Het bakkertje

Turijn, 1 december 2013: 12.000 kinderen een minuut lang stil voorafgaande aan de thuiswedstrijd van Juventus tegen Udinese. Een vol stadion, een vreemde atmosfeer en een mooi gebaar, dat zeker. Maar waarvoor? Of beter gezegd, voor wie?

Na afloop wandelt de kleine Nico juichend terug naar huis na in de buurt afgezet te zijn, nauwelijks bekomen van de vreugde na de winnende treffer van Fernando Llorente in extra tijd. “Dat wil ik doen als ik later groot ben”, besloot hij, onderwijl dansend met een bal aan zijn voeten. Wat was het mooi...

Dagdromend door de groene straten van Crocetta beleefde hij de hele avond nog eens in gedachte. Naar mate de vreugde verdween, bleef één ding hangen in zijn hoofd. Het was echter niet de goal van die lange Spanjaard, maar dat gebeuren voor de wedstrijd: waar ging dat om?

Thuis aangekomen legt hij de bal in de tuin en loopt naar binnen. “Ah, daar is onze balvirtuoos! Hoe was het?”, vraagt zijn vader Lorenzo, zelf ook tifoso van De Oude Dame. “Geweldig papà, je had erbij moeten zijn!! Het hele stadion was vol en... en toen de wedstrijd eindelijk begon...”

Na het hele verhaal in geuren en kleuren verteld te hebben, kijkt Nico zijn vader aan. “Papà, is er iemand overleden vorige week?” “Nee, niet dat ik me kan herinneren”, antwoordt Lorenzo, ietwat geschrokken van de drastische wending. “Hoezo?” “Nou, we moesten allemaal stil zijn voor iemand die een week geleden overleden was.” “Hoe heette hij?” “Amadeo... nog wat.”

“Hmmm, doet geen belletje rinkel— ” ”Il Fornaretto!!!!” Verschrikt kijken Nico en Lorenzo om; beide hadden ze totaal niet in de gaten dat Nico's grootvader Giacomo de kamer binnengewandeld was. Eenmaal bekomen van de schrik vraagt Nico: “Nonno, jij kende hem?” “Tuurlijk, mijn jongen, in mijn tijd kende iedereen hem, zeker hier in Turijn.”, vertelt Giacomo, een ietwat wrange glimlach op zijn gezicht. “Waar zal ik beginnen...”

“Hij was een voetballer, een ongekend goede spits. Geboren in Frascati... of was het Tivoli? In ieder geval, als eenvoudige bakkerszoon leek een carrière als voetballer niet voor hem weggelegd. Maar toen de scouts van Roma op een dag langskwamen in de regio, glipte hij ertussenuit en ging hij fietsend naar de open training. Eenmaal thuis zei hij dat hij een tocht langs de kastelen had gemaakt en lek had gereden. Natuurlijk vroegen zijn ouders waarom hij dat in vredesnaam gedaan had. De zaken gingen van kwaad tot erger toen het hoofd van de plaatselijke wielrennerij tegen de familie grapte dat hij goed was in voetbal, maar nog beter op de fiets!! Zijn vader was ziedend; er was noch tijd noch geld voor dit soort dromen, er moest gewerkt worden in de bakkerij. Dit leek het einde, maar gelukkig stonden zijn zussen voor hem klaar; dankzij hen kon hij een poging wagen. En zo werd een legende geboren.”

“Zijn talent was overduidelijk; op 7 mei 1937 maakte hij zijn debuut voor i Lupi, de jongste debutant ooit in de geschiedenis van de Serie A. Een week later mocht hij zich ook de jongste doelpuntenmaker ooit in de Serie A noemen; beide records houden tot op de dag van vandaag stand. Hij zou in de jaren erna zijn stempel drukken zoals men in Rome nog nooit had gezien. Ook hier zag men zijn talent. Maar niemand had ooit gedacht dat we het zouden vrezen.”

“In die tijd was Roma namelijk geen club òm te vrezen. Niet zelden werd een gevaarlijke dans met degradatie gevoerd, om toch nog op het hoogste toneel actief te blijven. In Turijn waren de perspectieven anders; een jong elftal stond op het punt om geschiedenis te schrijven en won in 1941 zijn eerste landstitel. Een ploeg die beroemd zou worden als Il Grande Torino, een fantastische ploeg met e—uh, misschien een verhaal voor een andere keer.” Nico kijkt zijn opa in de ogen... zag hij daar een traan?

“Goed, Torino zou ook in 1942 om de Scudetto strijden, maar de verbazing was groot toen duidelijk werd wie de concurrent was: die kwakkelende club uit Rome, een elftal aangevoerd door een dodelijke kleine spits van 20 jaar. Met lijdzame ogen moesten wij toezien hoe de nieuwste trots moest buigen voor een hongerige, bezeten wolf. De technisch vaardige en bovenal pijlsnelle bakkerszoon scoorde er achttien en Roma won haar allereerste Scudetto.” Nico ziet hem weer, die wrange glimlach op het gezicht van zijn opa.

“Het zou geen vervolg krijgen. Het jaar erop keerde middelmatigheid terug bij Roma en het jaar daarna... het jaar daarna...”

De stilte is oorverdovend. De lijdende ogen van Giacomo dwalen af naar de schoorsteenmantel; een kleine, vergeelde foto van drie broers lachend in uniform staat daar eenzaam, zoals ook hij nu eenzaam is.

Giacomo slikt en gaat verder: “Na de oorlog zou Roma weer in haar oude patroon vervallen, met financiële problemen erbovenop; de kleine man uit Frascati werd verkocht aan Inter, waar hij bleef scoren. Ook Napoli kon nog van hem genieten, maar duidelijk was waar zijn hart lag: hij weigerde altijd tegen Roma uit te komen. Ernaar gevraagd, zei hij: 'Je kan niet verwachten dat ik mijn eigen moeder neersteek'.”

“Na zijn carrière keerde hij terug naar de bakkerij; hij was immers nooit zijn afkomst verget—” ”Papà, kijk.” Giacomo kijkt op en glimlacht: zo geanimeerd was hij bezig met zijn verhaal dat het wegdommelen van de kleine Nico onopgemerkt was gebleven.

“Het was een lange dag voor hem.” “Ik weet het, breng de jongen maar naar bed.” Lorenzo staat op en tilt zijn zoon op. “Nog één ding: wat was zijn naam?” Giacomo glimlacht: “Een van de mooiste die je ooit zult horen: Amedeo Amadei”.

Die nacht droomde Nico van zijn recorddebuut voor Juventus: de jongste speler ooit en zijn eigen winnende recordgoal in de negentigste minuut. Maar een droom blijft slechts een droom. Er is slechts één jongste debutant, één bakkertje uit Frascati, één achtste koning van Rome.

Er is maar één Amedeo Amadei (26-7-1921 – 24-11-2013).