WK-afvaller bewijst: topkwaliteit ligt niet alleen bij Harrods in de schappen

In de rubriek Opgebloeid licht Voetbalzone wekelijks een speler uit het binnen- of buitenland uit wiens loopbaan na een mindere periode weer volledig tot bloei is gekomen. Met deze keer aandacht voor Bernd Leno (27), ijskonijn in het doel van Arsenal. De Duitse keeper maakte afgelopen zomer de overstap van Bayer Leverkusen en heeft de concurrentiestrijd in het Londense doel met Petr Cech na een lastig begin in zijn voordeel weten te beslissen. Leno is de stille kracht achter de knappe opmars van Arsenal in de Premier League en aast met twee landgenoten op de troon van Manuel Neuer.

Door Demen Bülbül

Dat Arsenal met het einde van het Premier League-seizoen in zicht überhaupt nog mag hopen op een plekje bij de eerste vier, mag een klein wonder heten. De Noord-Londense formatie verloor op 12 januari in een draak van een wedstrijd met 1-0 van West Ham United, waardoor de achterstand op de nummer vier Chelsea was opgelopen tot zes punten. Na zes overwinningen in de afgelopen acht competitieduels ziet de wereld er nu echter heel anders uit voor het team van trainer Unai Emery. The Gunners zijn Chelsea gepasseerd op de ranglijst en hebben de achterstand op de nummer drie Tottenham Hotspur razendsnel verkleind tot slechts één punt. Arsenal lijkt in de strijd met zijn stadsgenoten om een felbegeerd Champions League-ticket plots de beste papieren te hebben. De ploeg van Emery heeft op het eerste oog een gunstigere speelschema en ziet het competitieslot bovendien voor het eerst in jaren tegemoet met een betrouwbare doelverdediger.

Toen Arsenal afgelopen zomer 25 miljoen euro neertelde om het contract van Bernd Leno bij Bayer Leverkusen af te kopen, werd meteen duidelijk dat de Londenaren uit een andere vijver moeten vissen dan de overige clubs in de top van de Premier League. Liverpool en Chelsea betaalden een veelvoud voor Alisson Becker en Kepa Arrizabalaga, terwijl Manchester City, Manchester United en Tottenham Hotspur met respectievelijk Ederson Moraes, David de Gea en Hugo Lloris reeds een grote naam tussen de palen hadden staan. Leno groeide na zijn debuut voor Leverkusen in augustus 2011 uit tot een gerespecteerde Bundesliga-doelman, maar hij moest uiteindelijk vrij lang wachten op een stap naar de Europese top. Pas afgelopen zomer durfde Arsenal het aan om Leno uit zijn vertrouwde omgeving in Noordrijn-Westfalen te halen. De goalie had alle gelegenheid om zijn transfer naar Noord-Londen af te ronden, al had hij dat zelf ongetwijfeld graag anders gezien.

Leno had afgelopen zomer immers een extra lange vakantie, doordat hij tot zijn eigen teleurstelling ontbrak in de Duitse WK-selectie. Bondscoach Joachim Löw vertrouwde voor het mondiale eindtoernooi in Rusland op oudgediende Neuer (Bayern München) en completeerde zijn keepersgilde uiteindelijk met Marc-André ter Stegen (Barcelona) en Kevin Trapp (Eintracht Frankfurt). Een hard gelag voor Leno, wiens status het jaar ervoor reeds een flinke knauw had opgelopen tijdens de Confederations Cup. De jeugdexponent van VfB Stuttgart ging in de openingswedstrijd tegen Australië (2-3 overwinning) tweemaal flink in de fout en moest zijn plek onder de lat vervolgens voor het restant van het toernooi afstaan aan Ter Stegen. Met laatstgenoemde als eerste doelman won die Mannschaft het voorbereidingstoernooi in Rusland uiteindelijk. Opbeurende woorden had Löw daarna nog wel over voor Leno, een plekje in zijn WK-selectie niet.

Arsenal maakte van de gelegenheid gebruik om de komst van Leno al in een vroeg stadium van de transferperiode te voltooien. De Engelse grootmacht modderde na het vertrek van clubicoon Jens Lehmann in 2008 jarenlang aan met tal van gelukszoekers. Manuel Almunia, Lukasz Fabianski, Vito Mannone, Wojciech Szczesny, Emiliano Martínez, David Ospina: allen kregen ze van Emery’s voorganger Arsène Wenger de kans om de leemte in te vullen die Lehmann had achtergelaten. Szczesny toonde nog de meeste potentie, maar de Pool voldeed toch niet en werd uiteindelijk twee jaar geleden, na eerder al verhuurd te zijn geweest aan AS Roma, verpatst aan Juventus. Arsenal gooide het in 2015 over een andere boeg door Cech voor veel geld weg te halen bij Chelsea, maar al vrij snel bleek dat de ervan Tsjech over de hill was. Cech mist op 36-jarige leeftijd het atletisch vermogen dat een topkeeper in de Premier League moet hebben en is met de bal aan de voet een bron van onrust voor zijn teamgenoten.

Leno leek zodoende bij Arsenal in een gespreid bedje te stappen, maar de Duitser kende allesbehalve een rooskleurige start bij zijn nieuwe club. Hij blunderde in de voorbereiding opzichtig in een vriendschappelijk duel achter gesloten deuren met tweededivionist Brentford en begon het seizoen vervolgens als reservedoelman, achter Cech. Laatstgenoemde kreeg voor de seizoensouverture tegen Manchester City de voorkeur van Emery, die vertrouwde op de Premier League-ervaring van de veteraan, en hield Leno daarna voor een periode van anderhalve maand op de bank. Een ongelukkig getimede doeltrap leidde in speelronde zeven in de thuiswedstrijd tegen Watford echter het competitiedebuut van de zomeraanwinst in. Cech liep op slag van rust een hamstringblessure op en moest vervolgens drie weken toekijken. Leno kon zich tijdens de afwezigheid van Cech in de eenvoudig gewonnen duels met Fulham (1-5) en Leicester City (3-1) amper onderscheiden, maar behield na diens terugkeer wel zijn plek onder de lat en gaf die uiteindelijk ook niet meer af.

?? Save of the season? ?? @Bernd_Leno pic.twitter.com/DEdEw0XWvF

— Arsenal FC (@Arsenal) 5 maart 2019

Leno kende een stormachtige kennismaking met het Engelse voetbal. De stoïcijnse Duitser had in de Bundesliga vooral furore gemaakt als lijnkeeper. In het doel van Arsenal werd hij plots onderworpen aan de fysieke wetten van de Premier League. Leno liet zich op 12 december tegen Southampton (3-2) op kinderlijke wijze aftroeven bij het winnende doelpunt van Charlie Austin, die in het vijfmetergebied gehakt maakte van de doelman, en moest twee weken later liefst vijfmaal vissen in het uitduel met Liverpool (5-1). Na de vernedering op Anfield stelde clubicoon Martin Keown de positie van Leno openlijk ter discussie: "Hij behoorde niet eens tot de WK-selectie van Duitsland. Is hij beter dan Petr Cech? Ik denk van niet, maar Petr Cech heeft sinds september geen wedstrijd meer gespeeld", zo zei de oud-verdediger bij BT Sport. Keown fileerde het in zijn ogen onbeduidende transferbeleid van Arsenal door te stellen dat de club in tegenstelling tot Liverpool ‘niet winkelt bij Harrods’, het Londense warenhuis dat is gespecialiseerd in luxegoederen: "Liverpool betaalt 75 miljoen euro voor zijn doelman. Ter vergelijking: Arsenal betaalt 30 miljoen euro (in feite 25 miljoen euro, red.) voor een Duitse keeper die niet eens wordt opgeroepen voor een WK."

Gebakken lucht was de kritiek van Keown niet, maar de nuance ontbrak en de timing van zijn analyse was hoogst ongelukkig, daar naar alle waarschijnlijkheid geen enkele doelman Arsenal die avond aan een resultaat had kunnen helpen in Liverpool. De aanpassingsproblemen van Leno in Engeland waren bovendien voorzienbaar. In Duitsland was de bittere noodzaak om in zijn doelmond te heersen er immers niet voor de sluitpost, zo erkende hij eind februari zelf in gesprek met Sky Sports: "De Premier League is een fysiek ijzersterke competitie, waar de scheidsrechters niet voor elk contact in de zestien fluiten. Ik houd van de manier van fluiten, maar ik had enige tijd nodig om eraan te wennen. In Duitsland word je als doelman altijd beschermd door de scheidsrechter; in Engeland beschermt niemand je en moet je jezelf maar zien te redden."

Leno is een keeper die het liefst vanaf zijn lijn opereert en van daar kan excelleren met katachtige reacties, net zoals zijn grote idool Iker Casillas. Hij beschikt over een degelijke basistechniek, hetgeen hem voor Arsenal in de opbouw bruikbaarder dan bijvoorbeeld Cech maakt. De luchtgevechten met aanvallers zal hij gezien zijn lengte (1.90 meter) vermoedelijk nooit domineren, maar Leno bewijst de afgelopen maanden als bewegelijke shot-stopper uiterst waardevol te zijn voor Arsenal. Begin deze maand hield hij in de stadsderby tegen Tottenham Hotspur (1-1) met een werkelijk fenomenale dubbele redding Christian Eriksen en Moussa Sissoko van scoren af, terwijl hij in het thuisduel met Manchester United (2-0) uitgroeide tot kwelgeest van Romelu Lukaku. De Belgische spits kwam tweemaal oog in oog met Leno te staan, maar moest uiteindelijk beide keren zijn meerdere erkennen in de Duitser. Het betekende voor Manchester United pas de eerste uitwedstrijd dit seizoen in alle competities waarin het geen doelpunt wist te maken.

De uitstekende vorm waarin Leno verkeert heeft hem voor de nieuwe interlandperiode geen uitnodiging voor de nationale ploeg van Duitsland opgeleverd. Löw viel voor het oefenduel van deze week met Servië en de EK-kwalificatiewedstrijd tegen het Nederlands elftal terug op Neuer, Ter Stegen en Trapp, waardoor Leno voorlopig op zes interlands blijft steken voor die Mannschaft. De Arsenal-doelman is normaliter echter het eerste alternatief na het trio en klopt met zijn overstap naar de Premier League harder dan ooit op de deur. Leno zegt zich beter dan ooit te voelen en begint ook steeds meer kenners in Engeland te overtuigen van zijn kwaliteiten. Het grootste compliment kreeg hij enkele maanden geleden van David Seaman, oud-doelman van Arsenal. De legendarische Engelsman was onder de indruk van de tweebenigheid van Leno en prees tevens diens ‘vermogen om schoten te keren’. Wat Seaman echter vooral lijkt aan te spreken, is het introverte karakter van Leno: "Wat ik bijzonder waardeer van hem, is dat hij niet probeert om reddingen spectaculairder te laten lijken dan dat ze in werkelijkheid zijn. Hij doet gewoon zijn werk, zonder poespas. Hij is geen schreeuwlelijk: hij verricht reddingen zonder er onnodig bij te schreeuwen, zoals ik het ook een beetje deed. In mijn tijd had je twee types: Peter Schmeichel en ikzelf. Schmeichel was een schreeuwerd, ikzelf was dat niet, maar we waren beiden goed op onze eigen manier." En Keown? Die heeft zijn mening over Leno inmiddels al bijgesteld. Brits opportunisme lijkt dan ook terecht plaats te hebben gemaakt voor het besef dat topkwaliteit niet alleen bij Harrods in de schappen ligt.