Hoe kleine competities in Europa door AC Milan buitenspel werden gezet
De Champions League geldt als het belangrijkste clubtoernooi ter wereld en het ‘miljardenbal’ staat symbool voor het moderne voetbal vol commercie, peperdure selecties en grote clubs die de buit onderling verdelen. Wat ooit bedoeld was als toernooi tussen de landskampioenen van Europa, is verworden tot een strijd tussen clubs uit de vijf grootste competities plus een paar clubs uit kleinere landen die net als Ajax in 2018/19 mogen hopen op een fraaie uitschieter. In aflevering 2 van de rubriek Spelbepalers blikt Voetbalzone terug op de wedstrijd die de evolutie van Europa Cup I tot Champions League tot gevolg had: Real Madrid tegen Napoli.
Door Thijs Verhaar
In het jaar 1987 leverden alle landen nog één kampioen die de strijd aanging met de andere competitiewinnaars. Jeunesse d’Esch mocht als beste club uit Luxemburg opnemen tegen AGF Arhus uit Denemarken en meer van dat soort affiches vulden het programma in de eerste ronde, waarin dankzij de loting ook een absolute kraker werd uitgevochten. Veel mensen konden niet wachten om het grote Real Madrid te zien schitteren tegen het Napoli van Diego Maradona, maar Silvio Berlusconi dacht er heel anders over.
De clubeigenaar van AC Milan bezocht het heenduel in Madrid en walgde van het idee dat een van die twee grootmachten al in de eerste ronde naar huis zou moeten, terwijl beduidend kleinere clubs dankzij een gunstiger speling van het lot wel verder konden komen in het toernooi. Het werd er voor de latere premier van Italië ook niet beter op toen de kampioen van de Serie A kansloos werd gelaten door de Spaanse grootmacht. Maradona & Co bleken niet bestand tegen de druk en Berlusconi bedacht een plan om eenzelfde lot voor Italiaanse clubs in de toekomst te voorkomen.
Hij vreesde dat zijn AC Milan, dat in 1989 en 1990 Europa's beste zou worden, in de toekomst tegen hetzelfde probleem aan zou lopen en besloot een Europese Super League op touw te zetten. Dat idee werd eerder door anderen al eerder geopperd, maar niemand werkte het plan serieus uit. Berlusconi had als mediatycoon echter een duidelijke visie en was een van de eersten die voetbal zag als een commerciële goudmijn die alleen maar goed verpakt hoefde te worden. Met de hulp van marketeer Alex Flynn kwam hij tot een voorstel dat direct werd afgewezen door de UEFA, maar evengoed zorgde het voor een schokgolf op de burelen van de Europese voetbalbond.
Men besefte dat verandering nodig was en zag potentie in de plannen van AC Milan’s eigenaar, die in 1991 bij World Soccer publiekelijk zijn gal spuwde over het format van Europa’s grootste clubtoernooi. Hij noemde de Europa Cup I ‘wanhopig ouderwets’ in zijn opzet en het was ‘economische nonsens’ dat een club van de grootte van AC Milan misschien al in de eerste ronde uitgeschakeld zou worden. Een tumultueus jaar volgde waarin in Engeland de Premier League werd opgericht en de UEFA accepteerde een suggestie van Glasgow Rangers-voorzitter Campbell Ogilvie om een groepsfase te introduceren in Europa.
Daarmee was de Champions League geboren en die naam werd in 1992 officieel in gebruik genomen. De UEFA besloot net als de Premier League in te zetten op marketing, commercie en aantrekkingskracht voor tv-stations. Er kwam een nieuw logo, een iconische themesong en de welbekende bal met sterren erop. Ook Berlusconi kreeg zijn zin, want grote clubs hoefden in het nieuwe format met groepswedstrijden niet meer bang te zijn dat één off-day hen fataal werd, waardoor ze met het exponentieel toegenomen prijzengeld steeds verder uit kunnen lopen op de concurrentie.
Ironisch genoeg is AC Milan echter de laatste jaren door wanbeleid zelf weggezakt en nu heeft men door hetzelfde mechanisme moeite om zich terug te vechten naar de Italiaanse top, die wel jaarlijks enorme bedragen opstrijkt in Europa. Voor seizoen 2019/20 stond er een potje van 2,04 miljard euro klaar om te verdelen tussen de deelnemers. Dat is bijna vier keer zoveel als tien jaar geleden, toen er 583 miljoen aan prijzengeld beschikbaar was. Liverpool kreeg vorig seizoen als eindwinnaar ruim 120 miljoen euro uitgekeerd en een ploeg die in de groepsfase zes nederlagen lijdt, krijgt nog een slordige vijftien miljoen euro bijgeschreven, terwijl zelfs verliezers van de play-offs met 5,5 miljoen ook een heel vette worst krijgen.
Met zulke bedragen valt het niet te ontkennen dat de Champions League voor grote ongelijkheid zorgt in Europa. Natuurlijk spelen ook de enorme televisiegelden en de komst van steenrijke clubeigenaren een rol, maar die laatste twee punten zijn een direct gevolg van het ontstaan van Europese superclubs en geen primaire oorzaak. Inmiddels zijn we echter wel in een vicieuze cirkel beland en als een volgende stap wordt nu wederom gepraat over een Europese Super League, net zoals Berlusconi al deed in 1987. Hij zag drieëndertig jaar geleden de potentie al om van voetbal een televisiespektakel te maken en alle gevolgen daarvan zijn vandaag de dag duidelijker dan ooit.
The Independent bracht in februari van dit jaar naar buiten dat er in het laatste decennium liefst tien Europese competities eindigden met een ongeslagen kampioen, terwijl er in 13 van de 54 Europese topcompetities sprake is van een recordreeks landskampioenschappen. Door de inkomsten uit het Champions League-voetbal hebben topclubs in kleinere competities simpelweg veel meer geld dan hun concurrentie en daardoor acteren zij op een compleet ander niveau dan hun rivalen, die in veel competities niet eens kunnen voorkomen dat de nummer 1 hen van hun beste spelers berooft.
Het valt natuurlijk niet uit te sluiten dat de voetballerij ook zonder Berlusconi’s voorzet in de greep van het grote geld was gekomen, maar misschien had het wel veel langzamer gegaan als de loting in 1987 niet had uitgewezen dat Napoli direct tegen Real Madrid had gemoeten. Wie weet had de UEFA de kleinere competities beter beschermd en een eerlijker verdeelsysteem gekozen als men zich niet had laten opjagen door een kapitalist. Berlusconi zag twee grootmachten strijden en voelde geen opwinding, maar irritatie. Geen schoonheid, maar gemiste inkomsten. Daarom draaide hij de Europa Cup I de nek om en veranderde de sport daarmee voor eens en voor altijd.
Op zoek naar een nieuwe carrièrekans? Laat je omscholen tot servicemonteur!
Meer nieuws
PSV kan ‘half Europa’ aftroeven in strijd om veelbelovend talent van Gent
Van Dijk gaat na totale deceptie in op aanstaande komst van Slot naar Liverpool
John van ’t Schip is zeer verrast door wissel Brian Brobbey: ‘Het is heel gek’
Teun Koopmeiners helpt Atalanta met goal aan plek in finale Coppa Italia
Sprookjeseinde raakt verder uit zicht voor Klopp na zeperd in Merseyside Derby
Blunderende Onana wordt Manchester United niet fataal dankzij Bruno Fernandes
Meer sportnieuws
Zoals de tekst zegt, als Silvio het niet deed, deed iemand anders het. Het voetbal is en was gedoemd om puur om geld te draaien. Maar ik wist trouwens niet dat Silvio ook hier zo daadkrachtig was. Silvio was echt een visionair op voetbal gebied; hij was zo daadkrachtig. Nu is hij ook stinkend rijk. Dus geld speelde geen rol, maar van 1986 tot 2008 bijna alleen maar schoten in de roos. En zelfs als je alle geld van de wereld heb is dat echt niet makkelijk, kijk de miskopen van Barca, die zijn bij Milan(voor de tijd van de ffp) bijna niet gedaan, zelfs niet in verhouding tot prijskaartjes van toen en nu. Hij en Galliani zaggen het spelletje goed. Alleen toen de tijd aanbrak dat de club zelf ook genoeg inkomsten moest generen( of in iedergeval toen daar serieuzer naar werd gestreefd), stokte de motor. het is natuurlijk veel moeilijker om met een kleinet budget, de zelfde spelers te halen. En dat Milan door hun "eigen" idee moeilijker aan de bak komt in de CL, doet mij niets. Het is nou eenmaal zo. Tijden veranderen. Ze komen er wel weer, alleen het wordt nog meer knokken; that's life... Off topic; "buitenspel gezet" die titel doet me denken aan Baresi en Sacchi, die als 1 van de eerste het buitenspelval effectief gebruikte in 1986/87. En dat was te merken, de jaren daarna werden 3 Cl's in de wacht gesleept. De jaren voor 1986/87 en dus voor buitenspelval gebruik, jarenlang niets. Al speelde ze wel in serie B in 1984(?), maar toch. Een ongelofelijk wending, en alles wat daarvoor nodig was, was Sacchi en Baresi die ook door andere spelopvatting tot op de dag van, vandaag 1 van de beste Cv's ooit wordt beschouwd. Geinig feitje, zijn broer Giuseppe was ook een Milaan icoon, maar dan door de andere club uit Milaan; Inter. Het was de bedoeling en droom van de jongere Franco Baresi om in zijn voetsporen te treden, maar Inter was niet meteen overtuigt na een stage, en wou de Jongere Baresi de jaar erop weer de kans bieden, terwijl hij bij A.c. Milan direct een contract aangeboden kreeg, en zo geschiedde. Giuseppe was goed, maar bij lange na niet zo goed als Franco, maar dat is ook haast niet te doen. Franco Baresi staat niet voor niets bij vele op het lijstje beste verdedigers aller tijden. wat mis zulke klasse spelers bij Milan man, Baresi, Maldini,costacurta, allemaal echte Milan spelers, wereldvoetballers uit eigen jeugd. gelukkig hebben er nu weer eentje lopen uit eigen jeugd en die ook uitzonderlijke talent heeft; Donnarumma, hopelijk kan hij ook sterrenstatus krijgen als de bovengenoemd. de tijd zal het leren
Giuseppe zeker een icoon van Inter, maar speelde ook nog voor Modena. Wel tot dat twee broer iconen worden bij twee rivalen.
wist ik niet, toch zonde, net zoals Del Piero en Lampard en dat nog veel meer; zulke club iconen moet hun carriere afsluiten waar ze groot werden. dat is wel het mooiste. ook zonde dat Buffon bijvoorbeeld een PSG nog op zn lijstje heeft staan, en dat voor slechts 12 maanden verblijf
Van Gaal zei het destijds al: de CL is een commercieel monster. Natuurlijk wil je nog steeds hebben dat jouw club de beker wint, maar het is juist duizendmaal mooier als je weer het oude systeem zou hebben van dat EC I-tijdperk. Het mooie aan een toernooi zijn de verrassingen. In de competities zie je wie daadwerkelijk de sterkste zijn, omdat continuïteit het belangrijkst is.
Precies dit zei ik laatst ook al en ik geloof daar nog steeds in. Het verschil met de kleine landen zal dan minder groot worden.
Helaas is dat verlangen naar lang vervlogen tijden. Momenteel wilt de consument niet meer kijken naar Legia Warschau, maar wel naar Napoli. Die beweging draai je met sentiment niet meer om. Daarnaast blijft het enorme gat qua inkomsten in de verscheidene competities gewoon bestaan.
Ieder land z'n eigen Ajax en Bayern? Je weet dat Ajax in 15 jaar tijd 5 keer kampioen is geworden?
Dat Ajax slechts 5x kampioen is geworden heeft meer te maken met instabiliteit die regelmatig rond die club sluimert. De continue machtsstrijd en de pluche revolutie van Cruijff ed. hebben de club weinig goeds gebracht. Nu je ziet dat Overmars meer vrijheden krijgt en er een relatieve rust is zie je wat de echte mogelijkheden zijn. Deels verdient de club daar de complimenten voor, maar het is grotendeels te danken aan de enorme hoeveelheden geld in de top van Europa die onevenredig zijn met de prestaties die je in de eredivisie kan leveren. Ajax is nou eenmaal het grootste voetbalbedrijf in NL en het opereert dan ook niet anders dan andere grote bedrijven zoals in de olie of farmaceutische industrie ziet. Wat hun goed recht is en iedere andere club met die mogelijkheden ook zou doen.
ik weet het niet. ik zie toch liever een Napoli of Chelsea spelen dan pakweg een Legia Warschau of Malmo
Waarschijnlijk omdat ze door resultaten en gebeurtenissen uit het (recente) verleden nu veel meer aanspreken. Maar da's dan ook omdat kleine(re) landen dus geen verschil meer kunnen maken.
Maar die beweging ga je echt niet meer omdraaien lijkt me. Enerzijds is het gewoon een hang naar nostalgie.
@mgmv, Vroeger had je van die grauwe teams zonder sterren die het in de CL erg goed deden. Ik heb ook helemaal niets met de Atalanta's in de CL. Chelsea heeft op dit moment weliswaar niet bepaald een goede selectie maar voorheen wel Hazard, Drogba etc Spelers waarvoor ik voetbal kijk.
Japie, dan moet je het wel een andere naam geven een geen CL noemen , want jij weet net zo goed als ik dat wij aan het begin van de groepsfase samen de laatste 8 ploegen kunnen invullen Ajax had een uitzondering vorig jaar maar dat gebeurd eens in de zoveel jaar , ik vind het nog altijd bezopen dat de grote landen 4 ploegen mogen leveren ik zit echt niet elk jaar te wachten op elk jaar dezelfde ploegen ik heb vorig jaar wel gekeken toen mijn club zover kwam maar de finale heb ik niet eens gezien ook het seizoen ervoor niet het interesseert mij gewoon niet , ik kijk naar de Pl,bl, en de Spaanse maar zo gauw de Nederlandse ploegen eruit zijn haak ik af want 9 van de 10 keer zijn de laatste 8 of 4 hetzelfde , en met een beetje pech kan straks geen enkele Nederlandse ploeg zich meer plaatsen als die super League er komt dan kijk ik helemaal niet meer .
@sloep01 dat ben ik met je eens maar worden die kwartfinales niet nog voorspelbaarder als er allerlei kampioenen uit B-competities gaan meedoen? dan wordt het helemaal makkelijk voor clubs als bv een Bayern, Real en Barca om de kwartfinale te bereiken omdat de weerstand dan een stuk lager is. ik kan wel genieten van de clashes van de grote ploegen omdat daar over het algemeen de beste voetballers spelen en dus het voetbal meestal ook goed is maar ik kan het ook wel begrijpen als er mensen zijn die liever de kleinere ploegen een kans zien krijgen
Gewoon stoppen met janken en echt voetballen. Alsof de CL mooier zou zijn met wedstrijden als FC Bouwvakkers Luxemburg tegen Legia Warschauw. En we dan wel ver zouden komen als elke club in Nederland uitgeschakeld is door amateurs of onbekende clubs uit het Oosten.nederland is het land met mooie talenten die veel techniek hebben maar al die spelers missen mentaliteit. In de jeugd lopen ze door elke tegenstander heen maar wanneer het moeilijk wordt falen ze. Omdat ze in de jeugd nooit hebben geleerd met tegenslagen om te gaan.
Niets tegen FC Bouwvakkers Luxemburg he. Die metselaars van dat team konden altijd heel goed een muurtje bouwen. Houden altijd de 0.
In de oude opzet van de EC1 heeft nederland anders wel naam gemaakt en zijn zelfs het 4e land met meeste EC1/CL volgems mij nog boven frankrijk en portugal. Denk als de oude opzet was gebleven nederland nog best een kans had gemaakt om ver te komen.
EC 1, EC 2 en EC 3. Het was vroeger wel wat eenvoudiger en overzichtelijker. Nu kan de top vier van de grote competities CL spelen en zelfs bij uitschakeling in groepsfase kunnen clubs nog doorstromen naar de EL. Vroeger was er de EC 3, nu stromen de bekerwinnaars door naar de EL. Maar geldt ook met EK en WK, komen steeds meer deelnemers bij een eindronde.
En leuker als nu is het eigenlijk behoorlijk voorspelbaar. Zou het niet erg vinden als het terug zou gaan naar dat syateem.
De CL is een gedrocht. Een halfzachte oplossing om grote clubs tevreden te houden en kleine clubs een illusie armer te maken. Onherroepelijk een tussenpaus om uiteindelijk naar een Europese competitie te groeien, maar voorlopig de doodsteek van de essentie in een bekertoernooi.
Grappig dat die recordreeksen ongeslagen seizoenen van kampioenen aan de CL worden toegeschreven, terwijl dat vaak gewoon onzin is of dat de concurrentie ook zat kans heeft om CL te halen maar gewoon door wanbeleid falen. RB Salzburg speelt dit jaar voor het eerst CL en wordt al 10 jaar kampioen in Oostenrijk, dat komt door hun sponsor. Dit jaar worden ze geen kampioen trouwens. PSG wordt kampioen door hun rijke eigenaar die er honderden miljoenen in stopt en sterren als Zlatan, Neymar en Mbappe haalde. In de CL komen ze nooit bijzonder ver. Juventus moest vanaf 0 beginnen en er was alle aanleiding voor Inter en AC Milan om te profiteren van jarenlange CL miljoenen. Hebben ze niet gedaan en door wanbeleid zijn ze de aansluiting verloren, terwijl er gewoon 4 CL-plaatsen zijn daar. Celtic wordt 8x op rij in Schotland kampioen omdat ze maar 1 tegenstander hebben (rangers) en die ging failliet door eigen wanbeleid. In Duitsland kunnen ook 4 clubs elk jaar de CL in, maar weet Bayern door goed beleid hun dominante positie te behouden. Daarbij waren zij voor de CL ook al een dominante factor in Duitsland.
@Master D Klopt. Ook hier in Nederland heeft bv PSV diverse jaren achter elkaar CL gespeeld. En hoewel de inkomsten de afgelopen jaren enorm zijn gestegen, hadden zij destijds ook een behoorlijk aantal miljoenen voor het oprapen. Zij hebben er echter maar marginaal gebruik van gemaakt en hebben het geld ook nog eens niet echt fantastisch gebruikt. Daarbij heeft Ajax als “merk” nog altijd meer aantrekkingskracht als PSV. En ook dat zorgde er voor dat Ajax destijds financieel gelijk bij kon blijven. Maar zelfs als de financiële verschillen nog groter worden is een kampioenschap van Ajax echt geen vanzelfsprekendheid. Echter, de CL zorgt er wel voor dat de rijke competities rijker worden en het gat met de kleinere groter wordt. Daarbij was het destijds echt een dingetje als bv. Barca tegen Arsenal speelde. Nu zijn dergelijke wedstrijden toch echt niet meer zo speciaal. Ja er zullen nog veel mensen kijken maar destijds had zo’n wedstrijd toch meer aantrekkingskracht.
Dit is een ontkenning van de invloed van geld. Zelfs de voorrondes levere al een een aardige zakcent op: een maltese of ierse club kan met de 1ste soms zijn jaaromzet al verdubbelen. Het is gewoon een feit dat door de stijging van Europese gelden in alle Europese competities een steeds groter gat aan t groeien is tussen de kleinere en de grotere, mede mogelijk gemaamt door dit geld
In het begin van seizoen 1986-1987 was Milan helemaal geen grote club meer. In elk geval niet groter dan bijvoorbeeld Feyenoord. Hun laatste EC-winst dateerde uit 1969 en kampioen waren ze ook al een eeuwigheid niet meer geworden.
Deze info over Berlusconi kende ik niet. Ik associeer hem voornamelijk met Bunga bunga party's en smerige opapraktijken die niet door de beugel kunnen.
Reageer
Je kunt niet reageren op oude documenten.