Nederlanders stuwen Bali United omhoog: ‘Ze schijten in hun broek voor ons’

Heel voetbalminnend Indonesië zat vrijdag aan de buis gekluisterd. In de Liga 1, de Indonesische competitie, stond de topper tussen koploper Bhayankara en naaste achtervolger Bali United op het programma. Een wedstrijd met een Nederlands tintje, want bij de bezoekers verschenen drie geboren Nederlanders aan de aftrap.

Door Chris Meijer

Sylvano Comvalius, Irfan Bachdim en Stefano Lilypaly begonnen in de basiself bij Bali United, terwijl Nick van der Velden het moest doen met een plekje op de bank. De ex-speler van onder meer AZ, NEC, FC Groningen en Willem II kwam in de tweede helft in het veld. Lilypaly en Bachdim zijn weliswaar internationals voor Indonesië, maar werden in Nederland geboren. Het viertal speelt sinds dit seizoen bij Bali United, dat mede dankzij de Nederlandse enclave verrassend goed presteert. De topper tegen Bhayankara ging echter met 3-2 verloren, waardoor de achterstand op de koploper opgelopen is tot vier punten.

Weinig Nederlanders zullen vrijdag hebben afgestemd op een krakkemikkige stream om de topper in de Indonesische competitie te aanschouwen. Diegenen die dat wel deden, werden niet teleurgesteld. Comvalius was met twee doelpunten belangrijk voor Bali United en zette zijn ploeg in de eerste helft op een 1-2 voorsprong. In de tweede helft trok Bhayankara de wedstrijd toch nog naar zich toe, mede dankzij een strafschop.

Verhuizing
Bali United bestaat pas sinds 2014 in zijn huidige vorm. Tot drie jaar geleden heette de club Persisam Putra Samarinda en speelde het zijn thuiswedstrijden in de provincie Oost-Kalimantan. Tegenwoordig huist Bali United in Gyanyar, hemelsbreed zo’n negenhonderd kilometer ten zuiden van Samarinda. Daar is met Borneo FC nu nog één club overgebleven. Ontevreden supporters van Persisam Putra Samarinda richtten Borneo FC op, omdat zij vonden dat de club te weinig succes had. Die club kreeg meer steun van het bedrijfsleven in Samarinda, wat voor Persisam Putra Samarinda één van de redenen was om te vertrekken.

De club was in handen gekomen van Yabes Tanuri en zijn oog viel op Bali. Het vakantie-eiland had nog geen voetbalclub op het hoogste niveau. “Het is een internationaal bekend eiland. Ik hoop van Bali een bestemming te kunnen maken voor Europese topclubs. Met sponsors spraken we over verschillende bestemmingen en toevallig kwam Bali eruit”, sprak Tanuri tegen Kompas. Hij stapte met duidelijke ambities de voetbalwereld in. “Op voetbalgebied is Indonesië nog een peuter. De voetbalindustrie kan ons land ontwikkelen.”

Corruptie, een machtsstrijd en een schorsing
Het Indonesische voetbal heeft het de afgelopen jaren namelijk niet gemakkelijk gehad, op zijn zachtst gezegd. Zo werd de voormalig voorzitter van de Indonesische voetbalbond, Nurdin Halid, in het recente verleden veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens corruptie. Overigens besloot Halid niet af te treden, waardoor hij nog jaren aan de macht bleef. Ook in de jaren erna waren er geregeld beschuldigingen van corruptie en andere misstanden te horen.

Daarnaast ontstond er een conflict met regering over de deelname van Arema Cronus en Persebaya Surabaya aan de Indonesische Super League. In 2015 besloot de regering alle activiteiten van de Indonesische voetbalbond te bevriezen, waardoor het nationale elftal van Indonesië tussen mei 2015 en mei 2016 geen interlands speelde en geen kans kreeg om zich te plaatsen voor het WK 2018, dat volgende zomer in Rusland gehouden wordt. De staatsbemoeienis was namelijk tegen het zere been van de FIFA, waarop de wereldvoetbalbond Indonesië besloot te bestraffen met een schorsing. Dat betekende ook dat alle Indonesische clubs uit de continentale competities werden gehaald en de nationale competitie tijdelijk opgeschort werd.

In 2016 werd er weer gestart met een onofficiële competitie, waarin Bali United uiteindelijk als veertiende eindigde. “Er waren wel enkele competities, maar dat was geen vervanger voor de normale competitie. Ik ben bang dat er veel spelers stoppen, doordat er geen plek is om wedstrijden te spelen. Dat zou zonde zijn, want er gaat in dat geval veel talent verloren”, zei Andik Vermansyeh, een Indonesische speler die uitkomt voor het Maleisische FA Selangor, tegenover ESPN. Sinds dit jaar is er weer sprake van een officiële competitie, waardoor Indonesië is begonnen met een inhaalslag ten opzichte van andere voetballanden in Zuidoost-Azië.

Torenhoge ambities
De schorsing van de FIFA is immers opgeheven en de ambities in Indonesië rijzen tot aan de hemel. Niet onterecht, want de potentie van het land zijn enorm. Met ruim 250 miljoen inwoners is Indonesië een van de grootste landen van Azië en geld is er over het algemeen voldoende aanwezig. Bovendien is er voldoende interesse in het voetbal, want de toeschouwersaantallen zijn indrukwekkend. “Bij Bali United zitten zo’n twintigduizend mensen op de tribune. Als we bij Persib Bandung spelen, verwachten ze vijftig- tot zestigduizend mensen. In Jakarta komen er zelfs tachtig- tot honderdduizend mensen kijken”, vertelde Sylvano Comvalius, sinds januari speler van Bali United, tegen Voetbalzone.

Die ambities werden kracht bijgezet met het aantrekken van de nodige grote namen. Zo trokken spelers als Michaël Essien, Carlton Cole, Didier Zokora, Mohamed Sissoko en Peter Odemwingie naar de Indonesische competitie. Ook Bali United zat niet stil en haalde Irfan Bachdim, de Indonesische David Beckham, binnen. In navolging van Bachdim tekenden Comvalius en Nick van der Velden op het vakantie-eiland. Onlangs werd de Nederlandse enclave op Bali uitgebreid met Stefano Lilypaly, die overgenomen werd van SC Cambuur.

Paris Saint-Germain
“Ik hoop dat onze voetbalindustrie vooruit kan. We kunnen op hetzelfde niveau als Engeland, Argentinië en Brazilië komen. Als onze voetbalindustrie zich ontwikkelt, gaan de prestaties op het veld ook vooruit”, concludeerde Tanuri, wiens broer Pieter president directeur is van Multistrada Arah Sarana, een Indonesische autobandenfabrikant. Het bedrijf verkoopt de merken Achilles en Corsa en heeft een behoorlijk aandeel op de Aziatische markt. Multistrada verbond zich in het voorjaar van 2016 als sponsor aan Paris Saint-Germain. Die sponsordeal zorgde ook voor mogelijkheden voor Bali United. Les Parisiens zijn namelijk begin 2017 een jeugdacademie op Bali begonnen.

“Onze kennis van het voetbal is over de hele wereld verspreid. We zijn blij dat we die kennis met onze Indonesische vrienden kunnen delen. Het is een grote eer voor Paris Saint-Germain om bij te dragen aan de groei van het Indonesische voetbal”, zei Jean-François Pien namens de Franse grootmacht. Pieter Tanuri voegde daaraan toe: “Voetbal wordt steeds populairder in het land en op Bali. Multistrada wil graag een rol spelen in de ontwikkeling van de sport. We zijn blij dat we de samenwerking met Paris Saint-Germain tot stand hebben kunnen brengen, voor de kinderen in Indonesië en Bali United. Ik geloof dat we alle dromen van de jeugd kunnen vervullen en ze een gouden kans bieden. We hebben de beste plek gecreëerd om te leren voetballen.”

Drie jaar geleden moest de club vanaf nul beginnen op Bali. Doordat er altijd in Samarinda gespeeld was, had Bali United nog weinig binding met zijn nieuwe thuisstad. Zonder fans, zonder achterban en zonder tradities werd er aan het avontuur begonnen. Wekelijks zaten er toch zo’n vijf- tot achtduizend man op de tribune, maar sportief wist de club nog geen potten te breken. Toch is er aan ambities en dromen geen gebrek bij Bali United, want de club bouwt inmiddels aan een sporthotel dat van alle gemakken is voorzien. Die faciliteiten moeten ervoor zorgen dat Europese grootmachten voortaan kiezen voor een trainingskamp op Bali.

Kippenvel
Dit seizoen kent Bali United ook op sportief gebied succes, aangevoerd door de Nederlandse enclave. “Ze haalden Bachdim en dat was het eerste teken dat ze wat wilden gaan doen hier. Toen hebben ze gezegd dat ze bij de eerste vijf wilden eindigen, wat best een hoge doelstelling is. Maar we hebben ook een heel aardig team bij elkaar gekregen. Voor dit niveau hebben we een heel goed elftal. We spelen nu met zijn vieren voorin en alle teams schijten in hun broek voor ons”, zei Comvalius tegen deze website. Toch moest de spits even nadenken voordat hij in Indonesië tekende. “Ik kende Irfan al van vroeger vanuit de jeugd van Ajax en ik heb hem een berichtje gestuurd. Hij zei: Als je heel veel ambitie heb, kan je beter niet hierheen komen. Het is geen Europa, maar als je buiten het voetbal wil genieten, ben je hier aan het juiste adres.”

“Wij komen anderhalf uur voor de wedstrijd begint in het stadion aan. Een uur voor de wedstrijd ga ik even het veld op en dan zit het stadion al vol. Ik krijg daar kippenvel van, ik ben het niet gewend. Stefano komt net uit de Jupiler League. Als je dan op vrijdagavond tegen Telstar speelt, is dat wel even wat anders als wat wij nu meemaken”, vervolgde Comvalius, die blij is met zijn landgenoten bij Bali United. “Ik was al blij met Irfan. Toen kwam Nick in een keer en dat was heel prettig. Irfan was met zijn familie en Nick kwam eerst alleen, ik was ook nog alleen. Dan kan je elke dag met elkaar optrekken. Je hebt zoveel raakvlakken, je maakt dezelfde dingen mee en hebt dezelfde denkwijze. We hebben met onze prestaties wel deuren geopend op Bali voor Nederlandse spelers.”

Comvalius was zeer goed te speken over de structuur van Bali United. “Het is gewoon een bedrijf dat zich in een voetbalclub gevestigd heeft. Voor Indonesische of Aziatische begrippen is deze club heel goed georganiseerd en zijn ze een stuk verder dan andere clubs”, liet Super Sylvano weten. Toch zag hij nog wel wat verbeterpuntjes. “Het stadion is op zich goed, maar de trainingsfaciliteiten kunnen een stuk beter. Het grasonderhoud loopt hier enorm achter, daar wordt geen geld in gestoken. Ze hebben hier bijvoorbeeld wel zo’n ballenschietapparaat voor de keepers aangeschaft, wat zo’n twintigduizend euro kost. Iemand zegt dan dat ze dat moeten kopen, maar ik denk: koop dan een goede grasmaaier.”

‘Knotsgekke regels’
“Ik kwam uit Oekraïne en die competitie is van een heel hoog niveau. Het is een zooitje in het land, maar het voetbal is nog steeds van een topniveau. Je speelt gewoon tegen Shakhtar Donetsk, Dynamo Kiev, Dnipro. Het is gewoon geen kattenpis”, vervolgt Comvalius, die FC Stal Kamianske verruilde voor Bali United, zijn verhaal. “In de eerste twee à drie weken heb ik me wel moeten inhouden, dat ik echt dacht: wat is dit voor niveau? Je bent in Europa gewend om veel conditie te hebben en altijd honderd procent te geven, maar hier heb je jongens die het weinig interesseert. Je hebt meestal elf of twaalf goede spelers, een selectie moet opgevuld worden tot 25 en er zitten er dan vijf of zes bij die van tweede klasse niveau zijn. Je hebt ook nog knotsgekke regels, dat er drie spelers opgesteld moeten worden die jonger dan 23 zijn. Dat belemmert het niveau, het is apart.”

Toch heeft de ploeg van Comvalius, Bachdim, Van der Velden en Lilypaly nog een goede kans op het kampioenschap. “In het begin was er geen structuur in de competitie, het veranderde per week. We hebben in de laatste wedstrijden goed gepresteerd, waardoor we bovenin meedoen”, zegt de spits, die reeds 28 keer doel trof in 27 wedstrijden. “Ik besef wel dat het heel bijzonder is dat we met vier Nederlanders hier in Indonesië zitten. Het is een land van 255 miljoen mensen, waar voetbal sport nummer één is. Van dat land zijn wij momenteel één van de beste teams en ik ben de topscorer. Je moet je voorstellen wat dat voor gekte oplevert. Als je kampioen van zo’n groot land kan worden, ga je de geschiedenisboeken in.”