Russische maffia infiltreert in Marbella: ‘Ik dacht dat het een droom was’

MARBELLA - FC Marbella staat op het punt om geschiedenis te schrijven. De club uit Andalusië boekte zondag een zege op Cartagena (0-1) en staat daardoor voor het eerst dit seizoen bovenaan in de Segunda División B. Met nog vijf speelronden voor de boeg heeft Marbella zodoende uitstekende papieren om voor het eerst in de historie te promoveren naar het tweede niveau van Spanje. En dan te bedenken dat los Blanquillos vijf jaar geleden nog aan de rand van de afgrond stonden.

Door Gijs Freriks

Overname
Marbella had grote moeite om de salarissen van spelers, stafleden en het kantoorpersoneel te betalen en de supporters vreesden voor een faillissement. De club werd echter gered door de Russische zakenman Aleksandr Grinberg, die de vereniging in februari 2013 voor een symbolisch bedrag van één euro overnam. Hij loste de schuld van een kwart miljoen euro af, keerde achterstallige salarissen uit en liet het stadion verbouwen. De fans waren dolblij met Grinberg en namen de doorgevoerde naamsverandering van de club (Uníon Deportiva Marbella veranderde in FC Marbella) voor lief. FC Marbella had immers weer toekomst.

“Ik ben van nature een actief persoon en kan moeilijk stilzitten. Toen ik naar Spanje verhuisde, zocht ik meteen een extra bezigheid”, zei Grinberg in februari 2016 in een interview met Championat. “Een Spaanse vriend vertelde dat de lokale voetbalclub op het punt stond om ten onder te gaan. Ik zag in dat dit een project kon zijn dat mijn leven weer nieuwe prikkels kon geven. Bovendien ben ik altijd al voetballiefhebber geweest. We spraken af met de directie en met het stadsbestuur en hebben de club uiteindelijk overgenomen. Toen begon ons grote voetbalavontuur.” Met ‘ons’ doelde Grinberg op zijn eveneens Russische zakenpartners Oleg Kuztnesov, Gennady Perepadenko en German Pastushenko.

Samen stelden ze zich ten doel om FC Marbella naar LaLiga te leiden, het hoogste niveau van de voetbalpiramide. Vooralsnog is men goed op weg, want door de zege op Cartagena heeft men met nog vijf speelronden te gaan twee punten meer dan de runner-up uit Murcia. Echter: ook als FC Marbella promoveert, lijkt men een onzekere toekomst tegemoet te gaan. Eigenaar annex voorzitter Grinberg wordt namelijk verdacht van ‘deelname aan een criminele organisatie, witwassen, valsheid in geschrifte en belastingfraude’. Daarvoor werd de 48-jarige Grinberg in september ook gearresteerd en hem hangt een fikse celstraf boven het hoofd. De vraag is dan ook of FC Marbella zich zonder Grinberg kan redden.

Maffia
Meer dan honderd agenten van de Guardia Civil werkten in september aan een reeks invallen in de provincie Málaga. Onder anderen Grinberg werd ‘s nachts van zijn bed gelicht. “Ik dacht dat het een droom was, maar in werkelijkheid was het een nachtmerrie”, zei de voormalig jeugdspeler van Torpedo Moskou vorige week dinsdag. “Ik had er niets over gehoord en had ook geen enkel vermoeden. En dan zo’n klap… Ik ben ervan overtuigd dat er een vreselijke fout is gemaakt, een misverstand, en ik was meteen bereid om vragen van de autoriteiten te beantwoorden. Ik was aanvankelijk ook niet echt bezorgd. Ik twijfelde er namelijk niet aan dat de autoriteiten het snel zouden uitzoeken en dat ik binnen 72 uur weer naar huis kon.”

“Maar een week werd een maand en vervolgens hoorde ik weer heel lang niets...” Omdat de aanklager ‘geen bewijs’ zag ‘om te vermoeden’ dat Grinberg misschien zou vluchten, werd hij op 9 februari na het betalen van een som van 750.000 euro op borgtocht vrijgelaten. Hij sprak van ‘een grote overwinning voor de democratie en de gerechtigheid’: “De advocaten hebben geweldig werk geleverd. Dit is een tussenliggend succes. Hoe lang het onderzoek gaat duren? Ik heb geen idee. Ik ben bang dat het lang gaat duren, maar ik ben klaar om tot het einde te wachten, want ik wil dat mijn eerlijke naam gezuiverd wordt.”

Europol werkt al jaren aan een onderzoek naar de Russische maffia en op basis van die informatie ging de Guardia Civil over tot de arrestatie van elf Russen. De zaak zit volgens de politie als volgt in elkaar: via FC Marbella, mineraalwaterproducent Agua de Mijas en golfclub La Dama de Noche hebben Grinberg en co meer dan dertig miljoen euro witgewassen. De hele operatie zou vanuit Rusland worden aangestuurd door criminelen die eerder deel uitmaakten van de beruchte maffiabendes (‘bratva’) Solntsevskaya en Izmaylovskaya. De naam die in dit kader vaak genoemd wordt, is die van Arnold Arnoldovich Spivakovsky, die ook wel bekendstaat als ‘Arnold Tamm’. Deze halve Est is weer dik met Semion Mogilevich, een van de grootste maffiamannen van Rusland. De FBI is al jaren naar deze ‘Don Semion’ op zoek.

Dividend
Bij de invallen aan de Costa Blanca werden er niet alleen aanhoudingen verricht, maar werden er ook grote sommen cash, computerhardware, mobiele telefoons, vuurwapens en 23 auto’s in beslag genomen. Zo moest Grinberg, die met zijn vrouw Yulia en jongste zoon in de wijk Los Monteros woont, een Mercedes S350, BMW Z4, een Bentley, Range Rover en een Porsche Panamera inleveren. Partner Kuztnesov zag vier van zijn auto’s worden meegenomen en ook werd er bijna 20.000 euro aan contanten en het horloge van zijn dochter, met een waarde van 8.000 euro, geconfisqueerd. Overigens zou een van de verdachten volgens de FBI ook betrokken zijn bij fraude ter waarde van 150 miljoen euro in de Verenigde Staten, maar dat is een andere zaak. Alle gearresteerden zijn inmiddels voor de rechter verschenen, maar zoals Grinberg al meldde, is het onduidelijk wanneer er meer duidelijkheid kan worden verwacht.

Volgens de politie staat het vast dat de Russen zich in Marbella diep hebben geïnfiltreerd om op die manier ‘toegang te krijgen tot politici en het zakenleven’. Zo zouden de investeringen die Grinberg in onder meer de voetbal- en golfclub heeft gedaan, niets meer zijn dan een dekmantel om te verbloemen waar het hem en zijn collega’s in werkelijkheid om te doen is. Namelijk: geld witwassen. “Als ik iets doe in het leven, probeer ik het serieus te doen”, zei Grinberg twee jaar geleden. “Bij FC Marbella combineer ik mijn passie voor zakendoen en voetballen. Het is interessant werk dat mij plezier biedt en in de loop van de tijd gaat het misschien wel dividend opleveren. Met een professionele aanpak is dat zeker mogelijk. Uiteindelijk proberen we Marbella zelfvoorzienend te maken. We willen dat de club rendement gaat opleveren.”

22 kilo afgevallen
Aanvankelijk had Grinberg niet verwacht dat de achterban van FC Marbella blij zou zijn met zijn komst: “Ik ging uit van het ergste, maar we zijn vanaf de eerste dag heel hartelijk ontvangen en ik denk dat we de inwoners en het stadsbestuur tot dusverre niet hebben teleurgesteld. Het is een plezier om hier te werken en voetbal is voor de lokale bewoners heel belangrijk.” Grinberg hecht waarde aan een goede band met de fans en toen hij in Alhaurin de la Torre in hechtenis zat, besloot hij daarom om een brief te schrijven aan de supporters. Daarin beloofde hij om ‘snel terug te komen’ en dat ‘de hele gevangenis nu gek is van FC Marbella en de resultaten volgt’: “Bedankt voor het vertrouwen in mij, in de club en in onze droom.”

“Ik ben trots op jullie spel en op de prestaties. De politiek heeft zich nu met onze levens bemoeid, maar ik ben er zeker van dat ik onschuldig ben en dat het voor 101 procent zeker goed komt. En Maria, Yulia en Ayesha: jullie zijn prachtige en trouwe vrouwen”, richtte hij zich tot het vrouwelijke kantoorpersoneel. “De overwinningen van de voetbalploeg helpen mij veel. Ik vertrouw op jullie, jullie zijn helden. Ik ben snel terug. Groeten aan iedereen, jullie president!”, schreef Grinberg, die zijn cel onlangs in de Russische media beschreef als ‘een oude, nogal vuile gevangenis’: “Er zat niet eens een fatsoenlijke verwarming in. Het enige positieve was dat ik er 22 kilo ben afgevallen. Ik heb er veel gevoetbald, veel gesport.” Naar eigen zeggen was Grinberg bijzonder populair in de gevangenis van Alhaurin de la Torre.

“Ja, ze herkenden mij en deden veel voor mij. We hingen attributen van de club voor de ramen en op de balkons: sjaals, vlaggen en wimpels. Op wedstrijddagen kwamen de gevangenen in één blok bij elkaar, ongeveer 150 man. Ze schreeuwden en ze joelden en na een overwinning kwamen ze op mij af om mij te feliciteren. Dit gaf mij kracht en versterkte het geloof dat de waarheid aan mijn kant staat en dat alles in orde komt (…) Toen ik in de gevangenis zat en FC Marbella zag winnen, had ik de tranen in mijn ogen staan. Het waren ontroerende momenten, want FC Marbella is als een kind van mij. Ik ben de jongens en coaches dankbaar dat ze geen aandacht hebben geschonken aan alle onzin die er over mij geschreven wordt.”

Bedreigingen
Grinberg twijfelt er niet aan dat hij onschuldig wordt verklaard. In het interview met Championat sprak hij over ‘stereotypen’ die nog altijd ‘in de gedachten van Spanjaarden’ leven: “Niet alleen in Spanje, maar in de hele wereld. Ik doel niet op de lokale bevolking, maar het zijn voornamelijk politici die leugens verspreiden: ‘de Russen dit, de Russen dat’. Maar hier wonen toch ook een hoop Engelsen, Nederlanders, Marokkanen, Bulgaren, Roemenen, Litouwers en Letten? Is dat dan níet raar? Iedereen praat ook maar over de Russische maffia, maar niemand heeft die met eigen ogen gezien. Ik zou tegen de lokale bevolking willen zeggen: misschien is het tijd om alle Hollywood-fantasieën te negeren en om naar de echte feiten te kijken.”

Grinbergs advocaat heeft laten weten dat er wat hem betreft ‘geen aanwijzingen voor misdaad zijn’: “De telefoontaps hebben niets bewezen, er hebben geen criminele handelingen plaatsgevonden en er zijn ook geen rogatoire commissies georganiseerd.” Toch zijn de verdenkingen er de afgelopen weken niet minder op geworden. Aanklager José Grinde claimt namelijk ‘directe bedreigingen’ te hebben ontvangen uit de omgeving van Ilya Traber. Dat is een nieuwe naam in dit relaas, maar Traber geldt als het kopstuk van Tambovskaya. Dat is een met name in Sint-Petersburg beruchte maffiagroep. Tambovi Traber lijkt, zo schrijven Spaanse media, weer nauwe banden te hebben met de Russen in Marbella.

Grinberg werd de afgelopen jaren nogal eens omschreven als ‘de Roman Abramovich van Marbella’. Hij investeerde immers behoorlijk in de spelersgroep, het stadion en het trainingscomplex en het is zijn grote droom om net als Abramovich sportief succes te behalen op het hoogste niveau. Mocht FC Marbella promoveren, dan is het nog twijfelachtig of men dat met Grinberg gaat doen. Het onderzoek van de Guardia Civil is hem namelijk niet in de koude kleren gaan zitten: “Als de zaak is afgerond, dan ga ik daarna kijken wat ik ga doen. En misschien ga ik de ervaring die ik hier in Spanje wel heb opgedaan, gebruiken in Rusland. Ik denk dat de kennis die ik bij FC Marbella heb vergaard, nuttig kan zijn in mijn thuisland.”