‘Ik zeg met de hand op mijn hart dat ik de club nooit had willen verkopen'

SWANSEA - Weinig clubs kenden in de afgelopen vijftien jaar een dusdanige opmars als Swansea City. The Swans ontpopten zich van noodlijdende club in de kelder van het Engelse voetbal tot een financieel stabiele deelnemer aan de Premier League. Sinds de club in de zomer van 2016 is overgenomen door twee vermogende Amerikaanse investeerders is er echter de nodige kritiek van de fans, die vinden dat er onvoldoende doorgepakt wordt.

Door Chris Meijer

De documentaire That Final Day van Tom Egbers en Kees Jongkind is wereldberoemd. In 2003 maakten Exeter City en Swansea City samen uit wie er uit de Football League zou degraderen. Uiteindelijk trokken the Swans aan het langste eind en dat bleek het startschot voor een ongekende opmars. Swansea City was inmiddels overgenomen door zes mannen met een hart voor de club, waaronder John van Zweden. Promotie op promotie volgende: van de League Two naar de League One, van de League One naar de Championship. In 2011 promoveerde Swansea City via de play-offs naar de Premier League, waar het nu al zeven seizoenen speelt. Daarnaast won het in 2013 de EFL Cup, waardoor het Europees voetbal speelde.

Onder de toenmalige eigenaren, waar naast Van Zweden, de huidige voorzitter Huw Jenkins en vice-voorzitter Leigh Dineen deel van uitmaakten, kon de club niet de volgende stap maken. De conclusie luidde dat er wel een externe partij nodig was om Swansea City op termijn te behouden voor de Premier League. Er waren verschillende partijen in de markt om de club uit Wales over te nemen, waaronder een Chinees consortium. Uiteindelijk werd er in de zomer van 2016 een akkoord bereikt met twee Amerikaanse investeerders: Steve Kaplan en Jason Levien, die naar verluidt 130 miljoen euro neertelden voor een meerderheidsaandeel in Swansea City. Zij zijn ook gedeeltelijk eigenaar van het Amerikaanse DC United. De verwachtingen bestonden dat the Swans onder het bewind van de Amerikanen snel de volgende stap zouden gaan zetten, waardoor de verwachtingen automatisch toenamen. De Amerikanen geven aan dat ze Swansea City op de lange termijn willen laten groeien 'op elk terrein'.

“Het is een heel simpel verhaal: we hebben in vijftien jaar Swansea vanuit de shit naar de top gebracht. In die vijftien jaar hebben we in zeven jaar drie promoties meegemaakt, de League Trophy gewonnen, de League Cup gewonnen, Europees voetbal gespeeld en op dit moment spelen we voor het zevende jaar op rij in de Premier League”, zegt Van Zweden in gesprek met Voetbalzone. “We hebben dat zes jaar gedaan, dat is allemaal goed gegaan. De zes eigenaren, waar ik er één van was, hebben allemaal ook nog een baan. De een heeft een hotel, de ander heeft een drukkerij en ik heb een behangwinkel. Ik hoef jou niet uit te leggen dat ik met mijn behangverkoop geen salarissen van tien of twintig miljoen kan betalen.”

Swansea City groeide onder de zes eigenaren uit tot een van de stabielste clubs van Engeland en was financieel volledig gezond. “Alles liep op rolletjes, we waren de club van het volk en de supporters. Maar het werd steeds moeilijker omdat er steeds betere en steeds duurdere spelers kwamen. Wat logisch is, want anders blijf je niet in de Premier League. Salarissen werden steeds hoger, waardoor we gewoon investeerders nodig hadden om de club safe te houden”, vervolgt de geboren Hagenaar. “Wij zijn supporters van die club hè, ik kom daar al vanaf mijn zestiende. Als wij de club niet hadden verkocht, waren we vorig jaar al gedegradeerd. Ik ben elke vrijdag bij de bestuursvergaderingen aanwezig geweest en ik heb elke keer de financiële stukken ingezien. Financieel zijn wij gewoon niet kapitaalkrachtig. Ik snap de supporters wel, die willen allemaal dat de club gerund kan blijven worden door supporters. Dat is een hele romantische gedachtegang. Maar dat gaat gewoon niet. Ik heb een behangwinkel en je hoeft met mij geen medelijden te hebben, maar ik moet keihard werken voor mijn geld. Ik kan niet zomaar miljoenen aan salarissen uitgeven.”

De resultaten vallen echter tegen onder het bewind van Kaplan en Levien, want Swansea City ontsnapte vorig seizoen dankzij een sterke eindsprint aan degradatie uit de Premier League en eindigde als vijftiende. Op dit moment is de Welshe formatie hekkensluiter van de Premier League en manager Paul Clement werd recent wegens tegenvallende resultaten de laan uitgestuurd. Carlos Carvalhal is de vijfde manager sinds februari 2014. Een deel van de aanhang begon vorig seizoen te morren. Men verwijt de Amerikaanse investeerders dat ze weigeren te investeren en dat de selectie daardoor kwaliteit tekort komt. Swansea City verloor afgelopen zomer op de laatste dag van de transferwindow Fernando Llorente aan Tottenham Hotspur en Gylfi Sigurdsson aan Everton, die vorig seizoen samen goed waren voor 25 doelpunten. Onder meer Wilfried Bony, Roque Mesa, Sam Clucas, Renato Sanches en Tammy Abraham werden naar Wales gehaald, maar zij voldeden niet aan de hooggespannen verwachtingen.

“We verwachten niet dat de club Cristiano Ronaldo of Lionel Messi binnenhaalt, maar waar zijn de aankopen die we deden? De beste speler van Brighton & Hove Albion kwam voor 3,5 miljoen euro. Wij verkopen onze beste spelers en halen vervolgens alleen spelers uit de Championship. Ik denk dat Jenkins verantwoordelijk is voor het halen van spelers. Twee spelers zijn door Paul Clement gehaald: Renato Sanches en Tammy Abraham”, stelt supporter Stephen tegenover supportersmagazine JackSwan. Hij organiseert protesten tegen Jenkins, die door veel supporters is aangewezen als zondebok. “Hij is de oorzaak van alles, zonder hem waren de Yanks hier niet geweest. Er was een Chinees consortium dat wilde investeren in de club en de stad. Hij wilde club echter zo snel mogelijk verkopen, om zo snel mogelijk zijn geld te hebben.”

“Ik was de voorzitter van een voetbalclub die succes had gehad met een beperkt budget, maar we kregen het voor elkaar. Maar hoe langer je in de Premier League speelt, hoe moeilijker het wordt om te concurreren op het gebied van salarissen. We moesten dus spelers verkopen om dat te kunnen betalen”, verklaart Jenkins in gesprek met the Guardian. “In financieel opzicht zijn we stabieler dan ooit. Ik ben niet bereid om met deze club te gaan gokken, omdat ik weet wat het de club in het verleden gebracht heeft. Ik wil niet de voorzitter zijn die zoiets doet. Andere mensen doen dat misschien wel en laten de club daarna achter voor iemand anders, maar ik wilde dat niet.”

“Het is belachelijk dat Jenkins wordt aangewezen als zondebok”, reageert Van Zweden op de aantijgingen van de supporters. Jenkins is al sinds januari 2002 voorzitter van Swansea City en redde de club destijds van de ondergang. Nu wordt Jenkins, maar ook Van Zweden, verweten dat ze de ziel van de club hebben verkocht om er zelf rijk van te worden. “Vijftien jaar lang heeft hij het top gedaan en waarom is hij nu de boeman? Heel simpel: vanwege het feit dat er een aantal spelers zijn gekocht die niet helemaal aan de verwachtingen voldoen. Die pech heb je ook weleens. Voorheen haalden we spelers uit Spanje waar nog niemand van gehoord had en dat werd een doorslaand succes, kijk naar Michu. Die schoot het ene na het andere doelpunt erin. Sigurdsson haalden we voor een klein bedrag en dat wordt een topper. En nu haal je aantal spelers en dat worden geen toppers. Dan krijgt de voorzitter ineens het stempel op zijn hoofd gedrukt dat hij slechte transfers doet en zijn eigen transfers doordrukt, maar dat is de grootste onzin die er is. Dat is gewoon niet zo. Ik kan je met mijn hand op mijn hart vertellen dat Jenkins dat doet zoals hij dat altijd gedaan heeft.”

“Ik spreek hem nog steeds, vorige week zaten we nog samen op de tribune bij Wolverhampton Wanderers. Hij is enorm gepassioneerd en haalt spelers op dezelfde manier als in het verleden, alleen zijn het nu wat ongelukkige transfers. Daar ben ik ook wel achter gekomen”, stelt Van Zweden. “Dat gebeurt elke voorzitter, maar hij wordt nu afgerekend alsof hij een grote lul is. Maar ze vergeten wel dat hij vijftien jaar geleden de club uit de shit getrokken heeft en dat Swansea in de tussentijd zoveel succes heeft gehad. Welke club promoveert er drie keer, wint de League Trophy, de League Cup en haalt Europees voetbal? Als klein clubje? Ik heb het over het kleine Swansea City, hè. Want wij denken geloof ik dat we Manchester United zijn.”

“In mijn ogen is het voetbal heel erg veranderd in de laatste drie of vier jaar. Daar moeten we als club mee omgaan. De uitdagingen op en buiten het veld zijn heel anders dan voorheen. Voorheen maakte het niet uit wie er op het veld stond, we wonnen toch wel”, beaamt Jenkins. “Het is duidelijk niet goed wat er nu gebeurt. Na alles wat er is gebeurd, zouden mijn kinderen ook graag zien dat ik opstap als voorzitter. Zij zouden ook Jenkins out zingen om me meer thuis te krijgen. Deze baan neemt je leven over, zowel in positief als in negatief opzicht, en heeft me de nodige persoonlijke problemen bezorgd. Ik begrijp dat mijn familie er wel gelukkig mee zou zijn als ik deze functie niet meer zou uitoefenen.”

Het hoofd van Jenkins ligt momenteel namelijk op een hakblok in Swansea en dit seizoen vonden er reeds enkele protesten plaats bij het Liberty Stadium. Van Zweden hield naar verluidt circa 8,5 miljoen euro over aan de verkoop van zijn aandelen en de Amerikaanse eigenaren wilden hem betrokken houden bij de club, omdat hij jaarlijks circa 2500 Nederlanders meeneemt naar Swansea. Daardoor heeft Van Zweden nog enkele privileges bij de club en dat stoort een deel van de aanhang. Zo is hij, naast Jenkins en Dineen, uitgegroeid tot boeman en dat levert de nodige vervelende berichten op. “Wij worden ineens afgeschilderd als een stel corrupte klootzakken. Ik durf je met de hand op mijn hart te zeggen dat ik de club helemaal nooit had willen verkopen. Alleen ik weet ook dat ik de club niet verder had kunnen brengen. Ik heb ook een vrouw en twee kinderen thuis, ik kan moeilijk allemaal risico’s nemen waardoor we allemaal naar de klote gaan én dat de club naar de klote gaat.”

“Het publiek is verwend geraakt, dat is het verhaal. Weet je wat het ergste is? De mensen die begonnen, die noem ik keybordwarriortjes, zijn jongetjes van achttien, negentien of twintig jaar, die vijftien jaar geleden niet eens wisten dat de bal rond was en dat Swansea in Wales speelde”, vervolgt Van Zweden. “Dat soort supportertjes maken de boel gek, maar doordat de resultaten tegenvallen krijgen ze een steeds grotere aanhang. Het baart me wel ernstige zorgen dat er nu ook mensen van onze leeftijd bij zitten, die vroeger vrienden van je waren, en nu ineens de kant kiezen van de mensen die vinden dat we er allemaal uitgeschopt moeten worden. We hebben die club in vijftien jaar naar de top geholpen en in het eerste jaar dat je afstand neemt, ben je ineens de boeman. Dat had je vijftien jaar geleden moeten zeggen, toen ik er in stapte met vijftig ruggen en mijn hypotheek stiekem moest verhogen zonder het mijn vrouw te vertellen.”

“Ze vergeten dat wij echte supporters zijn: de voorzitter heeft een tatoeage van de club, ik heb zeven tatoeages van Swansea City, de club is mijn lust en mijn leven. Ik sla geen wedstrijd over, ik ben nog steeds elke week in Engeland. Bij mij vliegt de huisraad ook door de kamer als we een keer een wedstrijd verliezen of als de scheidsrechter een verkeerde beslissing neemt. Het raakt me, je zou mijn vrouw eens moeten bellen. Als ik thuis ben en er gebeurt wat, vreet ik zowat de televisie van de muur af. Ik ben de fanatiekste van de fanatieksten, echt een Swansea-man in mijn hele flikker”, aldus de Hagenaar. Een supporterstrust is voor 21,3% eigenaar van Swansea City en was volgens Van Zweden al die tijd op de hoogte van de verkoop van de club, terwijl door critici wordt beweerd dat het supporterstrust pas te laat op de hoogte is gebracht van de verkoop. Zij eisten recent het vertrek van Jenkins als voorzitter van Swansea City.

Ondanks alles heeft Van Zweden geen spijt dat men anderhalf jaar geleden besloten heeft om de club te verkopen. “Ik kan in de spiegel kijken, we hebben dat met zijn zessen met ons volle verstand gedaan. Ik spreek vloeiend Engels, daar gaat het niet om. Maar die bestuursvergaderingen enzovoorts, daar vond ik geen klote meer aan. Ik heb het vijftien jaar gedaan, maar het was nu gewoon genoeg geweest”, stelt hij. Van Zweden ontvangt momenteel de nodige nare privéberichten. “Ik zeg het eerlijk, ik ga er vol in en laat me door niemand bedreigen. Ik kan in de spiegel kijken en die spiegel breekt niet, ik ben altijd eerlijk geweest. Met elke supporter die voor me staat durf ik het gesprek aan te gaan, maar ik laat mezelf niet gek maken. Ik reageer ook gewoon op die berichten, ik laat het kaas niet van mijn brood eten door een stel van die mafkezen.”

Op dit moment is Swansea City de hekkensluiter in de Premier League en dreigt degradatie naar de Championship. “Als we nu vier wedstrijden winnen, staan we gewoon in de middenmoot. We hebben een aantal wedstrijden kut gespeeld, daar wil ik niet zielig over doen. Maar we hebben ook gewoon pech gehad. Ik vind ook dat we een te goede ploeg hebben om te degraderen, maar die kans is er wel. Het volgende verhaal: kijk naar ploegen die gedegradeerd zijn. Sunderland, Bolton Wanderers, Aston Villa, Leeds United, Wigan Athletic, dat is een nachtmerrie. Je gaat liever kijken naar Manchester United-thuis dan Burton Albion-thuis, dan snap wel. Het raakt me ook gewoon wat er met een club als Sunderland gebeurt, ik ben een liefhebber en dat soort clubs horen daar gewoon niet thuis.”

Wat er ook gebeurt, Van Zweden zal zijn club in ieder geval blijven volgen. Daar kunnen de nare berichten hem niet van weerhouden. “Mijn vrouw zegt dat ik beter niet kan gaan, omdat de lol eraf is. Maar dat kan ze makkelijk zeggen. Vorige week ben ik naar Wolverhampton gegaan, ben ik in mijn eentje het vliegtuig in gestapt en dan zit ik in de kou naar een 0-0 wedstrijd tegen Wolves te kijken. Ik houd van de club, ik houd van de mensen daar. Ik weet dat het nog steeds de minderheid is die ons als boemannen zien, ik heb daar nog steeds vreselijk veel vrienden en die houd ik ook als we nog honderd keer degraderen.”