De viervoudig international die AZ verliet voor een compleet ander voetballeven

Nederlandse profvoetballers zijn in alle uithoeken van de wereld te vinden, van de spotlights van de grote Europese competities tot de meer avontuurlijke dienstverbanden op andere continenten. In de rubriek Over de Grens spreekt Voetbalzone wekelijks met een speler die buiten de landsgrenzen actief is. Met deze keer aandacht voor Justin Baas, de in Hoorn opgegroeide international van de Filipijnen in dienst van het Thaise Ratchaburi Mitr Phol FC.

Door Chris Meijer

Terwijl in Nederland en vrijwel heel Europa de stadions hermetisch afgesloten zijn op wedstrijddagen, voetbalt Justin Baas wekelijks voor om en nabij 2500 toeschouwers. Nou ja, op papier. Want in de praktijk wil het nog weleens voorkomen dat er stiekem wat meer fans worden toegelaten dan momenteel toegestaan is in Thailand. “We speelden laatst tegen Bangkok United, een vrij belangrijke wedstrijd. Toen heeft onze baas stiekem duizend extra kaarten verkocht”, lacht Baas. Dat er publiek welkom is in de stadions, heeft te maken met het feit dat Thailand het coronavirus op dit moment onder controle heeft. “Ze zeggen dat er al meer dan honderd dagen geen besmettingen zijn geconstateerd. Als dat waar is, tenminste. Het is moeilijk om Thailand binnen te komen, want ze willen eigenlijk niemand binnenlaten. Als je eenmaal binnen bent, word je op het vliegveld meteen opgehaald en in quarantaine geplaatst.”

De coronacrisis is eigenlijk de reden of de oorzaak dat Baas afgelopen zomer niet op de Filipijnen, maar in Thailand terechtkwam. De twintigjarige centrumverdediger besloot AZ, waar hij vorig seizoen vijf keer in actie kwam voor het belofenteam in de Keuken Kampioen Divisie, achter zich te laten, omdat hij het perspectief op een profcontract en speelminuten miste. Het was de bedoeling dat hij de overstap zou maken naar het Azkals Development Team (ADT), een Onder-23-team van de Filipijnse voetbalbond dat uitkomt op het hoogste niveau van het Aziatische land. “Dat is een project om Filipijnse spelers op te leiden op het hoogste niveau, om van daaruit verder te gaan naar de grotere Aziatische competities. Thailand, Japan, noem maar op”, legt hij uit. Door de coronacrisis duurde het echter lang voordat Baas naar de Filipijnen kon vertrekken, wat een verrassende wending in de hand speelde.

Relatief laat in de zomer rinkelde de telefoon van Baas. Aan de andere kant van de lijn klonk Scott Cooper, de Engelse bondscoach van de Filipijnen die ook ADT onder zijn hoede heeft. ‘Luister Jus, ik ben gebeld door de technisch directeur van Ratchaburi en die vroeg mij of jij die kant op wilde komen. Dit en dit hebben ze je te bieden. Ik heb hem jouw nummer gegeven’, kreeg hij te horen van Cooper. Kort daarna volgde inderdaad het telefoontje van Robert Procureur, de Belgische technisch directeur van Ratchaburi. ‘Je bent nog jong en dit komt alleen maar goed op je cv te staan. Ik heb genoeg jonge spelers gehad die weer terug zijn gegaan naar Europa, Frankrijk bijvoorbeeld. Of die voor het geld zijn gegaan, in China of Dubai. De toekomst ligt in jouw handen. Als je veel wedstrijden speelt, vinden clubs dat aantrekkelijker dan dat je ergens op een tweede niveau minuten maakt’, werd Baas verteld door Procureur. “Ik hoefde er niet lang over na te denken. De bondscoach was positief, hij vertelde dat dit was wat ze met mij wilden. Ze willen alle spelers op het hoogste niveau hebben spelen en dit is een goede stap in mijn carrière. Kijk, ik ben hier voor het totale plaatje gekomen. Sportief, maar ook financieel is dit aantrekkelijker dan Jong AZ.”

Oranje
Dat Baas nu op zijn twintigste de overstap naar Azië zou maken, had hij een aantal jaar zeker niet voorzien. Tussen 2012 en 2016 speelde hij in de jeugdopleiding van FC Volendam, waar zijn talent opviel bij de bondscoaches van de vertegenwoordigende elftallen. Baas was in die tijd jeugdinternational voor Oranje, waar hij samenspeelde met onder meer Sven Botman, Daishawn Redan, Jurgen Ekkelenkamp en Mitchel Bakker. Ondanks zijn status als jeugdinternational koos Baas er na vier jaar bij FC Volendam voor om een stap terug te zetten naar zijn oude amateurclub Always Forward, omdat geweigerd werd hem vervroegd door te schuiven naar de Onder-19 en hij zich daardoor belemmerd voelde in zijn ontwikkeling. “Ik ben een realistisch persoon, ik kijk naar mijn kwaliteiten en die om me heen. Met dat in het achterhoofd durfde ik de stap naar de amateurs te zetten. Maar ik wist ook dat ik Oranje zou opzeggen. Daar zat ik heel even mee. Maar ik dacht ook: wat wil je liever? Nu nog een paar jaar voor Oranje uitkomen? Of gooi je het over een andere boeg en kom je later weer voor een nationaal team uit? In dat opzicht heeft het mooi uitgepakt. Ik droomde het toen en nu doe ik het.”

Het ‘tussenjaar’, waarin Baas naast voor Always Forward ook op het hoogste niveau van het zaalvoetbal bij Veerhuys speelde, sorteerde het gewenste effect, want in de zomer van 2017 klopten AZ, Vitesse en Feyenoord bij hem aan. Hij heeft geen spijt van de keuze voor AZ, ondanks dat hij in drie jaar niet verder kwam dan twee oefenwedstrijden (tegen het VVCS-team en KV Mechelen) in de hoofdmacht en uiteindelijk bij de beloften geen basisplaats veroverde. “Bij AZ zag ik geen perspectief meer om verder te ontwikkelen. Maar ik heb geen zeker geen spijt gehad van mijn keuze. Natuurlijk vraag je je wel af waarom je geen speeltijd krijgt, maar ik heb voetballend stappen gemaakt en ben AZ dankbaar voor het feit dat ik nu in Thailand zit en international voor de Filipijnen ben.”

Vakantie
De manier hoe die interlandcarrière iets meer dan een jaar geleden tot stand kwam, is op zijn minst opvallend te noemen. Baas bekent in alle eerlijkheid dat tot dan niet echt bezig was met het voetbal op de Filipijnen, het land waar hij geboren werd als zoon van een Nederlandse vader en een Filipijnse moeder. Tijdens een vakantie op de Filipijnen ontving hij een berichtje van een afgevaardigde van de bond, die getipt was dat Baas in het land was. ‘Nou, prima. Ik ben op vakantie en laat maar weten wanneer je in gesprek wil’, reageerde Baas op het verzoek vanuit de bond om in gesprek te gaan. “Ik ben er met mijn moeder heengegaan en de assistenten van de bondscoach waren er ook. Ze hadden hun research heel goed gedaan, ze wisten alles vanaf dat ik bij FC Volendam speelde. Mijn wedstrijden, mijn kwaliteiten: ik was positief verrast. Ze hadden echt een doel voor ogen. Dat maakte me een beetje sprakeloos. Die jongens wisten alles over me, het voelde goed.”

“Het was niet zo dat al mijn wedstrijden makkelijk te volgen waren. Dus ik was best verrast, ik had nog nooit wat van de Filipijnen gehoord. Bij FC Volendam werd ik opgeroepen voor de vertegenwoordigende elftallen van Oranje, dus ik was meer daar mee bezig”, gaat Baas verder. In september 2019 werd hij voor het eerst opgeroepen voor de Filipijnse nationale ploeg, voor de interlands tegen Syrië en Guam. Met het idee om ‘eerst even de kat uit de boom te kijken’, vloog Baas naar Azië. Op Guam, een Oceanisch eiland in de regio Micronesië, stond hij echter meteen in de basiself. “De bondscoach vertelde dat hij positief verrast was. Eigenlijk wilde hij me nog niet bij de selectie halen. Ik was op dat moment pas negentien en hij dacht dat de druk van de WK-kwalificatie nog een beetje te groot was. Bovendien speel ik in de as en normaal gesproken spelen daar in Azië ervaren spelers. De assistenten hebben hem overgehaald om me als 23e man mee te nemen en ik heb zelf op de training speelminuten afgedwongen. Ik heb mijn kans gepakt en sindsdien ben ik er niet meer uitgegaan.”

Baas speelde voorlopig vier interlands, naast Guam tegen China, de Malediven en Syrië. Bovendien was hij eind vorig jaar met de Onder-23 van de Filipijnen actief op de Zuidoost-Aziatische Spelen, ook wel bekend als de SEA Games. “Tja, een uitwedstrijd op de Malediven”, lacht Baas. “Het is heel bijzonder. Als kleine jongen vroeg ik aan mijn ouders wat zij het mooiste land ter wereld vonden. Het antwoord was de Malediven. Ik wilde daar naartoe, maar het is best duur om die kant op te gaan met het hele gezin. Ik wilde in ieder geval één keer naar de Malediven en het is grappig dat het zo is gelopen. De bondscoach zegt altijd: ‘Kijk, de Malediven zijn hartstikke mooi. Maar het moet niet in je hoofd gaan zitten dat je op vakantie bent. We zijn hier om die wedstrijd te winnen, niet om te relaxen’. Het zijn kleinere landen, die weten dat ze minder zijn. Dus ze verdedigen vooral. Wij weten wat er van ons gevraagd wordt qua tactiek, bijvoorbeeld looplijnen en bij corners. Bij de Malediven is het soms alsof ze elkaar niet kennen, het is hotseknotsevoetbal. Maar China en Syrië zijn wel serieuze voetballanden.”

‘We verloren met 6-0 en het was vervolgens een feestje in de kleedkamer’

Voetbalzone sprak eerder met Quincy Kammeraad, die momenteel voor ADT op de Filipijnen speelt.Lees artikel

De Filipijnen heeft in principe nog zicht op kwalificatie voor het WK van 2022, al bezit China momenteel de beste papieren om als tweede in de groep achter Syrië te eindigen. Mocht de ploeg van Cooper als derde eindigen, blijft de weg naar plaatsing voor de Azië Cup van 2023 in China wél open. De Filipijnen was vorig jaar voor het eerst van de partij op het Aziatisch kampioenschap. “Ze willen er voor zorgen dat jongens die half-Filipijns zijn kiezen voor het nationale elftal. Ze zijn bezig met investeren, ook in de competitie. Qatar Airways is nu de sponsor van de competitie, dus er gaat wel meer geld in om. Ze zijn bezig de competitie naar een hoger plan te tillen en het een van de beste voetballanden in Zuidoost-Azië te maken. Op de Filipijnen zijn ze meer van het basketbal, dat is de grootste sport. Maar ieder land wil kijken naar een team met successen, dat heb je recent ook bij Oranje gezien. Als het basketbalteam blijft teleurstellen en verliezen, terwijl wij het goed doen en naar de Azië Cup gaan.. Ja, dan komt er meer aandacht. Het is niet te vergelijken met Indonesië, qua gekte op social media bijvoorbeeld. Bovendien zit ik vooral op Instagram en de mensen op de Filipijnen gebruiken eigenlijk alleen Facebook.”

Cultuurverschil
De ervaringen op de Filipijnen hebben ervoor gezorgd dat Baas vrij snel zijn plek heeft gevonden in Thailand. Al merkte hij in de eerste weken bij Ratchaburi ook al een klein cultuurverschil. “Het is iets Nederlands dat je zegt wat je denkt en hoe je voetbal beleeft, dat heb ik gedaan. Niet iedereen in Azië kan dat hebben. Mijn kwaliteit is mijn strakke crosspass, maar de trainer (Chaitud Uamtham, red.) vond dat die te snel ging en dat de bal langer onderweg moest zijn. Ik was van mening dat de tegenstander dan meer tijd heeft om de bal te onderscheppen. De trainer wilde me laten voelen dat hij de baas was en ik zat er daardoor even naast, maar het zit nu weer goed. Ik heb goed getraind en dat ziet hij ook. Maar in dat opzicht merk je wel een cultuurverschil, al hangt dat ook weer af van wie er voor de groep staat.”

Ratchaburi strijdt momenteel voor plaatsing voor de Aziatische Champions League van 2021. De beste vier teams op de helft van de competitie - na vijftien wedstrijden - krijgen een ticket voor dat toernooi. “Er komt hier daardoor veel meer druk bij kijken. Kijk, met alle respect, het is anders dan bij Jong AZ. Daar gaat het om ontwikkelen, al hebben we onze ambities. Hier speel je écht ergens voor, in plaats van dat je speelt voor het opleiden”, bekent Baas. Bovendien wordt er door de regels, die voorschrijven dat Thaise clubs vier Aziatische en drie niet-Aziatische spelers uit het buitenland mag halen, meer verwacht van buitenlandse spelers. “De spelers die worden gehaald hebben kwaliteit. Als je dat niet hebt, mag je wegwezen. Die druk is aanwezig. Ze betalen een hoop geld voor je en dan verwachten ze daar iets voor terug.”

“We hebben goede grasvelden, beter dan de meeste in Nederland. De gym kan je wel vergelijken met een BasicFit, het is enorm groot en je hebt alle apparatuur. Alles kan en mag, extra trainen ernaast. Voor na de training hebben we een ijsbad, om te herstellen. Er is ook een jacuzzi. Ja, alles is wel aanwezig om gas te geven. De faciliteiten zijn top”, gaat hij verder over de omstandigheden bij uit het ten westen van Bangkok gelegen afkomstige Ratchaburi. Daar is overigens niet al teveel te doen, maar Baas haalt de schouders op. “Het draait eigenlijk alleen om trainen, goed eten, herstellen en slapen. Als ik vrij ben, ga ik weleens een weekendje naar Bangkok. Over twee weken ben ik een weekje vrij, dan probeer ik naar Phuket of de eilanden te gaan.” Met een lach: “Ja, dat is wel even wat anders dan een paar dagen Texel.”

Het mag dan allemaal wat anders zijn gelopen dan hij een aantal jaar geleden had gedacht, Baas geniet met volle teugen van het voetballeven in Azië. Maar tegelijkertijd is hij voorzichtig met het formuleren van doelstellingen voor de toekomst. Voor de korte termijn zijn dat het halen van de Aziatische Champions League en de Suzuki Cup (het Zuidoost-Aziatisch kampioenschap) in 2021. En daarna? “Ik ben iemand die van dag tot dag leeft. Als ik goed mijn best doe, komen de clubs wel. Dat is de afgelopen periode ook gebeurd. Het kan zijn dat Europa komt, maar Japan en Zuid-Korea hebben ook mooie competities.”