‘Het is alsof Ajax elke dag een ander veld in Amsterdam moet afhuren’

HONGKONG - De Premier League van Hongkong herbergt dit seizoen één Nederlandse voetballer: Crescendo van Berkel staat sinds juli 2018 onder contract bij de gloednieuwe club Lee Man Warriors. Voor de 26-jarige verdediger is het zijn eerste avontuur buiten Europa. Het leven in Hongkong heeft Van Berkel op een aantal manieren verrast, zo vertelt hij in een interview met Voetbalzone.

Door Dominic Mostert

Van Berkel speelde in de jeugd voor Sparta Rotterdam en brak in het seizoen 2012/13 door bij de Kasteelclub. Na dertig wedstrijden voor Sparta in de toenmalige Jupiler League stond hij een seizoen onder contract bij Roda JC Kerkrade, waarvoor Van Berkel tienmaal in actie kwam. Tussen 2015 en 2017 speelde hij nog eens 49 wedstrijden voor Telstar, waarna Van Berkel het avontuur opzocht in Noorwegen bij Sandefjord. In mei werd zijn verbintenis daar echter ontbonden. Zodoende kon de geboren Hagenaar transfervrij overstappen naar het in 2017 opgerichte Lee Man.

"Ik speelde natuurlijk in Noorwegen", reageert Van Berkel op de vraag hoe hij terechtkwam in Hongkong, een administratieve regio van China waar ruim zeven miljoen mensen wonen. "Mijn eerste periode in Noorwegen was prima, maar de trainer die mij haalde besloot naar een andere club te gaan (Aalesunds FK, red.). Dat is een club die vergelijkbaar is met FC Twente en ook degradeerde. In principe is dat een prachtige club, maar dat is wel een niveau lager." Van Berkel zei dan ook 'nee', toen zijn trainer Lars Bohinen hem vroeg of hij mee wilde naar Aalesunds. "Dat zag ik niet echt zitten. Dan kun je net zo goed dichterbij Nederland gaan spelen. Vervolgens hadden de nieuwe trainer van Sandefjord en ik niet veel met elkaar. Toen ben ik op zoek gegaan naar een uitweg."

Lee Man meldde zich onverwacht bij de zaakwaarnemer van Van Berkel. "Ik zou bij God niet weten hoe ze bij me terecht zijn gekomen", vertelt hij lachend, "maar in Azië worden veel beelden en statistieken geanalyseerd. Mijn trainer heeft uitgelegd dat ze zo bij mij uitkwamen." Hoewel Lee Man een 'uitweg' bood, was de 26-jarige Van Berkel aanvankelijk niet enthousiast. 'Heel ver van huis', was zijn eerste gedachte. "In Noorwegen hadden we besloten dat ik me zou laten uitkopen door de club, maar met mijn zaakwaarnemer had ik besloten dat ik dat alleen zou doen als ik zeker wist dat ik ergens anders heen kon. Toen kwam dit op mijn pad en had ik dus sowieso een andere optie. Ik kreeg van Lee Man twee maanden de tijd om de knoop door te hakken."

Meisjes in Vietnam
Van Berkel besloot zich toen te laten uitkopen bij Sandefjord, had nog een maand vakantie en wachtte welke aanbiedingen verder zouden komen. Die voldeden 'niet echt' aan zijn eisen. "Als de dingen waar je echt op hoopt niet voorbijkomen, moet je realistisch zijn en nagaan wat er wel mogelijk is", erkent de linkspoot. "Dan moet je een keuze maken. Ik wilde eigenlijk heel graag naar Turkije gaan, maar dat duurde heel lang. En de mensen bij Lee Man werden ook een beetje ongeduldig. Als je die deadline van twee maanden laat verlopen, vragen ze zich ook af: wil hij eigenlijk wel?" Een van de opties die voorbijkwam, was de club Da Nang uit Vietnam. Daar doorliep Van Berkel een korte proefperiode, om 'een kijkje in de keuken' te nemen. Die keuken beviel hem niet echt.

"Ze hadden beelden van me gezien, dus dat was allemaal wel prima. Maar toen ik daar aankwam, dacht ik: dit is niets voor mij", blikt hij terug. "Je traint daar twee keer op een dag: 's middags op het veld en 's ochtends doe je een soort stretchserie op de boulevard, aan het strand. Terwijl jij bezig bent, komen mensen langs en geven ze je enveloppen met wat geld erin. Veel spelers van die club kregen cadeaus van meisjes. Gewoon als waardering, of misschien hoopten die meisjes op een vervolg", lacht Van Berkel. "Het voetbal leeft er veel meer dan in Hongkong, maar het voelde niet goed aan om daarheen te gaan. Ik kan best begrijpen dat mensen het wel heel leuk vinden. Achteraf heb ik ook gehoord dat het voetbal in Vietnam heel groot is en dat de zaken goed geregeld zijn, vooral bij de club waar ik was. Maar uiteindelijk gaat het ook om het gevoel dat je krijgt van het trainen en van de mensen. Het was gewoon niet echt iets voor mij."

Tyfoon Mangkhut
Uiteindelijk viel de keuze dus op Lee Man. De eerste weken van Van Berkel in Hongkong waren turbulent te noemen: toen hij net zijn debuut had gemaakt, werd hij geconfronteerd met tyfoon Mangkhut. Die richtte grote schade aan in Guam, de Filippijnen en Zuid-China; in totaal eiste de orkaan 134 levens, waarvan 6 in China. "We werden goed voorbereid door de club. We moesten alle ramen tapen en er werd veel geregeld om onze veiligheid te waarborgen", vertelt Van Berkel. "Twee à drie dagen moest ik binnen blijven. De impact op mijn wooncomplex viel mee, omdat ik tussen andere gebouwen in woon. Maar mijn buurt was wel het zwaarst getroffen. Je zag overal kapotte ruiten of woningen waarbij het hele interieur door het huis heen ging. Ik woon tegen een berg aan, met een groot bos, en er liggen daar nu nog steeds veel bomen op de grond. Mijn familie maakte zich wel zorgen om me. Zij keken naar het nieuws, waar de meest ernstige beelden voorbijkomen. Ze dachten dat ik er misschien ook zo bij zat, maar voor mij was er niet veel om me zorgen over te maken. Ik woon op verdieping 8 van de 46; hoe hoger je zit, hoe zwaarder de storm je treft."

Van Berkel beseft dat hij zich als buitenlandse voetballer met een goed inkomen gelukkig mag prijzen in Hongkong. Op de vraag wat hem het meest heeft verbaasd aan het leven in de metropool, antwoordt hij dat de mensen er '24 uur per dag' aan het werk zijn. "Ze werken zó veel en zó hard. Als ze even naar de Starbucks gaan, of even ergens in een winkel zitten, dan vallen ze gewoon in slaap. Het is hier vrij normaal dat mensen overal een dutje doen, zoals in de metro. Ik heb wat mensen daar wel over gesproken. Grond en huizen zijn hier het allerduurst. Om dat te betalen, moeten ze er hard voor werken. Als je drie baantjes hebt en je kunt tussendoor even slapen, dan doen ze dat. Het is deel van de cultuur hier." Die cultuur is ook doorgedrongen in de voetbalwereld en daar is Van Berkel niet blij mee, zo geeft hij toe.

Een van de dingen die hem bijvoorbeeld erg tegenvalt, is dat hij niet terug naar Nederland kan. "Omdat het zo ver weg is en omdat je geen vrij hebt", legt hij uit. Dat heeft te maken met de arbeidscultuur in Hongkong. "Je traint gewoon zes keer per week. Een winterstop hebben we niet. Met oud en nieuw hebben we gewoon getraind. Als er drie weken geen wedstrijden worden gespeeld, moet je wel gewoon blijven trainen. Het maakt voor deze mensen niet uit. Ik zit dus zelf ook in die cultuur van het constante werk. Als je het programma ziet, en je merkt dat je de hele maand geen wedstrijden hebt, dan wil je gewoon een paar dagen naar huis. Maar zo werkt het niet. In China hebben spelers verplicht tien tot veertien dagen vrij rond Nieuwjaarsdag. Bij ons is dat gewoon niet zo."

Het vele trainen ten spijt: Lee Man is niet sterk aan het seizoen begonnen. De club hoopte op een plek in de top drie, maar staat na negen wedstrijden achtste van de tien ploegen. "Het niveau in de ploeg verschilt heel erg, vooral tussen de buitenlanders en de jongens uit Hongkong. Er lopen een aantal goede buitenlanders tussen die zouden meekunnen in de onderkant van de middenmoot in de Eredivisie. Maar sommige jongens uit Hongkong zouden bij de amateurs in Nederland misschien niet aan de bak komen. Dat het verschil zo groot is, merk je in wedstrijden en op trainingen wel. Dat is soms lastig", erkent Van Berkel. "Maar goed, de club bestaat pas net en heeft dit jaar een volledig nieuwe selectie samengesteld, met achttien of negentien nieuwe jongens. Er was dus sowieso wat tijd nodig voordat het zou lopen. Er zijn daarna nog verschillende jongens weggegaan en een paar erbij gekomen."

China
Tot slot gaat Van Berkel in op de vraag die aan elke Europese voetballer in Azië wordt gesteld: hoe zit het met de verdiensten? "Het financiële plaatje was zeker een reden om erheen te gaan. Deze club wilde bouwen en heeft qua budget een bodem gesteld. Op basis daarvan schatten ze zichzelf ook in bij de top drie", legt Van Berkel uit. "De bedragen die je verdient zijn niet vergelijkbaar met die in het vaste land van China. Maar ik denk dat het wel wat meer is dan bij mijn oude clubs Roda JC en Sparta. Alles wordt hier netto uitgekeerd. Ook bij Sparta en Roda JC waren er echter een paar uitzonderingen van spelers die erg veel verdienden. Die zijn er hier ook. De buitenlanders zijn de speciale gevallen. Ik wil graag naar China, vanwege de financiën, het hogere niveau en het feit dat ik makkelijker naar huis kan."

"Het is ook zo dat je hier in Hongkong geen vast trainingscomplex hebt. Elke dag moet je een veld afhuren om op te kunnen spelen, want alles is van de staat. Dat maakt het lastig", weidt Van Berkel verder uit over zijn redenen om naar China te willen. "In China is het veel beter geregeld, want alle clubs hebben een eigen complex. Mijn situatie geeft me meer onzekerheid. Het is alsof Ajax elke dag een ander veld in Amsterdam moet afhuren. Dat is gewoon vervelend, want je moet steeds ergens anders heen. Je krijgt een planning, maar die kan op het laatste moment veranderen. Dat bevalt me niet zo. Je moet gaan bekijken hoe lang het je nog bevalt hier. In de eerste maanden was alles leuk, maar nu ik er wat langer ben begint het wat minder te worden. Hoe leuk is het nog?"