Lang leve de gelimiteerde transfersom

'De afgelopen week werd weer eens duidelijk dat transfers te forceren zijn door een (spoed)arbitrage aan te spannen. Luis Suárez mocht kort nadat hij de arbitrageprocedure tegen zijn club FC Groningen had verloren, alsnog vertrekken naar Ajax en Feyenoord liet Royston Drenthe naar Real Madrid verhuizen nadat deze een spoedarbitrage had aangespannen tegen de club. Naar mijn mening kunnen spelers en clubs op heel eenvoudige wijze voorkomen dat transfers door middel van (dreiging met) arbitragezaken (moeten) worden geforceerd door een gelimiteerde transfersom in het contract op te nemen. Ik zal dat verder toelichten.

In de voetbalwereld wordt gewerkt met contracten voor bepaalde tijd. Wanneer een 'normale werknemer' met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (zonder mogelijkheid dit tussentijds op te zeggen) zijn arbeidsovereenkomst verbreekt, kan de zaak op verzoek van de werkgever voor de rechter komen en zal de werknemer in de meeste gevallen een schadevergoeding moeten betalen aan zijn werkgever. Deze schadevergoeding zal bijvoorbeeld worden gebaseerd op de waarde van de resterende contractsduur. Een voetballer kan zijn contract echter niet op deze wijze verbreken daar de KNVB en de FIFA in zo'n geval niet meewerken aan een transfer. De transfer kan dan dus niet plaatsvinden.

Om een transfer op een normale wijze plaats te laten vinden (dus zonder tussenkomst van een arbitragecommissie van de KNVB of FIFA) zullen de speler en zijn club het daarom eens moeten worden over een transfervergoeding. Zowel nationaal als internationaal ontbreekt echter een harde regel over hoe een transfervergoeding vastgesteld zou moeten worden.

In dit verband is interessant dat de arbitragecommissie in de zaak tussen Tim Bakens en RKC Waalwijk deze week heeft aangegeven hoe zij een transfervergoeding zal bepalen, indien zij meent dat de speler zich financieel en sportief substantieel kan verbeteren of als er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie. De arbitragecommissie zal in zo'n geval onder meer het huidig en toekomstig salaris van de speler meewegen, de nog resterende contractsduur, de tijd dat de speler bij zijn club heeft gespeeld en de bijdrage welke de club heeft geleverd aan de ontwikkeling van de speler. (De KNVB zoekt dus aansluiting bij de uitspraak van de arbitragecommissie van de FIFA in de zaak tussen Andrew Webster en zijn oude club Hearts of Midlothian, waarover zo direct meer).

Echter, in de praktijk wordt de transfervergoeding voornamelijk bepaald door de markt en vooral door de huidige club van de speler; deze kan in principe vragen wat zij wil.

Om arbitrageprocedures voortaan te voorkomen kunnen spelers en clubs een gelimiteerde transfersom opnemen in hun contract.

Immers, wanneer een speler en een club afspreken voor welk bedrag een speler weg kan, zal er geen (of in ieder geval minder) onduidelijkheid kunnen bestaan op het moment dat een geïnteresseerde club zich meldt.

In het 'normale arbeidsrecht' is het de vraag of een rechter vast zal houden aan zo'n overeengekomen transfervergoeding. De arbitragecommissie van de KNVB heeft echter altijd aangegeven, en in de arbitrage zaak van Tim Bakens weer eens bevestigd, dat hetgeen speler en club contractueel overeenkomen, dient te worden nagekomen. Temeer daar clubs (steeds meer) door professionele bestuurders worden geleid, terwijl spelers (in toenemende mate) bij contractsonderhandelingen worden bijgestaan door professionele adviseurs.

Internationaal gezien is artikel 17 van de 'Regulations for the Status and Transfer of Players' van de FIFA van belang. Dit artikel is zeer bekend geworden door de zaak in mei van dit jaar tussen Andrew Webster en zijn club Hearts of Midlothian (Schotland). Het artikel stelt kort gezegd dat een speler die minimaal drie jaar van zijn contract heeft uitgediend zijn contract met zijn huidige club kan opzeggen en voor een club uit een buitenlandse competitie kan gaan spelen. Voor spelers ouder dan 28 jaar geldt de regeling al nadat twee jaar van het contract is verstreken. Voorwaarde is wel dat de speler een vergoeding betaalt aan de club die hij verlaat.

In de zaak tussen Webster en Hearts stelde de arbitragecommissie van de FIFA deze vergoeding uiteindelijk vast op 625 duizend Engelse ponden. Dit bedrag was aanzienlijk minder dan de vijf miljoen pond die Hearts had geëist en ook zeker minder dan de transfervergoedingen die doorgaans voor spelers op het Britse continent worden betaald.

Clubs zullen zich dus in moeten gaan stellen op het feit dat speler onder de 28 na drie jaar van hun contract te hebben uitgediend voor een zeer lage vergoeding een transfer naar het buitenland kunnen maken en spelers van 28 jaar en ouder zelfs al na 2 jaar.

De gelimiteerde transfersom biedt ook een oplossing voor dit probleem. Wanneer een speler en een club een gelimiteerde transfersom zijn overeengekomen, gaat artikel 17 namelijk niet op.

De gelimiteerde transfersom is kortom een uitkomst voor zowel de clubs als de spelers. Het biedt duidelijkheid en voorkomt discussies over de hoogte van de transfervergoeding. Clubs en spelers hebben bovendien alle vrijheid in de contractuele vaststelling van deze vergoeding; deze kan bijvoorbeeld worden afgezet tegen de prestaties van de spelers.

Enkel voor zaakwaarnemers zou een dergelijke gelimiteerde transfersom mijns inziens minder positief kunnen werken. De zaakwaarnemer ontvangt vaak een percentage van de transfersom; dus hoe hoger deze transfersom hoe hoger zijn inkomsten. Ook hier zijn echter goede afspraken over te maken. Een goede zaakwaarnemer zou zich bovendien enkel moeten laten leiden door de belangen van de speler en niet door zijn eigen belangen.

Tijd dus voor clubs, spelers en zaakwaarnemers om zich in deze goed te laten voorlichten.'

Hein van den Hout is advocaat bij Stibbe te Amsterdam, PG Employment, Tax & Benefits, en houdt zich bezig met sportrecht.