Ruzies, masturbatievideo en Deadpool: de ‘Russische Mario Balotelli’

Met een jaar vertraging is de strijd om de Europese titel inmiddels losgebarsten. Voetbalzone licht spelers uit op wie je tijdens EURO 2020 moet letten óf die een bijzonder verhaal hebben. Met in de achtste aflevering aandacht voor Artem Dzyuba, die sinds 2018 de grote voetbalheld van Rusland is. Maar de boomlange 32-jarige spits doet buiten het veld evenveel van zich spreken als hij binnen de lijnen de doelpunten aaneen rijgt.

Door Chris Meijer

“Hij is de Russische Balotelli, een rotte appel!”, foeterde Roberto Mancini tijdens zijn tijd bij Zenit Sint-Petersburg over Artem Dzyuba. Als iemand weet hoe het is om met de echte Balotelli te werken, is het Mancini wel. De huidige bondscoach van Italië haalde Balotelli in 2010 als manager van Manchester City naar Engeland. Een kleine greep uit de streken die de spits in drie jaar in Engeland uithaalde: hij stichtte brand door vuurwerk in zijn badkamer af te steken, hij gooide dartpijltjes richting jeugdspelers van Manchester City, hij reed een Audi A8 in de prak en vocht als klap op de vuurpijl met Mancini tijdens een training. Op het geduld dat Mancini met Balotelli had, hoefde Dzyuba bij Zenit echter niet te rekenen.

De verstandhouding tussen Mancini en Dzyuba was dusdanig slecht dat de spits in januari 2018 op huurbasis naar Arsenal Tula vertrok. In de maanden voor het WK in eigen land moest de spits zijn wedstrijden gaan spelen voor een subtopper in de Russische Premjer Liga. Maar Dzyuba nam in de industriestad ten zuiden van Moskou de ultieme wraak op Mancini. Zenit was in het slot van de competitie verwikkeld in de strijd om een Champions League-ticket en moest vier wedstrijden voor het einde op bezoek in Tula. Dzyuba mocht volgens de afspraken in de huurovereenkomst aanvankelijk niet meedoen, op straffe van een boete van 150.000 euro. Geen probleem, dat bedrag tikte Dzyuba zelf wel af. Hij wist zelf al wel ongeveer wat er zou gebeuren: twee minuten voor tijd maakte hij de 3-3, een resultaat waardoor Zenit uiteindelijk de Champions League zou mislopen. Hij vierde het op z’n Balotelli’s: door voor de neus van Mancini richting de naam op de achterkant van zijn shirt te wijzen.

Het was niet de eerste keer dat Dzyuba te maken kreeg met een verbanning. En ook niet bepaald de laatste keer. Dzyuba groeide op in armoede, in een buitenwijk van Moskou. Het voetbal bleek voor hem een manier te zijn om te ontsnappen aan zijn moeizame startomstandigheden, want hij bleek getalenteerd en kwam al op jonge leeftijd in de jeugdopleiding van Spartak Moskou terecht. Kort nadat hij langzaam zijn eerste minuten maakte in de hoofdmacht, werd hij voor het eerst weggestuurd. Naar Siberië, Tomsk om precies te zijn. Er was in de spullen van Dzyuba een geldbedrag van 23.000 roebel (omgerekend circa 500 euro) teruggevonden dat toebehoorde aan een ploeggenoot. Ondanks dat Dzyuba volhield en nog steeds volhoudt dat hij er destijds ingeluisd was, besloot Spartak Moskou hem bijna anderhalf jaar lang te verhuren aan Tom Tomsk.

Na de terugkeer in zijn geboortestad slaagde Dzyuba er niet in om volledig door te breken bij Spartak. Waar deed de spits in die tijd het voornaamst mee van zich spreken? Juist, met een incident buiten de lijnen. Dzyuba noemde trainer Unai Emery in een interview na afloop van de met 5-1 verloren wedstrijd tegen stadgenoot Dynamo Moskou trenerishka, wat zich laat vertalen als ‘kleine trainer’. Emery werd een dag later de laan uitgestuurd, Dzyuba zou Spartak een klein jaar later achter zich laten voor een huurperiode bij Rostov. Tussendoor keerde hij nog een half seizoen terug bij Spartak, tot de band met zijn jeugdliefde in de zomer van 2015 met een harde knal definitief uit elkaar klapte. Dzyuba legde een goede contractaanbieding van Spartak naast zich neer om transfervrij de overstap naar Zenit te maken, waar hij simpelweg meer kon verdienen. Tot grote woede van de fans van Spartak.

Het is misschien weinig verrassend dat een persoonlijkheid als Dzyuba weinig problemen heeft met die woede. Sterker nog, in de eerste vier wedstrijden met Zenit tegen Spartak wist hij telkens te soren. Zijn eerste twee seizoenen in Sint-Petersburg waren met 37 doelpunten vrij goed en deden toenmalig bondscoach Leonid Slutsky besluiten om hem weer terug te halen bij de nationale ploeg, waar hij in 2011 al voor debuteerde. Ook het huwelijk tussen Dzyuba en de Russische nationale ploeg verloopt op z’n zachtst gezegd met horten en stoten. Zo weigerde bondscoach Fabio Capello hem in 2014 vanwege zijn persoonlijkheid mee te nemen naar het WK in Brazilië. De Italiaan vond Dzyuba te vrolijk en nam daarom liever Aleksandr Kokorin en Aleksandr Kerzhakov mee.

Dzyuba kon goed opschieten met Slutsky, maar zijn rol bij de nationale ploeg veranderde na het vertrek van de voormalig Vitesse-trainer na het EK van 2016. De nieuwe bondscoach Stanislav Cherchesov riep hem een tijdlang niet op en passeerde hem ook voor de Confederations Cup van 2017. Volgens de officiële lezing vanwege een knieblessure, maar het is een publiek geheim dat Dzyuba op het toernooi ontbrak vanwege een felle ruzie met de keuzeheer van de nationale ploeg. Dzyuba deed zelf overigens weinig moeite om dat te verbloemen: nadat Rusland in de groepsfase van de Confederations Cup werd uitgeschakeld, plaatste hij een foto op social media met zijn eveneens gepasseerde teamgenoot Kokorin waarop ze allebei een snor uitbeeldden. Weinig mensen hadden er moeite mee om de verwijzing naar de snor van bondscoach Cherchesov te begrijpen.

Cherchesov was aanvankelijk ook niet van plan om Dzyuba op te roepen voor het WK van 2018. Op zich was dat niet geheel onbegrijpelijk, want hij had door zijn onenigheid met Mancini net een halfjaar bij Arsenal Tula gespeeld. De enige reden dat de spits tóch mocht deelnemen aan het WK in eigen land, was omdat Kokorin geblesseerd moest afhaken. Dzyuba begon nog als bankzitter, kwam in het elftal door de tegenvallende prestaties van Fedor Smolov en zorgde er vervolgens met drie doelpunten voor dat Rusland verrassend tot de kwartfinale reikte. Het leverde Dzyuba niet alleen ongekende populariteit en ruim een miljoen volgers op Instagram op, maar sinds het WK van 2018 draagt hij ook de aanvoerdersband bij de Russische nationale ploeg. Dat wil overigens niet zeggen dat hij sindsdien niet meer in opspraak is geraakt.

Zo moest Dzyuba in november 2020 de interlands tegen Moldavië, Turkije en Servië aan zich voorbij laten gaan, nadat er een video was uitgelekt waarop hij masturberend te zien was. Dzyuba zou zijn gehackt, waarna de hackers miljoenen vroegen om de video - die naar verluidt dateerde van december 2019 - niet te laten uitlekken. Op deze eis ging hij niet in, waarna de video via social media naar buiten kwam. “We willen hem en het team beschermen van negatieve media-aandacht. Zowel op als naast het veld moet iedereen zich gedragen als een speler van de nationale ploeg” zo luidde de uitleg van bondscoach Cherchesov om Dzyuba buiten zijn selectie te laten. De uitgelekte video zorgde in Rusland voor extra rumoer, omdat op de achtergrond een uitzending van de Russische zendgemachtigde Match TV met presentatrice Maria Orzul te horen was. Orzul en Dzyuba werden in 2015 samen gespot door de paparazzi in het huis van de aanvaller. Op dat moment waren ze allebei getrouwd met iemand anders. Nadat ze samen waren gespot liep het huwelijk van Orzul op de klippen, maar Dzyuba en zijn vrouw Kristina zijn ondanks alle commotie voor zover bekend nog altijd samen.

Artem Dzyuba collected the Russian Premier Liga trophy dressed as Deadpool ?? (??: @premierliga_en) pic.twitter.com/nOHPXc1W8R

— B/R Football (@brfootball) May 3, 2021

Dzyuba ging enkele weken geleden opnieuw viraal op social media, al was dat nu op een meer positieve manier. Nadat Zenit zich dankzij een 6-1 overwinning op naaste achtervolger Lokomotiv Moskou - met twee doelpunten en twee assists van Dzyuba - tot kampioen van Rusland had gekroond, spoedde de aanvoerder zich naar binnen. Enkele minuten later keerde hij verkleed als Deadpool, een antiheld uit de strips van Marvel, terug op het veld, om met zijn zoontje aan de hand zijn medaille en de kampioensbeker in ontvangst te nemen. “Ik trek het uit zodra ik in de kleedkamer kom. Het is heet, ik stik bijna”, sprak Dzyuba na de uitreiking. “Ik heb dit kostuum al eeuwen. Dit is onze derde titel op rij, dus ik gun mezelf nu een kans het te dragen. Dat wilde ik al langer, maar bij de tweede durfde ik het niet en bij de eerste was er geen tijd voor. Deadpool kan alles, maar zijn grootste kracht is dat hij zichzelf kan genezen. Dat ben ik.”

Het was een vileine verwijzing naar het masturbatievideo-incident in november. Dzyuba liet zich er niet door afleiden en heeft met 22 doelpunten en 9 assists in 34 officiële wedstrijden het beste seizoen in zijn carrière achter de rug. Hij lijkt als goede wijn: naarmate de jaren vorderen, gaat Dzyuba alleen maar beter presteren. In die lijn zou er op dit EK ook het nodige van hem verwacht mogen worden. Rusland hoopt op het toernooi in ieder geval verder te komen dan op de laatste twee edities van 2012 en 2016, toen de groepsfase het eindstation bleek. In dat opzicht beleefde Rusland een valse start, daar er zaterdagavond met 3-0 verloren werd van België. Finland vormt in Sint-Petersburg de volgende horde. In ieder geval op een plek waar Dzyuba vertrouwd is met het maken van doelpunten.

Aflevering 1: Het dilemma van de man die zijn gokkende opa ooit 125.000 pond bezorgde
Aflevering 2: De erfgenaam van de ‘clown met de joggingsbroek’ die zich spiegelt aan Van der Sar
Aflevering 3: ‘Koziolek’ kan 1,5 jaar na autocrash Nederlander uit de boeken spelen op het EK
Aflevering 4: De straatjongen die vanaf het zevende niveau de Premier League en EK haalde
Aflevering 5: Italië heeft eigen Jurriën-Timber-scenario door opvallend besluit Mancini
Aflevering 6: Oranje-opponent kijkt ogen uit: 'Dat zijn alleen al drie geweldige spelers'
Aflevering 7: Tiener van zeventig miljoen nieuwe blikvanger van Sporting en Portugal