Big Virgil

"He’s our centre half
He’s our number four
We watch him defend
And we watch him score
He can pass the ball
Calm as you like
He’s Virgil Van Dijk
He’s Virgil Van Dijk!"

Het is doorgaans weinig voetballers gegeven dat supporters besluiten een speciaal lied te schrijven. Virgil van Dijk heeft sinds zijn komst naar Liverpool echter al zoveel harten weten te veroveren dat de fans steevast op de melodie van Dirty Old Town van the Dubliners een ode overbrengen aan hun centrale verdediger. Na iedere wedstrijd wordt de 27-jarige Van Dijk in de pubs rondom Anfield door tientallen schorre kelen luidkeels bezongen.

Van Dijk groeide vorig jaar met een transfersom van circa 84,5 miljoen euro uit tot de duurste verdediger aller tijden en inmiddels twijfelt nagenoeg niemand er meer aan dat Liverpool er juist aan heeft gedaan om dat bedrag op tafel te leggen.

“Het is bizar. Ik had verwacht dat hij goed zou worden, maar dat hij zou uitgroeien tot de aanvoerder van Oranje en tot de duurste verdediger van de wereld, dat had niemand ooit durven dromen,” glundert Tim Keurntjes van TOP Oss, die bij FC Groningen veel met Van Dijk optrok.

Vanaf dag één bewees de geboren Bredanaar zijn waarde voor The Reds. Bij zijn debuut scoorde Van Dijk de winnende in de FA Cup-wedstrijd tegen rivaal Everton (2-1) en later bereikte hij met Liverpool de finale van de Champions League. Inmiddels ligt Van Dijk met Liverpool op koers om kampioen te worden in de Premier League.

Het verhaal van VVD begon in de Bredase woonwijk Haagse Beemden. Hij ging daar voetballen bij WDS’19 en speelde samen met Jordy Brugel, zoon van voormalig Willem II-doelman Frank Brugel. Ook Jordy stond onder de lat.

“Virgil stond voor mij en ik had daardoor weinig te doen. Ik vond de penaltyserie na afloop altijd het leukste.” Het was zonneklaar dat Van Dijk meer talent had dan zijn ploeggenoten, vertelt Brugel. Wat hem vooral is bijgebleven, was de winnaarsmentaliteit die Van Dijk aan de dag legde.

“Hij was in de E’tjes natuurlijk niet zo groot als nu, maar de pit zat er al wel in. Hij was echt een bijtertje.”

Rik Kleijn was anderhalf seizoen de trainer van Van Dijk en knikt: “Hij was toen al enorm gretig en een winnaar. Ik heb vooral proberen te zorgen dat hij plezier in het voetbal had. En ik heb hem basisdingen proberen bij te brengen zoals afwerken en passen. En dat hij meer kon dan de rest, dat zag je al wel in een paar dingen terug. Als we gingen latje trappen, schoot hij de ballen er bovengemiddeld vaak tegenaan. Van Dijk zat bij WDS’19 in een lichting met veel talent en je moet dan ook het geluk hebben dat je op het juiste moment gescout wordt.”

Brugel sr. introduceerde Van Dijk bij Willem II-scout Maurice Buurstede en zo kon het gebeuren dat niet NAC Breda, maar Willem II aan de haal ging met de zoon van een Nederlandse vader en Surinaamse moeder.

“Iedereen dacht: wat doet een jongetje uit de Haagse Beemden bij Willem II en waarom zit hij niet bij NAC?”, memoreert Robby Hendriks, die als jeugdtrainer met Van Dijk op het trainingsveld stond.

Van Dijk stroomde in de D-jeugd van De Tricolores in, maar speelde niet één wedstrijd in het eerste. Op negentienjarige leeftijd verkaste hij namelijk naar de beloften van FC Groningen.

“Hij heeft bij Willem II niet voldoende de kans gekregen. Hij had er geen vertrouwen meer in en vertrok naar FC Groningen”, aldus Hendriks.

Edwin Hermans was bij Willem II de rechterhand van hoofdtrainer Alfons Groenendijk en het frustreerde hem dat de clubleiding ermee bleef wachten om de tiener een aanbieding te doen.

“Alfons en ik zeiden: ‘laat die jongen een nieuw contract tekenen en dan kan hij aansluiten bij de eerste selectie’. Alfons wilde jongens zoals hij en Michael de Leeuw de kans geven, maar de club hield er kennelijk een andere visie op na. Je moet tot het gaatje willen gaan voor dat soort talenten uit de eigen opleiding…”

Van Dijk kreeg uiteindelijk een aanbieding voorgeschoteld, maar FC Groningen-scout Grads Fühler overtuigde zijn werkgever ervan om snel door te pakken.

Ook Peter Moltmaker, sinds juli de nieuwe coördinator scouting van De Trots van het Noorden, was onder de indruk: “Hij was voor mij geen twijfelgeval. Ik bekeek Van Dijk tijdens een wedstrijd van Willem II Onder-19 tegen AZ. Ik zag een jongen met uitstraling en potentie, maar hij was tevens flegmatiek in zijn spel.”

Van Dijk was volgens Moltmaker nog geen ‘kant-en-klare speler’ voor het eerste en moest derhalve een jaar rijpen bij de beloften.

“Hij heeft het in het begin lastig gehad, maar had er baat bij dat hij Dick Lukkien tegenkwam. Die heeft zijn kwaliteiten herkend, maar heeft hem ook bewust gemaakt van wat er nodig is om in het profvoetbal te slagen.”

Pieter Huistra, de coach van het eerste elftal, zag Van Dijk progressie boeken onder Lukkien en liet hem in mei 2011 in een duel met ADO Den Haag debuteren.

“Hij was er klaar voor. We zaten erop te wachten, want we zagen dat hij potentie had. Hij was er klaar voor, het was zíjn verdienste.”

Nog in dezelfde maand stal Van Dijk definitief de harten van de Groninger fans, want in de belangrijke wedstrijd tegen hetzelfde ADO maakte de stopper zijn basisdebuut, scoorde hij prompt twee keer en was hij goed voor een assist.

Huistra: “We hadden hem nodig om iets te forceren en dat deed hij goed.”

Van Dijk stond in zijn eerste optredens als rechtsback opgesteld, maar kwam al gauw op zijn vertrouwde positie in de as van de defensie terecht.

“Hij maakte een enorme ontwikkeling door. In het begin was het voor hem even wennen: een nieuwe omgeving, een hogere trainingsintensiteit, enzovoort. Dat duurde even. Maar toen hij bij het eerste kwam, ging het snel”, aldus Huistra.

“Het is jammer dat hij op een gegeven moment ziek werd, want daardoor stokte zijn ontwikkeling even.” 

Van Dijk werd in 2012 met spoed opgenomen in het ziekenhuis en daar werden een acute blindedarmontsteking, niervergiftiging en een ontstoken buikvlies geconstateerd. Aanvankelijk had niemand door hoe ernstig de situatie was.

“Het leek vrij onschuldig: een griepje of koorts”, zegt Keurntjes, die in Groningen met Van Dijk een appartement bewoonde.

“Op een gegeven moment kwam hij midden in de nacht mijn kamer binnen en vroeg hij of ik hem naar het ziekenhuis kon brengen. Hij had zelf al in de gaten dat het niet goed zat. Ik begreep dat ik de zaak niet moest onderschatten.

“Hij is in het ziekenhuis onderzocht en kreeg pijnstillers mee. Ze zeiden dat het vanzelf over zou gaan... Je gaat er dan als jonge jongen vanuit dat ze het bij het rechte eind hebben. Uit een soort moederinstinct besloot de ma van Virgil van Tilburg naar Groningen te rijden. Ze zei: ‘dit gaat zo niet langer. We gaan naar een ander ziekenhuis en zoeken uit wat er écht aan de hand is. We gaan niet eerder weg voordat we weten hoe het zit’.

"Als we een paar dagen hadden gewacht, was Virgil er niet meer geweest. In het eerste interview dat hij hierna gaf, zag je ook dat hij tien tot vijftien kilo was afgevallen. Het was een heel heftige periode.”

Van Dijk kwam weer op krachten en sloot in de zomer van 2012 bij de selectie aan. Hierna speelde hij zich in de kijker bij verschillende clubs, maar de Nederlandse top liet hem links liggen. Zo koos PSV voor Jeffrey Bruma en ging Ajax voor Mike van der Hoorn.

Het is volgens Jordy Brugel goed mogelijk dat de vermeende ‘nonchalance’ van Van Dijk menig scout afschrikte: “Als je hem soms zag voetballen, leek het alsof hij het op z’n elfendertigst deed. Hij oogde loom en traag, maar dat komt ook door zijn grote postuur. In werkelijkheid is hij positioneel gewoon heel sterk en daardoor zie je hem amper zwoegen.”

Keurntjes is het met Brugel eens: “Hij kán laks en nonchalant overkomen, maar ik garandeer je dat hij 120 procent geeft voor de overwinning.”

Huistra had indertijd contact met scouts van Ajax en PSV, verklapt hij. “Ze vroegen of hij de top aankon. Iedereen had toch wat bedenkingen, maar ik zei: ‘je moet het gewoon doen, gewoon proberen’. Ze hapten niet toe en dat bijvoorbeeld Ajax voor Van der Hoorn koos, dat is achteraf een fout geweest. Ja, het heeft mij verbaasd dat de Nederlandse topclubs niet toehapten, ze hadden die kans moeten grijpen. Ik denk dat scouts elkaar ook vaak napraten. Als één iemand zegt dat hij dit of dat niet kan, dan zie en hoor je vaak dat andere scouts ook gaan twijfelen.”

Van Dijk koos eieren voor zijn geld en transfereerde naar Celtic.

Die club vormde voor Van Dijk ‘een goede voorbereiding’ op de Premier League, aldus Huistra: “Daar is hij fysiek nog sterker geworden. Dat heeft hij gecombineerd door keihard te werken. Je moet er 24 uur per dag mee bezig zijn en dat was Virgil ook. Als je constant kritisch bent en aan trainers vraagt wat er beter kan, dán word je beter. In het begin had hij moeite met kritiek van trainers, maar op een gegeven moment snapte hij dat iedereen hem probeerde te helpen.

"Als je bij een eerste elftal komt, kun je twee dingen doen: je kunt denken dat het goed genoeg is of je gaat er nog harder voor werken. Dat laatste heeft Virgil gedaan.”

Via Southampton verdiende Van Dijk zijn recordtransfer naar Liverpool. Inmiddels behoort hij tot de beste stoppers ter wereld en hoewel zijn talent door vrijwel iedereen werd onderkend, had ook Hermans niet verwacht dat Van Dijk zover zou komen.

“Hij was in de jeugd een goede speler, maar blonk nooit écht uit. Toen hij bij FC Groningen vertrok, was hij een goede Eredivisie-speler, maar geen speler die klaar was voor de Nederlandse top. Hij heeft zich razendsnel ontwikkeld.”

Hendriks: “Als mensen roepen dat ze vroeger al zagen dat Van Dijk de Premier League en Oranje zou halen, plaats ik daar mijn vraagtekens bij.”

Volgens Hendriks stond Van Dijk lang niet zo hoog aangeschreven als Frenkie de Jong.

“Hij heeft de nodige pieken en dalen meegemaakt, dus ik kan me voorstellen dat er clubs zijn geweest die zich afvroegen of hij overeind zou blijven”, klinkt het.

Peter Moltmaker, die overigens geen directe rol heeft gespeeld in Van Dijk's transfer naar FC Groningen, wijst erop dat een scout nooit zeker kan weten of een talent doorbreekt.

“Je hebt het over spelers in ontwikkeling. Het is veel makkelijker om iemand van 25 te scouten, want over zo’n voetballer kun je al veel meer zeggen," aldus Moltmaker.

"Je kan dan ook moeilijk beweren dat Nederlandse topclubs hebben liggen slapen. Met de kennis van nu misschien, maar eerder waren er kennelijk twijfels.”

Die twijfelaars zijn nu waarschijnlijk om. De vraag rijst dan ook: waar ligt het plafond van Virgil van Dijk? Of is Liverpool zijn eindstation?

“Hij zou zo vijf, zes jaar de aanvoerder van Liverpool kunnen blijven, maar ik zie het ook wel gebeuren dat clubs als Paris Saint-Germain, Real Madrid en Barcelona straks komen buurten”, zegt Brugel.

WDS-coach Kleijn stelt dat Barcelona ‘het ultieme’ zou zijn voor Van Dijk: “Het zou mij niet verbazen als hij binnen twee jaar bij Barcelona speelt. Sterker: het zou mij verbazen als hij daar níet naartoe gaat.”

Van Dijk heeft nog een contract tot de zomer van 2023 bij Liverpool en manager Jürgen Klopp zal hem logischerwijs niet willen kwijtraken.

En dus lijkt de 24-voudig international nog wel even op Anfield te blijven en kunnen de supporters hun idool blijven toezingen:

"He’s our centre half
He’s our number four
We watch him defend
And we watch him score
He can pass the ball
Calm as you like
He’s Virgil Van Dijk
He’s Virgil Van Dijk!"