Hoe Klaassen van ‘major signing’ veranderde in ‘persona non grata’ bij Everton

LIVERPOOL - Als major signing kondigde Ronald Koeman halverwege juni 2017 de komst van Davy Klaassen naar Everton aan. Als aanvoerder en steunpilaar van Europa League-finalist Ajax leek de 25-jarige middenvelder meer dan rijp voor de stap naar de Premier League en de Engelse pers was dan ook lyrisch over zijn komst. Nu, tien maanden later, zit Klaassen niet eens meer op een zijspoor bij the Toffees. Waar ging het mis? Een reconstructie.

Door Chris Meijer

“Als ik de kans had om met hem te spelen, had ik dat gedaan. Maar ik heb geen kans om met Klaassen te spelen, omdat ik wil winnen. Ik heb dus niet de luxe om tegen hem te zeggen: ‘ga maar jongen, doe je best’. Als we verliezen, ben ik degene die verantwoordelijk is”, zei Everton-manager Sam Allardyce recent over Klaassen tegenover de Liverpool Echo. Big Sam deed er vervolgens nog een schepje bovenop door te stellen dat jongelingen Tom Davies en Beni Baningime momenteel hoger in de pikorde staan dan de Nederlander. De uitspraken van Allardyce, die sinds november aan het roer staat op Goodison Park, kunnen worden beschouwd als het ultieme dieptepunt in het huwelijk tussen Everton en Klaassen. Veel slechter kan de situatie er voor de middenvelder niet uit komen te zien in Engeland, temeer omdat hij sinds december slechts twee keer tot de wedstrijdselectie behoorde en daarin maar zes speelminuten kreeg van Allardyce.

Dertien van de veertien wedstrijden die Klaassen voor Everton speelde, dateren dan ook van de eerste seizoenshelft. De zestienvoudig international van Oranje begon nog als basisspeler aan het seizoen op Goodison Park. “Ik vind het geweldig dat we erin zijn geslaagd hem binnen te halen. Davy is 24 en nu al een leider. Daarnaast heeft hij al veel ervaring. Hij is precies de speler die we nodig hebben. Davy heeft alles in huis voor een topclub. Hij werkt hard, zet de tegenstander onder druk en heeft creativiteit en scorend vermogen. Ik ben er blij mee. Het zal lastiger voor hem worden, zeker op fysiek vlak”, sprak Koeman na de komst van Klaassen tegenover De Telegraaf. Hij zou onder meer Borussia Mönchengladbach, AS Roma, Southampton, Newcastle United, Napoli, Lazio, Eintracht Frankfurt, Schalke 04, Villarreal en Barcelona hebben afgetroefd in de strijd om de aanvoerder van Ajax. De Amsterdammers hielden circa 28,5 miljoen euro over aan de verkoop van Klaassen. De verwachtingen waren hooggespannen rond Everton, vooral omdat men behoorlijk diep in de buidel had getast om de selectie te versterken.

Voor een slordige 150 miljoen euro werden naast Klaassen, Wayne Rooney, Cuco Martina, Sandro Ramírez, Henry Onyekuru, Nikola Vlasic, Jordan Pickford, Michael Keane en Gylfi Sigurdsson naar Everton gehaald. Met de versterkte spelersgroep werden the Toffees gezien als een outsider voor een plaats in de top zes, maar ondanks de hooggespannen verwachtingen begon de ploeg weinig overtuigend aan het seizoen. In de derde kwalificatieronde van de Europa League rekende de ploeg van Koeman moeizaam af met het Slowaakse MFK Ruzomberok (1-0 en 0-1 overwinning), waarna men een ronde verder het Kroatische Hajduk Split over twee wedstrijden versloeg (2-0 en 1-1). Bij de seizoensopening in de Premier League stond Klaassen nog aan de aftrap toen Stoke City met 1-0 verslagen werd, maar tijdens het tweede competitieduel met Manchester City (1-1) begon de middenvelder voor het eerst op de reservebank. Het bleek een van de eerste tekenen dat Koeman Klaassen minder en minder zou gaan gebruiken.

De voornaamste reden dat Klaassen redelijk makkelijk geslachtofferd kon worden, was omdat Koeman meerdere spelers tot zijn beschikking had die als aanvallende middenvelder uit de voeten konden. Op de slotdag van de transferwindow werd Sigurdsson voor een kleine vijftig miljoen losgeweekt bij Swansea City, nadat Everton vrijwel de gehele zomer achter hem aan had gezeten. Daarnaast kunnen ook Rooney en Vlasic als aanvallende middenvelder uit de voeten. Everton heeft dit seizoen veel verschillende systemen gehanteerd en ook in formaties gespeeld waarin men zonder aanvallende middenvelder speelde. In tegenstelling tot Sigurdsson is Klaassen geen speler die ook aan de buitenkant uit de voeten kan, waardoor de Nederlander sneller uit de basis, of zelfs buiten de selectie, wordt gehouden. Hij zou overigens wel in een meer defensieve rol kunnen spelen, maar met Morgan Schneiderlin, Idrissa Gueye, Davies en Baningime heeft Everton voor die posities voldoende keuze.

Als je de aankopen van Everton bekijkt, is het niet heel verwonderlijk dat men een stroeve start kende. Met Romelu Lukaku zagen the Toffees een spits van wereldklasse vertrekken, terwijl Koeman er niet in slaagde om een geschikte vervanger binnen te halen. Met Sandro Ramírez kwam er weliswaar een spits, maar de Spanjaard belandde ook al snel op een zijspoor en is alweer tijdelijk vertrokken naar Sevilla. Doordat het elftal een zeer moeizaam begin van het seizoen kende, bleef Koeman rouleren om zijn team aan de praat te krijgen. Klaassen liep tevens eind augustus een voetblessure op, waardoor hij de wedstrijden tegen Hajduk Split (1-1) en Chelsea (2-0 nederlaag) aan zich voorbij moest laten gaan. De Engelse media lieten zich op dat moment al kritisch uit over de middenvelder, die door Koeman vrijwel altijd voortijdig naar de kant gehaald werd als hij vanaf de aftrap begon. Toen de druk op de oefenmeester langzaam toenam door de tegenvallende prestaties van Everton, kreeg Klaassen steeds minder speeltijd.

“Hij heeft tijd nodig, het gaat goed met hem. Davy is een intelligente voetballer. Ik denk wel dat hij fitter kan worden en dat hij fysiek sterker moet worden in de duels. Daar moet hij aan werken, maar dat is ook normaal. De Eredivisie is niet de Premier League. Klaassen komt er echt wel, ik ben overtuigd van zijn kwaliteiten”, zei Koeman in gesprek met de Daily Telegraph. Enkele weken later benadrukte de oefenmeester in zijn column in De Telegraaf dat spelers tijd nodig hebben om te wennen aan de Premier League. “Qua tempo, agressiviteit en fysiek, zeker als middenvelder. Juist op die positie valt het niet mee om, hoe geschoold je ook bent, in een keer mee te draaien in de top van het Engelse voetbal.”

In zijn voorlaatste wedstrijd als manager van Everton gunde Koeman Klaassen nog een basisplaats, maar na 45 minuten spelen werd de middenvelder in het duel met Olympique Lyon (1-2 nederlaag) alweer naar de kant gehaald. “Ik wilde de speler beschermen, want hij heeft een gebrek aan vertrouwen. Sommigen hebben moeite zich aan te passen”, vertelde de huidige bondscoach van Oranje aan de NOS. Nog geen week later werd Koeman op straat gezet, na de 2-5 nederlaag tegen Arsenal. Het vertrek van zijn landgenoot als manager betekende dat de situatie voor Klaassen er alleen maar slechter op werd. Na het aantreden van interim-manager David Unsworth verdween de middenvelder uit de wedstrijdselectie. Hij mocht alleen nog opdraven voor de Europa League-duels met Atalanta Bergamo (1-5 nederlaag) en Apollon Limassol (0-3 overwinning), toen Everton al lang en breed uitgeschakeld was in de Europa League.

Onder Allardyce veranderde er weinig aan de situatie van Klaassen, die in 2014 door Johan Cruijff nog werd vergeleken met Xavi en Toni Kroos. De realiteit is ook dat hij in Engeland nooit het niveau heeft weten te halen dat hij bij Ajax liet zien. Klaassen komt snelheid tekort voor het spel in de Premier League, zo constateerde fansite Royal Blue Mersey. Sky Sports merkte op dat het voor de middenvelder problematisch is om aan de bal te komen, terwijl hij vervolgens te weinig tijd en ruimte krijgt om er iets goeds mee te doen. “Klaassen lijkt waardeloos. Ik beschouw hem niet als een speler van het kaliber Sigurdsson”, liet Joey Barton zich bij talkSPORT bijzonder kritisch uit over Klaassen. Allardyce liet al meerdere malen doorschemeren dat de middenvelder onder zijn bewind voorlopig niet hoeft te rekenen op speeltijd. In januari zei de manager van Everton dat er geen plek was voor Klaassen op Goodison Park en dat hij mocht vertrekken als er een aannemelijk bod voorbijkwam.

“Op dit moment constateer ik dat het niet werkt. De jongen is bereid om te vechten voor zijn plek. Maar voordat ik hier kwam en sinds ik hier ben, lijkt het alsof er meer van de andere spelers komt dan van Davy. Dat is heel erg jammer, zowel voor de club als voor de speler. Als persoon is hij een geweldige jongeman, maar op dit moment heb ik in mijn selectie geen plaats voor Klaassen”, werd Allardyce geciteerd door de Daily Telegraph. Tegenover de Daily Mirror drong hij een aantal dagen later andermaal aan op een vertrek. “Hij wil graag blijven om te vechten voor zijn plek. Maar het lijkt me beter voor hem om te vertrekken en minuten te maken bij een andere club. Hij zou er veel voordeel van hebben om weer aan spelen toe te komen.”

Met Fenerbahçe en Napoli waren er twee gegadigden om Klaassen uit zijn lijden bij Everton te verlossen en een huurtransfer naar Italië was op een haar na rond, maar ketste af op een probleem rond de portretrechten. Napoli wilde honderd procent van de portretrechten van Klaassen in handen krijgen. Dat was een onmogelijke eis, omdat een deel van zijn portretrechten in handen is van Nike. Dat de transfer daardoor niet doorging, stelde Allardyce teleur. “God mag weten waarom en hoe. Dit was een van de beste transfers die hij had kunnen maken, maar door wat voor reden dan ook is het uiteindelijk niet doorgegaan. Wij zijn teleurgesteld, maar Klaassen zou nog veel erger teleurgesteld moeten zijn. Hij zit nog altijd bij ons en speelt niet in de Serie A voor Napoli. Ik weet niet waardoor ze de horden uiteindelijk niet hebben genomen, maar het is niet gelukt.”

Het betekende dat Klaassen ‘gewoon’ bij Everton bleef, waar zijn krediet onder Allardyce zo’n beetje nihil is. Big Sam roemde verschillende keren zijn ‘professionaliteit’, maar benadrukte ook dat het zelfvertrouwen bij Klaassen ontbreekt en dat hij ‘nog niet klaar is’ voor een basisplaats. Toen concurrent Sigurdsson onlangs een knieblessure opliep, leek er speeltijd voor de Nederlander te lonken. Verder dan twee plaatsen in de wedstrijdselectie en zes schamele speelminuten is Klaassen echter niet gekomen. De laatste drie duels liet Allardyce hem weer buiten zijn wedstrijdselectie. Valt er op basis van de statistieken van Opta iets te zeggen voor het feit dat Klaassen zo weinig krediet heeft bij Everton?

Klaassen moest het vorig seizoen bij Ajax hebben van zijn doelgerichtheid (schoten), zijn aanvalsdrang (balcontacten in de vijandelijke zestien) en zijn creativiteit (gecreëerde kansen). Gemiddeld per negentig minuten leverde de middenvelder inderdaad teleurstellend weinig schoten (0,9) en balcontacten in de vijandelijke zestien (1,9) af, waarmee hij op basis van deze statistieken ver achterblijft op zijn teamgenoten. Aan de andere kant creëerde Klaassen gemiddeld de meeste kansen (2,0) bij Everton. Het voornaamste probleem is echter dat Allardyce het simpelweg niet in hem ziet zitten. Met belangstelling zal Klaassen afwachten wat er komende zomer gaat gebeuren bij Everton. Het is allerminst zeker of Allardyce aan zal blijven en onder meer Laurent Blanc, Paulo Fonseca, Marco Silva, Mikel Arteta en Sean Dyche werden reeds gelinkt aan de eventuele vacature bij Everton.

Het is in ieder geval zeker dat er komende zomer iets moet veranderen voor Klaassen. “Ik ben er zeker van dat hij een succes zal worden bij Everton. Hij heeft misschien een half jaar nodig om zich aan te passen, maar zal dan van waarde zijn. Vergeet niet dat hij nog vier of vijf jaar te gaan heeft om op de toppen van zijn kunnen te komen. Hij heeft een goede mindset en is bereid om hard te werken. Daarnaast heeft hij goede technische kwaliteiten, waardoor hij de capaciteiten heeft om zich uiteindelijk aan te passen aan de Premier League”, voorspelde Ruben Jongkind, voormalig hoofd talentontwikkeling bij Ajax, in gesprek met Sky Sports. Dezelfde hoop sprak Allardyce ook onlangs uit: “Verschillende spelers hebben sinds hun komst hier hun reputatie nog niet waargemaakt. Hij heeft afgelopen weekend kort de kans gekregen, maar hopelijk kan hij, als hij een nieuwe kans krijgt, net zo schitteren als hij bij Ajax deed. Ik heb een paar keer met hem gesproken en hij is niet de enige die het moeilijk heeft in zijn eerste seizoen in Engeland.”