Ayo Technology

Een drijvende Kuip op de Maas is het decor van de tweede allesbeslissende Klassieker in jaargang 2023. Ajax en Feyenoord strijden samen om de landstitel. Tevens wil Ajax die felbegeerde vierde ster op het shirt hebben. Waar FC Lienden en Feyenoord voorgaande jaren nog roet in het eten gooiden, moet het dit jaar toch gaan gebeuren voor de Amsterdammers. Wanneer de spelers het veld opkomen, groeten ze scheidsrechter Danny Makkelie, die al startklaar zit in zijn computer dug-out. Op een groot scherm kunnen beide supportersgroepen de toss volgen. De thuisploeg heeft altijd kop en de random coin flip generator beslist dat het munt is. De te oude Makkelie, die dit prachtige affiche als afscheidswedstrijd toevertrouwd kreeg, drukt op de rode knop en het startsignaal klinkt door de sfeervolle Kuip!

Ajax trapt af en René van der Gijp heeft weer een moment voor Voetbal International. De bal vliegt na een mislukte pass over de zijlijn, automatisch klinkt er een fluitsignaal. Op het grote scherm staat aangegeven dat de ingooi voor Feyenoord is. Nadat een ballenmeisje van Amstel een nieuwe bal heeft gebracht, gaat het spel verder. Makkelie heeft het vervolgens lastig, meerdere malen moet hij het spel stil leggen om bepaalde momenten terug te kijken. Gelukkig hoeft hij op zijn oude dag niet meer op buitenspel te letten. Een chip in de bal en sensoren in de schoenen van de aanvallers en verdedigers zorgen ervoor dat de computer een foutloos oordeel velt. De computer geeft ook een fluitsignaal als de bal over de zijlijn of doellijn is. Handig toch?

Toch heerst er een strijd rondom de techniek die gebruikt wordt. De buitenwereld pleit ervoor dat voetbal weer als vanouds moet worden. Er moeten twijfels zijn over buitenspel. Grensrechters moeten langs de lijn hollen, fouten maken. En het liefst af en toe een keer struikelen. Er moet een scheidsrechter op het veld staan en met kaarten zwaaien, slechte en goede beslissingen makend. Discutabele beslissingen moeten voortvloeien uit dat ene moment dat het arbitrale team optimaal moet zien te benutten. Ja, het mag. Er mogen fouten gemaakt worden. Het leven is oneerlijk, voetbal is dat ook weleens. What goes around, comes around.

Maar de grote bazen die de reglementen kunnen veranderen, houden hun poot stijf. De voetbalbusiness draait namelijk om geld. Er staan miljoenen euro’s op het spel. Fouten zijn onacceptabel. Iedereen heeft gezien dat de invoering van het Hawk-Eye systeem een schot in de roos was. De computer dug-out was helemaal een uitvinding. Het begon met een vierde official die een eigen opblaasbare dug-out wegzette, omdat hij altijd maar uitgekafferd werd aan de zijlijn. Zo kon hij zichzelf beschermen. De opblaasbare dug-out werd verder ontwikkeld. Het duurde dan ook niet lang of de vierde man kreeg een laptop en kon hiermee zijn collega’s assisteren. Wegens bezuinigingen heeft een wedstrijd tegenwoordig aan één scheidsrechter genoeg. Nooit is er meer twijfel over buitenspel, of over het feit of een bal wel of niet over de lijn is gerold of gestuiterd. Of over… ja, waar moeten we nog over twijfelen?

En dat is het grootste punt van kritiek jegens het gebruik van technische middelen in de voetbalsport. De charme van het voetbal neemt gewoon af. Hoe lekker voelt het om eens een keer goed weg te komen. Hoe jammer is het om een keer pech te hebben. Dat gevoel moet behouden worden. In de voetbalwereld moeten zondebokken grazen. Het is vaak te confronterend om te moeten zeggen dat een ander team eerlijk gewonnen heeft, de scheidsrechter de schuld geven is makkelijker. Daarbij, gevoelens van frustratie en vreugde horen bij voetbal. Als je een paar keer slecht weg komt in een wedstrijd en je wint alsnog, des te zoeter smaakt de overwinning. Vooral wij Nederlanders moeten toch iets te klagen hebben, wanneer je een week moet wachten voordat je cluppie weer in actie komt. Wat is er dan mooier dan het de hele week over die onterechte penalty te hebben? En discussiëren hoe het anders gegaan zou zijn? We kunnen moeilijk een week lang smullen van het technisch vernuft van al die hoogbegaafde talenten uit de Eredivisie…

Voetbal is emotie en opportunisme. De vraag is eigenlijk, tot hoe ver zijn we bereid emotie in te leveren? Het valt niet te ontkennen dat de invoering van technische hulpmiddelen ten koste gaat van het tempo en de charme van het voetbalspel. Er is al zo weinig zuivere speeltijd, moet het spel dan ook nog extra onderbroken worden voor videomomenten? Een limiet stellen aan dit aantal momenten zou ook niet werken. Bij tien discutabele momenten, moet tien keer gekeken kunnen worden. Niet twee of drie keer. Dan krijg je achteraf alsnog discussies en is het spel nog steeds niet honderd procent eerlijk.

Ja, het is jammer voor een club als ze onterecht uit de Champions League vliegen, of het landskampioenschap dreigen te missen door een fout van de scheidsrechter (Red Bull Salzburg). Toch heb ik ooit gelezen, als je de beste wil zijn, maakt het niet uit wie er fluit. Een landskampioenschap mis je niet door een fout van de scheidsrechter. Een landskampioenschap mis je omdat je tekort gekomen bent in de overige wedstrijden. Dit geldt ook voor tweeluiken in de Champions League. Alleen in een opzichzelfstaande finale zou je kunnen overwegen om videobeelden te gebruiken voor buitenspelgevallen en dergelijke.

Wat mij betreft hoeft er aan het huidige voetbal niets te veranderen. Als men per se iets wil invoeren, dan blijft het voor mij bij het Hawk-Eye systeem. Voetbal wordt er niet leuker op met allerlei technische middeltjes, wel commerciëler. De regels zijn nu voor iedereen hetzelfde, en dan ook. Makkelijker wordt het trouwens ook niet. Voetbal wordt wel leuker als spelers en clubs zich respectvoller weten op te stellen tegenover elkaar. Wat zou het heerlijk zijn als spelers geen achterlijke overtredingen meer maken. Niet meer onterecht een ingooi claimen, niet tijdrekken. Elkaar hard maar fair aanpakken binnen de lijnen, en buiten de lijnen handtekeningen uitdelen. En natuurlijk, geen schwalbes meer maken. Nou ja, behalve tegen de Duitsers dan...