karakterloze leider aan het roer ontsiert alles

Het deed me pijn als ik zag hoe de grootste en beste buitenlander van Fenerbahçe, Alex de Souza, plaats moest nemen op de bank terwijl men niet beschikte over een gekwalificeerde invaller. Het maakt me nog meer verdrietig nu ik hem zie vertrekken via de achterdeur. Alex was niet meer de Alex van twee jaar terug, maar we praten hier wel over Alex de Souza, voormalig aanvoerder van Brazilië. Een middenvelder met ruim honderd goals en meer dan honderd assists als gele kanarie. Een speler die als eenmansleger het team zovaak op sleeptouw nam. Een speler met een staat van acht jaar dienst!

Hij verbrak record na record en had bijna het oude doelpuntenrecord verbroken van zijn inmiddels voormalige trainer, waardoor hij blijft steken als nummer twee op de lijst met meeste doelpunten gemaakt voor de club. Laat me echter duidelijk zijn: elke speler die niet goed genoeg meer is voor Fenerbahçe hoort niet in de basis of in de selectie. Ongeacht status. Maar er gelden uitzonderingen. En als men niet praat over een uitzondering, moet er wel altijd sprake zijn van een respectvolle basis. En daar heeft het aan geschort.

Je neemt geen gedwongen afscheid van een icoon als Alex door hem door het slijk te halen in de media en zonder overleg op de bank, buiten de selectie en uiteindelijk op het vliegtuig te zetten. Puur in de hoop dat je makkelijker afscheid kan nemen, zodat het publiek sympathie heeft voor je actie. Helaas voor trainer Aykut Kocaman en diens voorzitter Aziz Yildirim ging dat misselijke plannetje niet door. De supporters zijn natuurlijk niet gek en steunden Alex volop bij zijn voormalige woonomgeving met fakkels en ‘I love you Alex’-leuzen gevolgd met: ‘Kaptan gitme!’ (Aanvoerder ga niet weg!). Een club neemt geen afscheidt van zo'n icoon en al helemaal niet op deze manier. Hij neemt zélf op een mooie manier afscheid van de club. Een uitzonderlijke privilege vanwege zijn uitzonderlijke staat van dienst.

Niets is makkelijker dan iemand tot boeman te bestempelen als de gekwelde zich niet kan verweren omdat hij de taal niet machtig is. Gelukkig bestaat er zoiets als sociale media. De waarheid kan pijnlijk zijn, maar eerlijkheid duurt het langst. Johan Cruijff verkocht Michael Laudrup en zijn andere sterren niet zomaar. Cruijff vond dat zij hadden gepiekt en de vedetten het topniveau niet meer konden halen dat bij Barcelona was vereist. Zij waren voor Cruijff echter te groot om op de bank te zetten. Hij kon dat niet maken, zo vond hijzelf, en nam hij alle ontstane commotie en uiteindelijk zijn ontslag voor lief. Een groots voorbeeld van een zo groot persoon.

De onderbuikgevoelens niet naar boven durven halen als trainer zijnde is onverantwoordelijk en getuigt van een gebrek aan leiderschap. Zie het gevolg bij Fener. Aykut Kocaman had zich in moeten zetten op de verkoop van Alex na zijn laatste landstitel waarin hij Fenerbahçe persoonlijk leidde naar het meest recente kampioenschap. Hij had moeten zeggen: "Alex dit was jouw hoogtepunt en er bestaat een kans dat je volgend seizoen af en toe op de bank moet zitten. Dit wil ik je koste wat het kost besparen. Je mag natuurlijk blijven, dit keer echter zonder garantie op een basisplek omdat we moeten toewerken aan een nieuw systeem voor in de toekomst. Je krijgt wat je ook kiest het standbeeld dat je verdient en een mooie afscheidswedstrijd. Aan jou de keuze."

Aykut had duidelijk moeten maken dat het nu tijd was om door te selecteren en dat hij daarom die keuzes moest voorleggen. Een initiatief waar hij al onder Christoph Daum had moeten beginnen toen hij als technisch directeur werkte, zodat Alex zich als leermeester had kunnen ontfermen voor zijn troonopvolger.

Toch met de contractverlenging van Alex die toen 33 jaar was. Was er nóóit een teken dat hij moest vrezen voor zijn plek in het elftal. Laat staan dat de voormalig aanvoerder daarover werd gewaarschuwd. Plotsklaps stond hij er naast en was hij de zondebok van het elftal als het niet draaide en negatieve resultaten werden geboekt. De trainer keek naar Alex i.p.v. zelf in de spiegel te kijken. Een ontbering aan inzicht en een armoede aan people management want Alex werd hierdoor duidelijk ondermijnd, aangetast en voor het blok gezet. Ter verduidelijking Aykut wilde toen hij aan de slag ging bij de club, Fenerbahçe voorbereiden op een elftal zonder Alex i.v.m. zijn hoge leeftijd. Op zich niks mis mee, alleen de uitvoering van het plan was achterbaks en nog al zéér amateuristisch. Een ontbering aan organisatorisch en communicerend vermogen. Nog een aantal eigenschappen die deze trainer niet bezit.

Ook voor de verantwoordelijkheid geldt, hoe klein zij ook zijn. Een leider pakt áltijd zijn verantwoordelijkheid waar anderen wijzen en zoeken naar de zondebok. Nog een verschil tussen mensen die geboren zijn om te leiden en mensen die leiderschap krijgen toebedeeld zonder het aan te kunnen of te hebben bewezen. Waar de één wijst naar het veld om zich te verschuilen na een verliespartij, zoekt de ander de confrontatie juist op in de kleedkamer zoals een echte leider beaamt. Waar de ander de handdoek in de ring gooit na de wedstrijd tegen Kasimpasa is de andere nog strijdvaardiger geworden. Waar je spelers beloont om toch karakter te hebben getoond in een wedstrijd, loopt diezelfde coach nu weg omdat het hem zelf schort aan karakter of beter gezegd: aan een winnaarsmentaliteit.

De coach heeft inmiddels zijn ontslag aangeboden aan het team na de laatste verliespartij. Dit verzoek is afgewezen door de voorzitter. Vreemd. Waar Louis van Gaal ontslag nam bij AZ sprongen de spelers in de bres voor hem en bedacht hij zich. Voor deze trainer wilt haast niemand meer door het vuur. Dan zit er maar één ding op lijkt mij. Als je echt een ruggengraat zou hebben en als Fenerbahçe echt je grote jeugdliefde is. Dan pak je nu je biezen en neem je voor het eerst in je leven echt verantwoordelijkheid.