Dertig jaar geleden: Heizeldrama en de ongewenste EC-finale
Zware schaduwen bekruipen vrijdag 29 mei. Het is goed mogelijk dat dit de dag is waarop Joseph Blatter zijn herverkiezing als president van de FIFA met een brede grijns bekend mag maken. Triest, maar minder erg dan de naargeestige en droevige herinnering aan het Heizeldrama, deze vrijdag precies dertig jaar geleden. Een uur voor de oorspronkelijke aftrap van de finale om de Europa Cup I braken rellen uit in het 55 jaar oude en bouwvallige stadion, waarbij 39 doden vielen.
Die woensdag in Brussel was het overdag al buitengewoon onrustig. Beschonken supporters van Liverpool, als Europees kampioen houder van de bokaal, daagden constant politie en fans van tegenstander Juventus uit in het centrum van de stad en omgeving van de Heizel. De ongeregeldheden hielden een sinistere en alarmerende waarschuwing in voor de wedstrijd tegen de winnaar van de Europa Cup II.
De betonnen bak, in feite ongeschikt voor het uiterst beladen duel, was met 60.000 toeschouwers tot de nok toe uitverkocht. Om 19.00 uur bekogelden Engelse aanhangers voor het eerst het belendende vak met Italianen met stenen en braken zij uiteindelijk vrij moeiteloos door de gebrekkige afscheiding. In de Heizel was veel te weinig politie aanwezig en bovendien klopte de communicatie niet tussen de verschillende korpsen.
In de catacomben hadden de twee teams nog geen weet van de ramp. In de kleedkamer concentreerden zij zich op het belang van de eindstrijd. Buiten vluchtten de in het nauw gedreven supporters van Juventus naar een hoek van het bezette vak en trachtten over een muur te ontsnappen aan de furie. Daarbij brak een deel van de muur af, waarbij het merendeel van de slachtoffers werd meegesleurd. De schokkende balans: 39 doden, onder wie 32 Italianen, ongeveer 400 gewonden.
De waanzin duurde liefst twee uur. Pas rond negen uur had de politie de oorlog op de tribunes een beetje onder controle, al bleef de situatie chaotisch en onoverzichtelijk. Het drama was inmiddels deels doorgedrongen tot de twee finalisten. Cesare Prandelli en Luciano Bodini, twee reserves van Juventus, hadden buiten nabij het beruchte vak de vechtpartijen een tijdje gadegeslagen en lichtten de collega’s in. Op het veld moest Bodini bijna kotsen van wat hij op afstand meende te ontwaren.
De UEFA was hevig in paniek. De finale afgelasten kon geen optie zijn. De autoriteiten vreesden in dat geval voor een heus bloedbad. Ondanks de ‘spionage’ van de twee reserves kreeg de selectie van Juventus te weinig mee van de tragedie en de werkelijke omvang. Ook Liverpool mocht onder geen beding de kleedkamer verlaten. De Italianen hoorden van gewonden. Later sprak de clubarts van vermoedelijk een paar doden. Een enkeling, onder wie Michel Platini, poogde op verzoek op het veld de fans enigszins te kalmeren. "Ik werd steeds vastgegrepen en de mensen smeekten ons niet te spelen", zou hij veel later vertellen.
Bewust verzweeg de UEFA de waarheid voor de spelers. Immers, de show must go on. "Wij wisten iets, maar lang niet alles", bekende Platini nadien. Dat gold ook voor de tegenstander, die zich niettemin diep schaamde voor de paar doden onder het Italiaanse legioen. Trainer Giovanni Trapattoni van Juventus eiste maximale inzet. "Neem de wedstrijd serieus", klonk het eveneens aan de overzijde van de gang.
Terwijl de slachtoffers oneerbiedig opgestapeld lagen in de buurt van de eretribune, startte de Zwitserse scheidsrechter André Daina de onmogelijke, ongewenste en onwaardige finale. De voetbalwereld keek verbijsterd en vol ongeloof toe. Platini benutte in de 56ste minuut een omstreden strafschop. Hij juichte kort na de enige treffer. Dat was geen juichen maar meer een gebaar van woede, luidde achteraf zijn cryptische verklaring. De beker werd in de kleedkamer uitgereikt en Juventus weigerde een ereronde. Het was een nachtmerrie, zou de matchwinnaar jaren later erkennen.
De huidige voorzitter van de UEFA, in de toekomst de juiste opvolger van Blatter, heeft maanden geworsteld met het doorgaan van de met bloed besmeurde EC-finale. Hij heeft nimmer met de Cup willen poseren. De triomf telde niet echt voor hem. Pas in december, na de winst van de wereldbeker in Tokio, kreeg de Fransman de vreugde terug in zijn spel. Jammer genoeg heeft hij noch de rest zich op die 29ste mei 1985 willen of kunnen verheffen tegen de (on)macht van een hopeloos falende organisatie.
LEX MULLER
Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.
Meer nieuws
AC Milan schrikt niet van prijskaartje voor Zirkzee en ligt op pole position
Feyenoord lanceert documentaire ‘Kind van Zuid’ over Lutsharel Geertruida
Tienersensatie onderweg: de aanvaller die wél zeker naar Real Madrid gaat
Xabi Alonso wil in Duitsland blijven; nieuwe topkandidaat Liverpool lijkt bekend
Derksen trekt harde conclusie over Ajax-speler: ‘Kost één miljoen per wedstrijd’
‘Als Slot naar Ajax gaat is hij zijn leven niet zeker, en zijn familie ook niet’
Meer sportnieuws
Ik was nog jong, maar de beelden zal ik nooit vergeten. Er is zelfs in het stadion door een fan geschoten. De chaos was compleet en de organisatie faalde van alle kanten. We moeten als mens soms nare dingen meemaken om van onze fouten te leren. In Europa lijkt men door dit drama en nog twee andere verschikkelen rampen (tribunebrand Bradford, Hillsborough ramp) toch dingen flink positief te hebben veranderd. Het is echt te hopen dat we nooit meer zulke ellende in een stadion zien.
Afschuwelijk. Ik weet nog dat ik als kleine jongen de finale keeket mijn pa. Wat mij enorm is bijgebleven is dat tijdens de wedstrijd rondom het hele veld een cordon van agenten/veiligheidbeamtes stond opgesteld. Slechts enkele meters van de lijnen. Ze bleven strak met de gezichten richting het publiek en bewogen niet eens als de bal uit gespeeld werd. Een zwarte dag in de geschiedenis van de mensheid.
in een woord Verschrikkelijk ! Ben zelf geboren in 79 .. Heb de beelden nooit live gezien. Maar wel stukjes gezien door de jaren heen. M'n Vader nam altijd finales op op de Vhs. Deze dus ook. Maar alleen bij deze videoband stopte de opname abrupt.
Kan je nagaan hoeveel geld een rol speelt. Toen al!! Laten we hopen dag dit nooit meer gebeurt.
Ik was er bij toen...
Het is een beetje gratuit om met de kennis van vandaag te stellen dat het stadion een finale onwaardig was ; de toenmalige Heizel was naar de normen van de jaren 80 gewoon een doorsnee stadion waarin grote finales konden worden gehouden.
Wat ik tot op de dag van vandaag niet begrijp is dat fameuze "belgische" vak Y : het buffervak tussen vak X (waar Engelsen zaten) en vak Z (waar Italianen zaten). Blijkbaar had men nog nooit van Italiaanse gastarbeiders gehoord want dat zogenaamde Belgische vak zat vol met Italiaanse gastarbeiders en dat was dus voldoende reden voor de Engelsen om een raid te houden op het desbetreffende vak met de ondertussen gekende rampzalige gevolgen.
Het was trouwens de enige juiste beslissing om de finale te laten doorgaan anders zou ik waarschijnlijk vandaag dit niet aan het schrijven zijn, het zou inderdaad een bloedbad geworden zijn.
Men moet weten : de gsm bestond nog niet, ongeveer niemand in het stadion besefte welke tragedie zich had voorgedaan ; afgelasten van de wedstrijd zou m.i. tot nog tragischere taferelen (nog meer doden) kunnen leiden hebben.
Het is voor journalisten vanuit de veilige hoofdtribune met volledige kennis van de tragedie, makkelijk om te stellen dat spelen onverantwoord was.
Dat was het dus niet want nog eens : ik zou anders allicht niet op VZ zitten vandaag.
Tot slot : een ticket kostte toen 300 Belgische frank, omgerekend net geen 8 euro ; een ticket voor de finale volgende week kost 1.500 euro.
Voetbal is al lang niet meer voor de gewone man.
Er is al in een onderzoek na de ramp vastgesteld dat het stadion niet geschikt was.
Ik ken het Nederlandse woord niet; in het Duits het dat "baufällig". Het stadion was in delen gewoon rot. Er lagen stenen en zelfs stangen, het zag er deels als een bouwplaats uit. Er waren teveel mensen in het stadion omdat tickets - voor al door de Engelsen meervoudig gebruikt werden (dus ook geen goede controles). Zij werden gewoon door gaten in de buitenmuur doorgegeven. En er waren zelfs gaten die groot genoeg waren om er door te kruipen. De muur die instortte was ook rot. De politie stond grotendeels buiten het stadion en had eerst niet eens goed in de gaten wat er binnen gebeurde.
Ik zag de "wedstrijd" toen op TV en er waren wel wat relletjes maar later werd het duidelijk hoe ernstig het was. Het was een keiharde leerschool om zulke wedstrijden niet in een ongeschikt stadion te laten spelen.
Reageer
Je mag reageren vanaf niveau 3.