informatie. “Zoals dat de trend liet zien dat langere passketens steeds meer voorkwamen. En het feit dat het op hoger niveau – Reeps analyses waren vooral in lagere competities – tweemaal waarschijnlijker was dat er meer passes werden gegeven”, weet Wilson. Tot slot verwerpt hij fundamentalisme uit de voetbaltactiek. “Tactiek wordt gebaseerd op omstandigheden. In bepaalde omstandigheden is Reeps tactiek een groot succes, maar lang niet altijd.”
Het einde van een tijdperk?
Volgens modernere opvattingen lijkt het succes van de lange bal vooral gebaseerd op niet verliezen. Allardyce – de Engelse trainer die vaak in een adem genoemd wordt met kick and rush – stond lang bekend als de survival specialist. Net als Dick Advocaat werd Allardyce veelvuldig ingeschakeld bij ploegen in degradatienood die hun eerste coach van het seizoen ontsloegen. ‘Big Sam’ was de illustratie van de wanhopige aard die de voetbalstijl heeft in het moderne voetbal; als al het andere faalt, boeit mooi voetbal niet meer en is het enige dat telt overleven.
Des te opvallender was Allardyces kritiek op Van Gaal en zijn ‘Long Ball United’. Clubs met geld mogen de cultuur van armoedig voetbal niet eigen maken. Ook Van Gaal bevestigde de positie van de lange bal in het tijdperk van meevoetballende keepers. Het is iets waar je je voor moet verantwoorden. Met een lading A4-papier gaf de Nederlandse coach een lezing waarom zijn lange ballen anders zijn dan die van degradatiekandidaten. “Wij gebruiken lange passes, maar dan over de breedte. ‘De lange bal’ gaat over lange ballen naar voren”, legt hij uit. Een totaalvoetbal-trainer hanteert geen lange passes, maar passes die toevallig lang zijn.
Tegenwoordig tellen we na iedere goal over hoeveel ‘schijven’ die is gegaan. Driehoekjes en derde mannen winnen meer prijzen en lof dan rechte lijnen. Dat kick and rush zich aan het einde van een tijdperk bevindt, bevestigde koning Allardyce zelf toen de ‘survival specialist’ eind 2021 niet in staat was om West Bromwich Albion te redden van degradatie uit de Premier League. De lange bal is nu slechts een hulpmiddel dat, met goede timing, vaak een goal oplevert. Het redt wereldwijd talloze punten in de allerlaatste minuten. Reep had het misschien niet zo voor ogen, maar hij krijgt met zijn uitgesproken effectiviteit van de lange bal, naarmate dat men het minder gebruikt, toch deels gelijk.
Op zoek naar een nieuwe carrièrekans? Laat je omscholen tot servicemonteur!
Meer nieuws
Arne Slot reageert met één veelzeggend woord op treffer Ayase Ueda
Milan van Dongen roept Bosz terug voor één vraag, die enigszins misplaatst lijkt
Michael van Praag komt tot inkeer en biedt zijn excuses aan
Arne Slot is glashelder over zijn toekomst na vraag over interesse van Liverpool
Feyenoord moet opstelling door blessure vlak voor aftrap nog wijzigen
PSV is officieus landskampioen na grootste uitzege ooit in clubgeschiedenis: 0-8
Meer sportnieuws
Het boeit mij in ieder geval zeker. Ik wil dat mijn team wint maar ik kijk vanwege het voetbal. Als dit niet om aan te zien is (en wat dat is verschilt natuurlijk per persoon) haal ik daar een stuk minder plezier uit als toeschouwer, ongeacht het resultaat. Het liefst zie ik een wedstrijd waar beide ploegen aan elkaar gewaagd zijn en allebei proberen aan te vallen.
Het hangt er wat van af voor wat voor team je supportert denk ik persoonlijk. Ik denk dat er weinigen zijn die hun team liever mooi zien voetballen in de middenmoot van het tweede niveau dan succes zien boeken met minder mooi voetbal op het hoogste niveau.
Als je echter fan bent van een (sub)topper dan kan dat wel eens verschillen. Maar anderzijds, denk je dat de gemiddelde Utrechtsupporter liever 6e wordt met oogstrelend voetbal dan kampioen met betonvoetbal?
@lierse nutteloze vergelijking, Utrecht wordt toch geen kampioen. Vraag dan of ze liever 7e worden met betonvoetbal of 9e met mooi voetbal. 7e is play-offs, 9e niet.
Dat is geen nutteloze vergelijking. Dat is een denkoefening. En die moeten niet realistisch zijn.
Ja want Utrecht kan nooit kampioen worden, net als Twente en AZ die ook jaren rond die posities hingen. Of Vitesse die elke 5 jaar kampioen zou worden als 2e elftal van Chelsea.
En daarnaast is de vergelijking die Lierse maakt heel passend, hoewel het bij Utrecht als volksclub jaren ging over resultaat en daarna pas over de manier waarop. Het is dus een makkelijke denkoefening zo in de ochtend
Ja helemaal prima, maar uiteindelijk bloedt een sport gewoon langzaam dood op zo een manier. Het is dat er nog genoeg leuk voetbal is, maar er zijn al een hoop potjes die ik niet meer kijk of zelfs mn tv op de helft uitzet voor mijn serie in vergelijking met vroeger, zelfs in de CL tegenwoordig. Defensief boksen is ook de slimste manier maar als iedereen zo gaat lopen boksen kijk je volgende keer ook niet meer en je ziet het bij dit soort sporten ook doodbloeden. Nu is voetbal dan te groot in Nederland dat dit niet snel gebeurd, maar als wij niet allemaal zo leuk aanvallend speelde keek er echt een hoop minder mensen naar voetbal. In italie waren er tijden dat er amper volle stadions waren. komt omdat je de meeste potjes wel af kon met teletekst livescore of de samenvatting om alle hoogte punten te zien.
Alsof iedereen plots defensief gaat spelen. Er zullen altijd verschillende speelstijlen zijn, dat maakt het net leuk.
Het ging me gewoon eerder over het feit dat velen doen alsof mooi voetbal zo belangrijk is. Dat zijn naar mijn bescheiden mening eerder uitspraken van supporters van clubs die regelmatig succes behalen.
ik volg het ook niet meer zoals vroeger maar dat komt ook door de leeftijd.
Ik hou wel van mooi voetbal, maar voetballen op balbezit is niet per definitie mooi. Een mooie pass waarmee je drie stations over slaat, vind ik mooier dan een hoop onnodig heen en weer getik of terugspeelballen op de keeper. Het countervoetval van Dinamo Kiev met Shevtjenko en Rebrov in de spits was ook gewoon een lust voor het oog. Due konden via twee tot drie geweldige passes opeens voor je goal staan
Je hebt balbezit om het balbezit, of balbezit tot middel te gebruiken om tot kansen te komen. Echt balbezit houden doe je pas als je 3-0 voorstaat. pep zijn ploegen hebben er een handje van om balbezit om het balbezit te spelen, dat is niks.
Pep zijn ploegen vallen altijd aan met het balbezit, maar dat zal jij niet kunnen erkennen als Madrid fan haha
Balbezit is de slimmere manier van verdedigen. Je kan beter op balbezit spelen dan helemaal inzakken. Als ej helemaal inzakt roep je het vaak op jezelf af en krijg je hem alsnog tegen, als je balbezit houdt en de bal niet verliest kan de tegenstander niet scoren. ze krijgen daar minder kansen door dan 11 man in te zakken. Echter is er beide geen zak aan. De Boer deedt dit altijd met ajax, eigenlijk ook heel verdedigend voetbal. 1-0 voorkomen en vervolgens de hele wedstrijd breedt en terug. Doe mij maar gewoon een team dat 90 minuten lang probeert aan te vallen hoe ze het doen ze het maar dat is niet door heletijd achterin rond te spelen zonder intentie naar voren maar dus ook niet met 11 man achter de bal wachten tot de tegenstander de bal verlies met wat counters op de gok, ook al lukt het die dag elke counter gevaarlijk te zijn speel je de wedstrijd alsnog (of probeer je) dood voor de helft van de wedstrijd.
Helemaal mee eens. Ik ben tegen anti voetbal, dus met 10 man achterin hangen. Balbezit waar de intentie is om er dreiging mee te creeeren of hoe Liverpool soms speelt door bij balverlies binnen no time voor de goal van de tegenstander te staan, dat vind ik wel leuk om naar te kijken. Het FdB voetbal was idd slaapverwekkend. Dat was breien, breien en nog eens breien
@japie: dat dynamo was zo mooi voetbal, ik ben ooit nog gaan kijken, ik meen in 1983, bij het Amsterdam 70zoveel tournooi. Lobanovski was de coach, met de bizarre spits die zo raar liep maar razendsnel was, en de legendarische Oleg Blochin.
Die coach was geniaal. Onder hem heeft Dinamo Kiev het countervoetbal echt tot voetbalkunst verheven. Meestal denk je bij countervoetbal aan een negatieve spelopvatting maar hoe Kiev het speelde dat was echt een lust voor het oog
Nou sorry hoor maar in de tijd van Frank de boer heb ik elke week gapend die wedstrijden aan moeten kijken. Totaal geen plezier meer gehad in het kijken naar Ajax. Die kampioenschappen doen mij op 1 na dan ook weinig. Dan ga ik toch liever voor het mooie voetbal. Alleen in dit soort weken vlak voor het eind heb ik zoiets van als die punten maar binnen zijn.
Leuk voetbal altijd boven anti voetbal. Maar dat bepaald ploegen dat laatste nodig hebben om te presteren dat snap ik volkomen.
Als je er al 35 hebt dan is dat natuurlijk wat anders. Zo speciaal is het niet meer dan.
Bij mij is het meer dat een kampioenschap niet zo heel veel effect op mij persoonlijk heeft. Ik amuseer mezelf liever elke week dan één keer aan het eind voor een stuk zilverwerk dat ergens naar een kast in gaat. Maar daar komt dan wel bij dat ik me schijnbaar met een hoop soorten voetbal kan vermaken die men hier afgrijselijk vindt.
Bah nee hoor. Wat heb ik als toeschouwer aan de punten als ik naar een slaapverwekkende partij heb zitten kijken. Dan kan ik net zo goed mijn teennagels gaan knippen en ' s avonds naar de stand gaan kijken.
Ik ben het wel eens met de opmerking dat je de bal sneller op de helft van de tegenstander moet brengen en vlotter moet combineren zodat ze geen tijd hebben zich te hergroeperen.
Als zij de bal achterin hebben ze aanvallen en onder druk zetten. Er worden dan onherroepelijk fouten gemaakt, omdat de techniek vaak tekort schiet
Een wijs man zei ooit: Als jij de bal hept kunnen hun niet scoren.
Ben ook wel blij dat we nu in een tijdperk beland zijn waar er over het algemeen een mooie balans is tussen balbezit en ‘de lange bal’. Terwijl veel mensen aan het genieten waren van het Tiki Taka Barca, vond ik het maar saai en als neutrale supporter vond ik dat de wedstrijd vaak dood werd gemaakt, doordat Barca de bal 60% van de wedstrijd gewoon van voor naar achter liet gaan, zonder echt gevaar te stichten. Het gevaar kwam dan vervolgens vaak na 80 vrij overbodige passen alsnog na een lange crosspass, of een geniale ingeving van Messi die langs 4 spelers liep. Ben blij dat het vandaag de dag allemaal wat directer is, maar toch niet geheel kick and rush, de juiste verhouding.
City heeft dat nu ook nog. 80% van hun potten is eigenlijk gewoon te grote dominantie waardoor er geen zak aan te zien is.
Op een bepaald vlak zijn ze eigenlijk te goed geworden voor veel teams.
Tiki Taka onder Del Bosque was saai. Het tiki taka van Pep was genieten met al die snelle mensen voorin. Dat zie je ook terug aan al die goals en schoten op doel.
Mee eens. Op een gegeven moment werd het balbezit hebben voor de statistieken. Of het aantal passjes werd ook mee geshowed. Blij dat het voorbij is
Nja wat hij zegt klopt eigenlijk nog steeds. Echter waar het vroege om de lange bal draaide gaat het nu om de omschakeling. Zodra je de bal hebt veroverd moet je eigenlijk binnen een aantal passes/seconden een schot op doel kunnen lossen. Daar is ook de hele duitse school op gebaseerd.
Natuurlijk heb ik een voorkeur voor de hollandsche school. Of een combinatie ervan a la Klopp(heavy metal) of a la Hansi Flick. Maar ik kan ook wel genieten van hoe Atletico een paar jaar geleden speelde. Toen des tijds met Godin, felipe luiz etc. En Mourinho met zijn Real.
geef mij maar gewoon guardiola of klopp. die maken er altijd wel wat moois van.
aanvallend voetbal mag van mij ook spelen op de counter zijn.
onder anti-voetbal versta ik meer het doodleggen van het spel en zelf niet over de middenlijn proberen te komen, zonder snelheid in je team en hopen op een goal op basis van een dode spelsituatie. dit zie je al bijna niet meer voorkomen in de hoogste competities.
Leuk stuk om te lezen. Ik vind op de lange bal spelen meer 'gokken' en een stuk opportunisme, dat mis ik bij Ajax bijvoorbeeld heel vaak. Liever een paar keer de bal op de gok naar voren rammen en hopen dat ie goed valt (en anders de 2e bal), i.p.v. dat eindeloos rondtikken in de hoop een gaatje te vinden.
Of is dat vloeken in de kerk voor mij als ajacied?
Er moet een balans zijn. Af en toe moet je opportunistisch spelen. City speelde tegen Liverpool heel veel lange ballen over hun verdediging. Liverpool doet dat normaal gesproken heel graag zelf. Je moet af en toe afwijken van je voorspelbare patronen. De wisselpass zag je bij Ajax ook vaker vroeger.
Nu je het zo zegt (ik had het wel gezien, maar niet geconstateerd 
), dat is ook een mooi voorbeeld, die wisselpass. Immers, ga je over de rechterflank aanvallen, dan schuift de verdedigende partij in het geheel die kant op en is aan de linkerkant veel ruimte.
Pass je die bal in 1 keer naar de andere kant, moet het hele verdedigende team zich weer opnieuw opstellen, want schuiven weer allemaal op. Dan ontstaan ook ruimtes om te voetballen.
Momenteel gaat dan de bal een stukje terug, 1 of 2 schijfjes opzij en dan weer terug naar de kant waar het begon, omdat het te lang geduurd heeft de bal aan de andere kant te krijgen... 
Ik ben benieuwd of het direkte wat terugkomt bij de nieuwe Ajax coach zo.
Ik ben dan wel geen Ajacied, maar ben het wel geheel met je eens. Soms moet je ipv dat oeverloze getik eens wat anders proberen, verras je tegenstanders mee, omdat ze (weer) een balletje in de voeten en een kaats terug verwachten.
Het is een alternatief voor als het even niet zo loopt als je wilt, maar ook om een tegenstander zenuwachtig te maken.
Versimpeld voorbeeld:
De snelle centrale verdediger (die goed kan ballen) schuift steeds in, maar heeft doordat je altijd voetballend eruit wil komen bij balverlies de tijd zijn positie weer te pakken. Juist dan is direct spel een mooi wapen, omdat die verdediger toch minder snel inschuift (of minder ver) want die wordt wat voorzichtiger als je de bal er soms gewoon overheen gooit.
Dit betekent ook dat er weer meer ruimte (welliswaar nog op eigen helft) ontstaat om de bal via meerdere schijven (snel) naar voren te krijgen.
Het Nederlandse spel is wat dat aan gaat heel erg voorspelbaar, en dat helpt niet in het creëren van (grote) kansen of het verrassen van tegenstanders.
Gelukkig zijn er enorm veel manieren om te voetballen! Ajax onder Frank de Boer vond ik net zo vreselijk als het "anti voetbal" van Getafe. Het liefst zie ik een wedstrijd vol energie en daarbij moet je zeker aan Klopp, Guardiola en Flick denken. Tuurlijk heeft het met de tegenstander te maken, maar ik vind best dat het kick and rush voetbal zeker nog wel gespeeld mag worden. Je moet tenslotte het beste resultaat voor je eigen team als eerst neerzetten.
Dat is zeker waar, maar om te kunnen winnen zal je allereerst moeten scoren. Teams die daar niet eens een poging voor doen, maar volop op 0-0 spelen (terwijl ze beter kunnen, van degradatiekandidaten snap ik het nog enigszins zeg maar) en alleen maar proberen een tegenstander te frustreren, daar heb ik dan weer niet zoveel mee.
(beetje Atletico tegen City zeg maar, dat was echt verschrikkelijk, terwijl GA Eagles tegen Ajax voor mij een voorbeeld was van David vs Goliath, maar zelfs toen probeerde GA echt wel er (via Kick en Rush, direct spel) uit te komen om een stoot uit te delen.
"toch scoort ook het Nederlands voetbal met de lange bal. Zoals de pass van Frank de Boer op Dennis Bergkamp tegen Argentinië in 1998"
Wat heeft een lange geplaatste bal op iemand die vrij staat te maken met kick and rush??
Zit nog al een verschil tussen volgens mij.
Ik vind persoonlijk alle teams van Pep, het Bayern van Jupp Heynckes en Hansi Flick, Klopp's Liverpool en Enrique's Barã§a de meest entertainende teams die ik tot nu toe heb gezien. Waar Pep's teams vooral geduld hebben spelen ze toch 80 van de tijd op de helft van de tegenstander.
Jupp Heynckes en Hansi Flick waren dan weer heel directe teams met veel pressing naar voren en daarnaast toch genoeg controle-voetbal. Klopp's Liverpool is full gass voetbal met backs die vleugelaanvallers worden. en Enrique's Barã§a was vooral spectaculair met MSN voorin.
Van mij mag elke ploeg spelen zoals ze willen. Ik heb er wel een hekel aan dat een ploeg schande spreekt over de speelwijze van een bepaalde ploeg maar vervolgens in steeds meer gevallen wel de speelwijze van die ploegen gaat overnemen. Zoals Ajax wat zich groen en geel ergert aan het spel van Getafe en Benfica maar wel steeds vaker op dezelfde manier gaat spelen. Of Manchester City wat opeens precies hetzelfde spelletje speelde wat Atletico al jaren doet. Zuigen, Tijdrekken en Counteren. Precies datgene wat City nooit doet
Leuk en goed artikel, beroerde titel. Mooie uiteenzetting van het kick & rush in ieder geval!
Reageer
Je kunt niet reageren op oude documenten.