Zwart is de overheersende clubkleur

15 mei 2008: NAC Breda is met 6-0 van de mat geveegd door NEC, in de play-offs voor de toenmalige UEFA Cup. Drie dagen later zou de return gespeeld worden in Breda, maar iedereen wist dat deze return slechts een formaliteit zou zijn. Met zulke cijfers winnen van de concurrent was ongekend. Drie dagen later werd NAC Breda in eigen huis wederom verslagen. De score was minimaal (0-1), maar er werd weer gewonnen, ondanks het buitengewoon gemakzuchtige voetbal van NEC. Niemand zat er mee, want er was een ongekende prestatie geleverd: NEC had na een bedroevende eerste seizoenshelft alsnog de voorrondes van de UEFA Cup bereikt. Enorme luxe, want NEC kon zelfs met slecht voetbal wedstrijden winnen. Mario Been had het toch maar geflikt. "Alles komt goed!" waren steevast zijn woorden en hij kreeg nog gelijk ook. Toen waren de woorden ‘onomstreden waarheid’, nu zijn ze ‘not done’ in Nijmegen.

Sindsdien is alles flink veranderd. In negatieve zin, dat moge bekend zijn. NEC behield nog wel haar goede vorm en Been wist geregeld topprestaties te leveren in Europees verband, door tegenstanders als Dinamo Boekarest, Spartak Moskou en Udinese te verslaan. Tegen Dinamo Zagreb werd er pijnlijk en geheel tegen de verhouding in verloren en Tottenham Hotspur was in De Goffert simpelweg de betere ploeg. Dit deed echter niets af aan de 'flow' waar NEC in beland was. En het leek er absoluut niet op dat de club ineens zou bezwijken. Sportief ging het pima, wat werd bekroond met een keurige positie in de Eredivisie rond de winterstop. NEC was simpelweg niet te stoppen, wat bijvoorbeeld een duidelijk overwinning opleverde tegen FC Volendam (6-1), iets dat het thuispubliek zelden krijgt voorgeschoteld. Financieel was het ook prima, want NEC schaarde zichzelf in de juiste KNVB-categorie.

Dat spelers als Jonas Olsson, Brett Holman en Kristian Vàdocz voor een 'prikkie' werden verkocht deed ook niets af aan de 'flow'. Nijmegen was in extase, met een onverwoestbaar gevoel van euforie en onsterfelijkheid. Er was geld en de prestaties bleven zeker niet uit. Niemand had gedacht dat NEC bijvoorbeeld zo ver zou komen in Europees verband. Maar in dàt seizoen, waarin Hamburger SV een buitengewoon respectabel eindstation was, dáár begon de Nijmeegse sneltrein al te ontsporen. Been heeft nooit een geheim gemaakt van zijn eeuwige liefde Feyenoord. Misschien dat de meeste NEC-supporters het daarom makkelijker accepteerden dat Been het volgende seizoen de Feyenoord-trainer werd. Been’s succes resulteerde in een gun-factor: Mario moest zijn hart volgen. En NEC redt het wel. "Alles komt goed!", nietwaar?

Maar toen was het keerpunt al bereikt. Zo snel als dat NEC het respect afdwong van voetballend Nederland, zo snel ging dat alles ook verloren. Het zwart van de clubkleuren overschaduwde het rood en groen. Zwart, omdat het euforische NEC binnen no-time is gestorven. En dan worden de zaken gevaarlijk. Twee seizoenen geleden was NEC nog financieel gezond, maar dat is verleden tijd. Er ligt een concrete schuld van 7,8 miljoen, waardoor de club nu sowieso twee miljoen moet bezuinigen in één seizoen. Supporters zijn onzeker, want hoe moet dit NEC haar kwaliteiten handhaven zonder de benodigde financiële middelen? En die vraag is al een 'als', want kan men nog wel stellen dat NEC kwaliteit hééft?

Dat team van Been is totaal niet meer de standaard van nu. Björn Vleminckx bijvoorbeeld is simpelweg een miskoop, die zijn kerntaken als spits verloochent door te stellen dat hij telkens verkeerd bediend wordt. Hij heeft ons een recordbedrag gekost, doodzonde. Dat het NEC aan aanvallende stootkracht ontbeert is zeker geen 'rocket science'. Saïdi Ntibazonkiza bijvoorbeeld was slechts kort na de geboorte van beide zoons van toegevoegde waarde voor NEC. Voor de rest is het dramatisch en speelt hij als een natte krant. Lichtpuntjes in de NEC-selectie zijn er ook: John Goossens en Jeffrey Sarpong. Beiden zijn Ajax-eigendom, bijzonder pijnlijk. NEC kent het voorrecht dat de club een eerste optie tot koop heeft, maar zonder geld kan men totaal niets met deze optie. Om nog maar niet te spreken over de salarissen van deze spelers. Zelfs bij clubicoon 'Potje' gaat dit in het komende seizoen nog een hels karwei worden.

Om deze 'smeekbede' nog enigszins te compenseren: Rutger Worm en Moustafa El Kabir zijn vertrokken. Worm heeft nooit potten kunnen breken en El Kabir is vanaf het hele begin een 'pain in the ass' geweest. Desondanks is de NEC-selectie nog steeds geen schim van wat ze in het Been-tijdperk was. NEC heeft spelers onder contract staan die veelal te kort komen voor het Eredivisie-niveau. Suikeroom Marcel Boekhoorn moet toch constateren dat hij zijn geld wel wat beter kan besteden. Intussen wordt er over een nieuw stadion gesproken, waar tevens de plaatselijke ijshockey- en basketbalclub van mee moeten profiteren. De kosten van dit stadion zijn tachtig miljoen, een bedrag dat vraagtekens oproept. Natuurlijk, De Goffert is vrijwel elke wedstrijd uitverkocht, maar bij consequente sportieve en financiële debacles zal het zeker niet lang duren voordat het publiek zich tegen de clubleiding gaat keren. Dit heeft zich al geuit in frustraties en het opzoeken van de confrontatie met algemeen directeur Jacco Swart, na de beschamende nederlaag in eigen huis tegen RKC Waalwijk eerder dit seizoen. Zijn reactie op de NEC-supporters was minstens zo beschamend. Supporters waren het probleem, aldus Swart.

Ik ben buitengewoon sceptisch, want NEC heeft geen geld voor goede versterkingen. Zo moelijk als dat de club scoort, zo moeilijk schijnt het voor de clubleiding te zijn om de financiën op orde te houden, wat de KNVB al heeft bestrafd. NEC wil ik omschrijven als 'klinisch dood'. De passiviteit heerst, ondanks het Been-tijdperk dat vrij recent was. De euforie, de massale steun en trots van alles en iedereen die NEC een warm hart toedraagt: ze zijn allemaal in schril contrast met het hedendaagse gevoel. De twaalfde stek waarmee NEC nu eindigde is niet eens zo slecht, maar als supporter was er barweinig om van te genieten. NEC voelt nu de harde klappen en de ‘self-fulfilling prophecy’ is aan de orde. NEC is in rouw: voor mij overheerst het zwart.