De wonderlijke weg van de ‘Servische Falcao’, de man van zestig miljoen

“Hij zal de beste spits van Europa worden, hij is de Servische Falcao”, sprak Zvezdan Terzic, algemeen directeur van Rode Ster Belgrado, in 2014 over Luka Jovic. Vijf jaar later lijkt Terzic inderdaad gelijk te krijgen, want de 21-jarige spits speelde afgelopen seizoen de pannen van het dak bij Eintracht Frankfurt en deed Real Madrid besluiten om zestig miljoen euro voor hem op tafel te leggen. De weg vanuit Belgrado naar de droomtransfer naar de Koninklijke liep langs bedreigingen, een schijndienstverband op Cyprus en een moeizaam avontuur bij Benfica.

Door Chris Meijer

Dat de kleine Jovic talent had, bleek al heel snel. De wieg van de spits stond in het Bosnische Batar, gelegen in de zogenaamde Republika Srpska. Op vijfjarige leeftijd zette Jovic in Loznica, een Servisch dorp op de grens met Bosnië en Herzegovina, zijn eerste stappen op het voetbalveld. Direct kreeg hij het aanbod om in de Mini Maxi te gaan spelen, een competitie voor kinderen tussen de vier en twaalf jaar oud in Belgrado. Nadat Jovic in zijn eerste wedstrijd direct drie keer scoorde, kreeg vader Milan, die zelf voor onder meer Partizan Belgrado en Spartak Moskou speelde, direct aanbiedingen. Na eerst bij Partizan te hebben getraind, besloot Jovic in 2005 op zevenjarige leeftijd bij Rode Ster aan de slag te gaan. Daarna heeft Partizan nog een aantal keer een poging gewaagd om Jovic weg te kapen bij de aartsrivaal, onder meer door vader Milan een vergoeding van tweehonderd euro per maand te bieden, maar de spits bleef Crvena Zvezda trouw.

Jovic stond in de jeugdopleiding van Rode Ster te boek als wonderkind en maakte dan ook al razendsnel zijn debuut in het eerste elftal. Op 28 mei 2014 speelde de spits met zestien jaar, vijf maanden en vijf dagen zijn eerste wedstrijd in de hoofdmacht van de Servische topclub, door als invaller in het veld te komen tegen FK Vojvodina Novi Sad. Koud twee minuten in het veld maakte Jovic al zijn eerste treffer, waardoor hij nog altijd de jongste doelpuntenmaker ooit is in de clubgeschiedenis van Rode Ster. Vier maanden later werd Jovic ook de jongste speler ooit in de Eternal Derby van Belgrado, al wist hij op de wedstrijd tegen Partizan niet zijn stempel te drukken. Totaal zou Jovic 48 wedstrijden spelen voor Rode Ster, waarin hij goed was voor 13 doelpunten en 4 assists.

Bedreiging en schijndienstverband
Dat zijn ster rijzende was, had ook een keerzijde. In november 2015 dreigden criminelen uit Loznica de benen van Jovic te breken als hij niet zou betalen. De politie pakte de daders al snel op, maar het was duidelijk dat mensen geld in de talentvolle spits zagen. Zo ook zijn club Rode Ster, dat een aantal jaar geleden snel en direct geld nodig had. Achter de schermen verkocht Rode Ster in januari 2015 zeventig procent van de transferrechten van de spits aan het Cypriotische Apollon Limasol, dat daar 1,4 miljoen euro voor betaalde. Daarnaast werd er in de overeenkomst een clausule opgenomen, die Apollon de kans bood om voor 600.000 euro alle transferrechten van Jovic in handen te krijgen. De grote man achter deze constructie was volgens documenten van Football Leaks Pini Zahavi. De 75-jarige Israëliër is een van de machtigste mannen in het voetbal, vertegenwoordigt onder meer Robert Lewandowski en speelde een rol in de transfer van Neymar naar Paris Saint-Germain.

Op 25 januari 2016 lichtte Apollon Limasol de optie in de overeenkomst met Rode Ster, waardoor de Cypriotische club alle transferrechten van Jovic in handen kreeg. Overigens betekende dat niet dat de spits zijn wedstrijden ging spelen in het Tsirionstadion, al tekende hij wel contract bij Apollon. Een week na zijn ‘transfer’ naar Cyprus, maakte Jovic de overstap naar Benfica. De Portugezen betaalden 6,65 miljoen voor de spits, waardoor Apollon Limasol 4,45 miljoen winst maakte op een speler die geen minuut op Cyprus speelde en waarschijnlijk helemaal niets van de club af weet. Jovic is niet de enige speler die met een schimmige deal via Apollon Limasol werd verhandeld, want onder meer Mijat Gacinovic (tegenwoordig Eintracht Frankfurt) en Andrija Zivkovic (tegenwoordig Benfica) maakten op eenzelfde manier een transfer vanuit Servië. Toen Gacinovic door Kicker gevraagd werd naar deze constructie, wist hij overigens van niets. De constructie met Apollon Limasol lijkt een uitstekende manier te zijn om het verbod op het zogenaamde Third-Party Ownership te omzeilen.

Mentale problemen
Benfica leek met de toen achttienjarige Jovic een groeibriljant in huis te hebben gehaald. De Serviër wist zijn draai in Lissabon echter niet te vinden en moest het voornamelijk stellen met optredens in het tweede elftal. Jovic speelde slechts vier wedstrijden in het eerste elftal van Benfica en behoorde vrijwel nooit tot de wedstrijdselectie. In de concurrentiestrijd met meer ervaren spitsen als Jonas, Konstantinos Mitroglou en Raúl Jiménez kwam Jovic er niet aan te pas. In het tweede elftal van Benfica, destijds uitkomend op het tweede niveau van het Portugese voetbal, overtuigde de spits ook nauwelijks, met vier doelpunten en twee assists in achttien wedstrijden. “Ik was niet professioneel. In die tijd had ik mentale problemen en heimwee, daardoor heb ik serieuze fouten gemaakt”, zei Jovic schuldbewust over zijn periode bij Benfica. Dat de spits in de anderhalf jaar in Portugal geen schim leek van het wonderkind dat hij ooit was, schrikte Fredi Bobic niet af om hem in 2017 naar Eintracht Frankfurt te halen. De Duitse oud-spits, die Sloveense en Kroatische roots heeft, bereikte met Benfica een overeenkomst over een huurperiode van twee jaar, met een optie tot koop.

Op eenzelfde manier haalde Bobic eerder Ante Rebic weg bij Fiorentina. De Kroatische aanvaller bloeide op tijdens een huurperiode in Frankfurt, die Adler lichtten de optie tot koop ter waarde van twee miljoen en Rebic is nu volgens Transfermarkt 35 miljoen waard. Jovic maakte bij Eintracht Frankfurt enigszins dezelfde ontwikkeling door, al heeft het even geduurd voordat hij zijn draai wist te vinden. Vorig seizoen kwam hij in 27 wedstrijden tot 9 doelpunten en 2 assists, maar onder Niko Kovac was hij was toch voornamelijk bankzitter. Desondanks kon Jovic een uitstekend aantal doelpunten per speelminuut overleggen, waarmee hij zich op een zeker moment zelfs kon meten met Lewandowski. Ondanks dat Kovac Jovic niet altijd gebruikte, liet hij zich in de Duitse media wel lovend uit over hem: “Als Luka zo door blijft gaan, wordt hij een speler van wereldklasse. In zijn leeftijdscategorie is hij een van de beste spelers van Europa: hij is enorm compleet en kan scoren met rechts, links en zijn hoofd.”

Ook op zijn ploeggenoten maakte Jovic vorig seizoen al de de nodige indruk. “De kritiek komt alleen maar van mensen die Luka maar één keer in de week zien spelen. Ik zie hem iedere dag en kan daarom zeggen dat hij een spits van wereldklasse kan worden. Hij heeft alles in zich om dat te worden, dat zie je op de training. Voetbal zit in zijn genen, hij is een straatvoetballer en heeft een neusje voor het doel. Eigenlijk heeft hij alle eigenschappen die een spits nodig heeft”, sprak Kevin-Prince Boateng, die Eintracht Frankfurt afgelopen zomer verruilde voor Sassuolo, tegenover BILD. Dit seizoen blijkt dat Jovic zich vorig jaar enigszins onder de radar uitstekend ontwikkeld heeft. “Ik had iemand nodig als Kovac”, vertelde de Serviër over de naar Bayern München vertrokken oefenmeester. “Hij heeft me wakker gemaakt en ik heb dit succes aan hem te danken. Door hem ben ik weer een echte professional geworden.”

Na zijn eerste seizoen bij Eintracht Frankfurt verdiende Jovic zijn eerst oproep voor de nationale ploeg van Servië. Na op 4 juni zijn debuut te hebben gemaakt in de oefeninterland tegen Chili (0-1 nederlaag), werd hij ook opgenomen in de WK-selectie van de Serviërs. Onder de nieuwe trainer Adi Hütter begon Jovic nog als bankzitter aan het seizoen bij Eintracht Frankfurt, maar begin oktober veroverde hij een basisplaats en sindsdien rijgt hij de doelpunten aaneen. “Hij is een roofdier en heeft maar vier of vijf kansen nodig om te scoren”, zei Hütter over Jovic. Zijn hoogtepunt in de eerste seizoenshelft was de met 7-1 gewonnen thuiswedstrijd tegen Fortuna Düsseldorf, waarin de spits maar liefst vijf keer doel trof. Daarmee werd de drievoudig Servisch international de jongste speler met vijf doelpunten in één Bundesliga-wedstrijd en voegde hij zich in een rijtje met onder meer Lewandowski, Jürgen Klinsmann, Jupp Heynckes en Gerd Müller. “Het is een eer om bij een club te mogen horen waar ook Lewandowski lid van is”, zei Jovic na het duel met Fortuna Düsseldorf. “Maar het gaat me natuurlijk niet om die vijf goals. Ik kan het niet alleen, de hele ploeg heeft het vanavond geweldig gedaan. Dat de fans me toezingen is prachtig, op deze manier heb ik ze willen bedanken.”

Jovic trof dit seizoen 27 keer doel in 48 officiële wedstrijden, waarvan 10 treffers werden aangetekend in de Europa League. Eintracht Frankfurt schopte het tot de halve finale van dat toernooi, waarin de latere winnaar Chelsea na strafschoppen te sterk was. Het was al lang duidelijk dat die Adler Jovic niet konden behouden, daar verschillende Europese topclubs nadrukkelijk geïnteresseerd waren. Uiteindelijk telt Real Madrid een bedrag van zestig miljoen euro neer om de Servische spits los te weken bij Eintracht Frankfurt, afgelopen seizoen de nummer zeven van de Bundesliga. Jovic zette in de Spaanse hoofdstad zijn handtekening onder een contract tot medio 2025. In de komende jaren moet gaan blijken of de voorspelling van Terzic uitkomt. Voorlopig lijkt de algemeen directeur van Rode Ster Belgrado het behoorlijk bij het juiste eind te hebben.