‘Wat voor democratie is dit dan? Dan is het eerder een dictatuur’

KIEV - Als het aan de regering van Oekraïne ligt, spelen er voortaan geen Oekraïense voetballers meer in de competitie van Rusland. Minister Igor Zhdanov van Jeugd-en Sportzaken ondertekende woensdag een decreet waarin hij het ‘leden van de Oekraïense sportploegen’ verbiedt om nog langer aan competities deel te nemen op het ‘grondgebied van de Russische Federatie’.

Door Gijs Freriks

Zhdanov voelt zich naar eigen zeggen genoodzaakt om deze maatregel te nemen omdat ‘agressors en overtreders uit de mondiale sportwereld moeten worden geschrapt’. Hij verwijst daarmee op het Russische dopingschandaal dat er uiteindelijk toe leidde dat sporters werden geschorst en dat de Russen enkel onder een neutrale vlag mochten deelnemen aan de recente Winterspelen in Pyeongchang. Wat Zhdanov betreft moeten ook Oekraïense voetballers zich terugtrekken uit Rusland omdat Oekraïense sporters zich daar in ‘gevaarlijke omstandigheden’ begeven.

Wat Zhdanov daar precies mee bedoelt, is onduidelijk. Ook is onbekend of en hoe hij Oekraïeners wil bestraffen die besluiten om in Rusland actief te blijven. Het eerste grote sportevenement dat mogelijk hinder ondervindt van het decreet van Zhdanov is het WK-biatlon. Volgende week gaat de eindronde van dit toernooi in Tyumen, een stad in West-Siberië, van start en naast de Oekraïense ploeg hebben ook de teams van de Verenigde Staten en Tsjechië zich teruggetrokken vanwege de Russische dopinghistorie.

Oekraïne plaatste zich niet voor het WK-voetbal in Rusland en hoeft zich daar dus het hoofd niet over te breken, maar wel voetballen er acht Oekraïeners in de Premjer Liga en zijn er zeven actief op het tweede niveau. Een van die spelers is Oleksiy Gai, een 35-jarige middenvelder die 29 interlands speelde en uitkomt voor Kuban Krasnodar. Eerder speelde hij voor onder meer Chornomorets en Shakhtar Donetsk. Met laatstgenoemde club won Gai zes landstitels, zes keer de nationale beker en in 2009 werd de UEFA Cup in de wacht gesleept.

“Je kunt sport en politiek niet door elkaar halen, ik begrijp dit decreet niet”, reageert Gai tegenover Sport-Express. “Sporters trainen aanhoudend om beter te worden, maar dan bepaalt iemand boven hen opeens hun lot. Wij zijn professionals. Dus waarom zouden ze het ons verbieden om onze professie uit te oefenen?” Zelf is Gai nog niet gebeld door het ministerie met het verzoek om zijn aflopende contract bij Kuban in te leveren: “En ik hoop dat dat ook niet gebeurt, maar gezien de laatste ontwikkelingen sluit ik niets meer uit. Maar als dit werkelijk gebeurt: wat voor democratie is dit dan? Dan is het eerder een dictatuur.”

“Ik ben aan mijn tweede seizoen bezig bij Kuban en ben blij met alles in Krasnodar. Ja, ik begrijp de moeilijke politieke situatie, maar ik heb hier met niemand problemen. Iedereen is gewoon vriendelijk. Wat ik na dit seizoen ga doen? Dat weet ik niet, dat moet ik gaan overdenken. Maar ik hoop niet dat dit decreet ook maar enige invloed gaat hebben op mijn situatie. De autoriteiten van Oekraïne moeten zich niet bemoeien met mijn carrière”, aldus Gai. Hij staat zeker niet alleen in zijn opvatting, want ook oud-aanvaller Oleg Salenko heeft geen goed woord over voor de bevelsuitvaardiging van minister Zhdanov.

Als Oekraïne zich geplaatst had voor het WK, dan had de ploeg volgens de 48-jarige Salenko waarschijnlijk gewoon mogen afreizen: “Het WK is een groot evenement. Als ze zich hadden geplaatst, waren ze gegaan. Ze moeten de sporters gewoon hun ding laten doen en niet interveniëren. Bovendien kan sport verzachten en verzoenen (…) Ik begrijp het decreet niet. Weet je, wanneer sporten worden geleid door niet sportende mensen, dan is dit wat er gebeurt. De sporten zouden bestierd moeten worden door mensen die begrijpen wat trainingen en cycli inhouden, enzovoort. De sporters zouden zich gewoon moeten kunnen voorbereiden aan toernooien om daar uiteindelijk ook aan deel te nemen”, aldus Salenko, die voor onder meer Zenit Sint-Petersburg, Dynamo Kiev en Valencia speelde.

Het dopinggebruik van Russische sporters is overigens niet de enige reden voor het decreet, zo betoogt de minister. Hij haalt in zijn brief namelijk ook de oorlog in Oost-Oekraïne aan: “Het heden vraagt scherpere acties van onze kant”, aldus Zhdanov. Rusland heeft tot dusverre enkel in de persoon van Mikhail Degtyarev gereageerd. Hij is de voorzitter van de Commissie voor Fysieke Cultuur en Sport van de Staatsdoema en is afgevaardigde van de Liberaal-Democratische Partij van Rusland (LDPR): “In ons land worden regelmatig de mooiste internationale competities van wereldformaat georganiseerd”, zegt hij in de Russische pers.

“Daarom moeten de Oekraïeners júist de optie overwegen om naar Rusland te komen, waar ze de mogelijkheid krijgen om mee te doen aan elk sportevenement. Dit idee wordt ook gedragen door sponsoren uit Kiev die van mening zijn dat sport en politiek gescheiden moeten blijven”, aldus Degtyarev, die zich nog geen grote zorgen lijkt te maken over de gevolgen van het decreet, maar mogelijk komt minister Zhdanov een dezer dagen met een nadere toelichting op zijn plannen. Het worden hoe dan ook spannende en mogelijk ook zeer onzekere tijden voor voetballers als Oleg Danchenko, Pyyp Budkivsky, (beiden Anzhi Makhachkala), Taras Mykhalyk (Lokomotiv Moskou) en Oleksiy Gai (Kuban Krasnodar).