Het manco van Ajax' positiespel
Vorig jaar rond deze tijd was Ajax met een indrukwekkende inhaalrace bezig. Na een dramatische eerste seizoenshelft werd de sleutel tot een team dat wedstrijd op wedstrijd kon winnen uiteindelijk gevonden aan de hand van de sterkhouders Jan Vertonghen en Vurnon Anita. Hoe anders is het dit seizoen. Per week lijkt het nu juist alleen maar slechter te worden. De hoofdreden daarvoor is dat het positiespel met name op het middenveld dramatisch wordt uitgevoerd en dat zelfs de intentie van het positiespel niet juist lijkt te zijn. De observaties uit deze column zitten mij al langer dwars, het is toeval dat deze precies na de uitschakeling tegen Steaua Boekarest wordt geschreven. Deze wedstrijd heeft de mankementen van het positiespel van Ajax - en de spelers die het moeten uitvoeren - echter wel onder een vergrootglas gelegd, waardoor het makkelijker wordt mijn punt te maken.
Als eerste wil ik duidelijk maken dat er een verschil bestaat in intentie van positiespel en de uitvoering van positiespel. De intentie wordt voor honderd procent door de trainer bepaald, die bepaalt namelijk hoe er moet worden gespeeld; de uitvoering wordt door de spelers zelf bepaald en in slechts indirect door de trainer (die stelt ze immers op). Christian Poulsen dient als lichtend voorbeeld. Het is vrijwel ondenkbaar dat Frank de Boer voor de wedstrijd tegen hem zegt dat hij elke bal die hij ziet zo snel mogelijk moet inleveren bij óf Kenneth Vermeer óf Niklas Moisander en dat, als hij echt in een ondeugende bui is, zelfs een pass breed mag geven. Nee, dat ligt natuurlijk duidelijk aan Poulsen zelf. De Boer kan alleen verweten worden dat hij hem opstelt, maar hij moet het er nu eenmaal mee doen omdat Ajax zo slim was om Anita te verkopen. Kwalitatief is er simpelweg niets beters.
Het meeste van het positiespel gaat mis op het middenveld en dat is zorgwekkend. Het middenveld is namelijk in mijn optiek de belangrijkste linie van een elftal. Met een sterk middenveld kan je het volledige spelbeeld van de wedstrijd jouw richting op kantelen en daarmee de grootste kans op resultaat veiligstellen. Bij het huidige Ajax heeft het middenveld zowel moeite met de intentie van het positiespel als de uitvoering daarvan. Er bestaat nu voor mij geen absolute zekerheid over de intentie aangezien je nooit exact weet of spelers zich wel aan hun taken houden of niet, maar het lijkt er in ieder geval sterk op dat Ajax’ twee creatieve halven (Christian Eriksen en Siem de Jong) zich teveel focussen op diepgang en loopvermogen. Zeker Eriksen is van nature geen speler die heel diep speelt door zijn gebrek aan doelgerichtheid. De Jong is naast zijn diepgang en scorend vermogen vrij beperkt als middenvelder, dus van hem begrijp ik het nog. Maar juist Eriksen is een verbindingsspeler die gebaat is bij zoveel mogelijk combinaties en soortgelijke voetballers (Thulani Serero bijvoorbeeld) om hem heen.
Eriksens kwaliteiten zouden dan ook meer tot uiting komen als hij veel meer zou terugzakken naar het middenveld. Bovendien heeft De Boer al eerder, in een interview uit mei 2011, aangegeven wat in zijn optiek het ideale plaatje is. Hij verwees daarbij naar de goal van Eriksen tegen Heerenveen-uit in april 2011: De Jong (spelend als spits) zakte terug vanuit de spitspositie naar het middenveld waarna Eriksen diep ging en kon scoren. Dat geeft ook aan dat De Boer diepgang op het middenveld heel belangrijk vindt.
Die hele benadering is in mijn optiek onjuist. De hoofdtaak van het middenveld moet juist zijn om terug te zakken, in de bal te komen en de opbouwende taak van de verdediging over te nemen. De opbouw is de primaire taak. Diepgang is van secundair belang; het is een leuke kwaliteit maar het moet niet zo zijn dat je creatieve halven zich daar alleen maar mee bezig houden.
Met twee halven die constant te diep staan, heb je een middenvelder daarachter nodig die dynamisch en snel genoeg is om voor alle aansluiting te zorgen tussen verdediging en middenveld. Deze middenvelder moet zowel de verdediging assisteren door man-meer-situaties te creëren als de tegenstander met twee aanvallers druk zet, en continu naar voren blijven denken om het gat op het middenveld te overbruggen. Dit is een ontzettend veeleisende rol en het is wel duidelijk dat Poulsen dit niet kan. Het eerste wat ik noemde beheerst hij tot in de puntjes, maar dat komt vooral omdat hij niet uit de verdediging weg te slaan is. Hij heeft nul aanvallende intenties. In de wedstrijd tegen Steaua Boekarest heeft hij elke bal die hij kreeg teruggespeeld op de verdediging en Vermeer, zelfs vrije trappen. Bovendien kon hij zich amper onder druk uitvoetballen, dan gingen nog de meest simpele passes verkeerd. Af en toe gaf hij een breedtepass en af en toe zelfs een (lange) bal naar voren. Maar het lijkt me duidelijk dat je op deze manier totaal geen middenveld meer hebt dat in staat is om goed op te bouwen. Ajax’ opbouw blijft dan ook vaak steken achterin of via de zijkanten. Zo lijkt het alsof we domineren, maar dat is dus slechts een schijndominantie.
Een ander aspect waar De Boer op hamert is de terug zakkende spits. Het is essentieel dat deze zich continu terugtrekt uit de spitspositie om zodoende ruimte te maken voor de diepgaande middenvelders. Op deze manier heb je minder aanvallende stootkracht voorin; je mist immers grotendeels een echte spits. En bovendien past deze rol niet bij Kolbeinn Sigthórsson, die toch geleidelijk aan voor een vaste basisplaats in aanmerking komt. Als je Sigthórsson - een echte nummer 9 met doelgerichtheid - continu gaat laten terugzakken, benut je zijn kwaliteiten te weinig en komt hij niet uit de verf.
Het is dus te hopen dat De Boer zijn tactieken aanpast en veranderingen aanbrengt in de positie van spelers. De sleutel ligt net als vorig jaar weer op het middenveld. Als het positiespel zo ingevuld blijft worden, dan blijft de negatieve lijn zich doorzetten.
Op zoek naar een nieuwe carrièrekans? Laat je omscholen tot servicemonteur!
Meer nieuws
Milan van Dongen roept Bosz terug voor één vraag, die enigszins misplaatst lijkt
Michael van Praag komt tot inkeer en biedt zijn excuses aan
Arne Slot is glashelder over zijn toekomst na vraag over interesse van Liverpool
Feyenoord moet opstelling door blessure vlak voor aftrap nog wijzigen
PSV is officieus landskampioen na grootste uitzege ooit in clubgeschiedenis: 0-8
Wedstrijd tussen sc Heerenveen en PSV wordt in allerlaatste minuut stilgelegd
Meer sportnieuws
@david89. Welke veranderingen zou jij dan precies toepassen aan dit ajax qua opstellingen?
Ik ruik veel onzin in deze Ce.
-. De opbouw is de primaire taak. Diepgang is van secundair belang -
Middenvelders horen een aanspeelpunt te zijn. Bij Ajax worden middenvelders (vaak) overgeslagen en worden via de Cv's de hangende/gezakte spits of buitenspeler aangespeelt. Lopende mensen en driehoeken zijn van levensbelang, middenvelders horen overal aanwezig te zijn. Dat bedoelde hij met diepgang.
- Dit is een veeleisende rol en het is duidelijk dat Poulsen dit niet aan kan. -
Dit is dus klinkklare onzin. Poulsen vult deze rol juist wel goed, hij geeft Blind en Van Rhijn het recht om zich te melden aan te flanken. Poulsen is een hele slimme aankoop want hij kan het spelletje geweldig lezen.
Ajax middenvelders moeten zich aansluiten bij de aanval en zich melden aan de flanken als er wordt opgebouwd. Er klopt weinig van dat middenvelders bij Ajax de sleutel zijn bij de opbouw want het zijn altijd de Cv's en de VM die opbouwen, de links en rechtshalven horen aan te sluiten voorin.
Je had meer uit deze CE kunnen halen, maar ik zal niet lullig doen.
"na een dramatische eerste seizoenshelft werd de sleutel tot een team dat wedstrijd op wedstrijd kon winnen uiteindelijk gevonden aan de hand van de sterkhouders Jan Vertonghen en Vurnon Anita." Een veel te lange zin om geen komma's te gebruiken. Beter zou zijn: "na een dramatische eerste seizoenshelft werd de sleutel tot een team, dat wedstrijd op wedstrijd kon winnen, uiteindelijk gevonden aan de hand van de sterkhouders Jan Verthongen en Vurnon Anita." Daarnaast vond ik Anita niet per definitie een sterkhouder, een goede speler, maar niet eentje die echt het verschil maakte in een wedstrijd zoals Verthongen dat deed.
"en in slechts indirect door de trainer (die stelt ze immers op). " Het woordje 'in' moet weg of er mist een woord in deze zin. Daarnaast is het niet netjes om haakjes te gebruiken, probeer deze gewoon te omlopen in je verhaal, dat staat namelijk een stuk professioneler.
Dan je puntje over Poulsen als vervanger van Anita. Vergeet je soms dat Schöne in het begin van het seizoen heel succesvol heeft gespeeld als controleur op het middenveld? Ik vind Schöne zeker een waardige vervanger voor Anita, speelt prima als hij hij op die positie wordt opgesteld. Daarnaast heeft hij uit de tweede lijn veel meer scorend vermogen dan Anita.
"de Jong is naast zijn diepgang en scorend vermogen vrij beperkt als middenvelder, dus van hem begrijp ik het nog. Maar juist Eriksen is een verbindingsspeler die gebaat is bij zoveel mogelijk combinaties en soortgelijke voetballers (thulani Serero bijvoorbeeld) om hem heen." Zelfde verhaal omtrent de haakjes, gewoon niet doen. Daarnaast had je de eerste zin niet moeten afkappen met een punt, maar met een komma. Voor het woordje 'maar' kun je gewoon beter een komma plaatsen. Een punt kan in principe wel, maar in dit geval (een tegenstelling/vergelijking) had je veel beter een komma kunnen gebruiken.
Ik vind dat je gelijk hebt dat De Jong niet helemaal tot zijn recht komt op het middenveld, maar in de spits bracht hij de laatste weken ook niet echt veel. Verder vind ik deze alinea van je stuk nogal zwak. Je gaat wederom in op het verschil tussen positiespel uitvoeren en de intentie en je herhaalt precies hetzelfde probleem als in de inleiding van je stuk. Dit is echt zeer overbodig.
Over het algemeen ben ik het ook zeer zeker met je oneens. Zoals vanmiddag al weer te zien was is het positiespel niet het enige probleem. Ajax speelde met name de eerste twintig à dertig minuten gewoon prima positiespel, maar uiteindelijk verlies je twee punten door een persoonlijke fout van Moisander. De kansen die Ajax heeft gekregen worden daarnaast ook niet benut. Daarnaast moet je spelers als De Jong en Eriksen juist wel diep laten gaan, en vooral niet te veel met de opbouw laten bemoeien. De Jong is ontzettend doelgericht en ook Eriksen heeft soms (heel soms) een leuke actie in huis. Verder vind ik dat het allergrootste probleem bij Ajax aan de flanken ligt. Fischer kende een enorm geslaagde beginperiode bij Ajax, maar hij valt nu wel wat terug. Boerrigter is gewoon een drama en Cuenca weet tot nu toe ook bij lange na nog niet te overtuigen. Als je dan back-ups hebt als een Lukoki dan weet je zelf ook wel dat het qua aanvallend rendement aan de vleugels niet echt goed zal komen..
Met zoveel kansen en zo weinig doelpunten de afgelopen weken, kun je het niet aan het middenveld wijten. Het afwerken is dramatisch, en dat is het al een poosje bij Ajax omdat we continue met een andere spits spelen, dat hoeft geen probleem te zijn.. maar in dit geval heb je steeds een ander type.
Nu Sigthorsson weer fit is, is het een kwestie van tijd voordat de ballen weer in het netje liggen. Frank de Boer hoeft niet zijn tactiek om te gooien, al geef ik je wel gelijk op dit punt;
''een ander aspect waar De Boer op hamert is de terug zakkende spits. Het is essentieel dat deze zich continu terugtrekt uit de spitspositie om zodoende ruimte te maken voor de diepgaande middenvelders. Op deze manier heb je minder aanvallende stootkracht voorin; je mist immers grotendeels een echte spits. En bovendien past deze rol niet bij Kolbeinn Sigthórsson, die toch geleidelijk aan voor een vaste basisplaats in aanmerking komt. Als je Sigthórsson - een echte nummer 9 met doelgerichtheid - continu gaat laten terugzakken, benut je zijn kwaliteiten te weinig en komt hij niet uit de verf.''
Klopt, en dat komt eigenlijk door dat het systeem hetzelfde is gebleven, maar in plaats van de halve middenvelder c.q. spits Siem de Jong, speel je nu met een echte killer als Goalbeinn en die moet je dus ook anders gebruiken.
Al met al vind ik je stukje niet echt denderend, ik let niet op grammatica, spelfoutjes of wat dan ook. Het gaat mij altijd om de boodschap die je wilt overbrengen als schrijver. Dus ik wacht af met beoordelen totdat je een kans hebt om te reageren op mij of op een van de reacties hier boven.
Ik denk persoonlijk dat je de fout bij de verkeerde linie zoekt. Tuurlijk is het middenveld niet optimaal, maar de fout ligt in mijn ogen eerder bij de aanval en verdediging. Vermeer laat ik in dit opzicht buiten kijf aangezien die dit seizoen in mijn ogen prima keept (op een paar Vermeer acties na, maar die zijn hem vergeven).
Het valt mij juist op dat het scorend vermogen van deze ploeg veel vanaf het middenveld moet komen. Zo sleept afgelopen weekend Lasse Schöne uiteindelijk nog een puntje uit het vuur, als ik dat zo mag zeggen aangezien Ajax de arbitrage niet mee had. Tekenend voor Ajax is het aantal kansen dat gemist wordt. Je mag waarschijnlijk nog niet te veel verwachten van Fischer en Cuenca moet nog wennen. Toch zorgen Sana, Boerrigter en Sigthorsson nou ook niet voor de doelpunten. Deze moeten van de Jong en Erikssen komen, en vaak genoeg zelfs verdedigers. De omstandigheden hebben het waarschijnlijk nog niet ideaal gemaakt, je mag desalniettemin verwachten dat aanvallers er staan om te scoren. Net gehuurd of niet, net terug van een blessure of niet.
Noem ik de naam de Jong, daar zit een groot verschil in. Jij maakt het probleem van de aanval namelijk het probleem van het middenveld. De Jong was altijd een middenvelder, maar we weten nu wel beter. Hij rendeert gewoon vele malen beter in de spits, daar waar hij in mijn ogen thuis hoort. Is het probleem van Schöne meteen uit de wereld, want dan kan die meteen blijven staan.
Het is wat kort door de bocht misschien, maar ik denk toch dat Kolbeinn geslachtofferd moet worden wil Ajax nog potten gaan breken. Siem is doorslaggevend op beslissende momenten.
Daarnaast laat de concurrentie ook genoeg punten liggen en vind ik Ajax een stuk minder dan vorig jaar, kortom je kunt ook minder verwachten. De verdediging is labieler en de aanval scoort minder en is niet op elkaar ingespeeld. Kortom, leg het probleem niet bij het middenveld in mijn ogen.
Het CE leest desalniettemin goed weg, zonder veel spel-/stijlfouten. Je punten die jij brengt onderbouw je redelijk. Het is jouw goedrecht om je eigen mening te verkondigen, of ik het er nou mee eens ben of niet. Drie sterren krijg je van mij!
Ben het niet met je eens in deze column. Ajax haalt dit jaar qua positiespel een zeer hoog niveau. De laatste 5 jaar is er zelden beter positiespel gespeeld. Hierboven wordt ook al terecht aangegeven de rol van Poulsen is het middenveld in balans te houden. Als Blind of Van Rhijn opkomen, dan zakt Poulsen een linie terug en trekken Moisander en Alderweireld meer naar de zijkanten toe. Zo blijf je juist positioneel altijd goed staan. Dit is een hele slimme zet van De Boer, omdat Blind en Van Rhijn voetballend sterke spelers zijn en je hiermee hun kwaliteiten kunt benutten.
Daarnaast zorgt Poulsen voor rust in het team. Hij speelt weliswaar niet altijd naar voren, maar stelt Ajax in staat om eerst positioneel goed te staan alvorens te gaan opbouwen. Voetballen is gebaat bij rust en op het juiste moment tempo maken. Achterin een verdediger overslaan en tempo maken om de flankspelers te zoeken.