De kameleon

Het is lastig om anno 2011 algemeen directeur van Ajax te zijn. Je bent kapitein op een schip dat de laatste jaren steeds dieper is gezonken, en er wordt van jou verwacht dat je het weer de juiste richting in stuurt. Dan moet je sterk in je schoenen staan en leiderschap tonen. Coronel en consorten hebben in het rapport van enkele jaren geleden een functieomschrijving van de algemeen directeur gevormd, zie hier:

De algemeen directeur dient thuis te zijn in de voetbalwereld en is het boegbeeld van de club naar buiten. Hij is een people manager voor het personeel en een warme persoonlijkheid waar ook supporters en commerciële relaties zich bij op hun gemak voelen.

Is Rik van den Boog de juiste man op de juiste plek? Het antwoord daarop is simpel: nee. De reden daarvan is dat Van den Boog een Ajax-fan is. Nog dagelijks kust hij zijn spiegel, trots als een pauw dat zijn naam dagelijks in één zin genoemd wordt met de naam Ajax . Hij wil te graag bij Ajax horen. Twintig jaar geleden had de jonge Van den Boog zijn droom om ooit in één adem genoemd te worden met clublegendes als Johan Cruijff en Sjaak Swart al opgegeven. Na in de Ajax-opleiding zijn droom te hebben nagejaagd, kwam hier op zijn twintigste een einde aan. Van den Boog was niet goed genoeg en werd weggestuurd. Hij verlegde zijn aandacht naar het bedrijfsleven, waar hij voor enkele bedrijven wél belangrijk werd. Je kunt begrijpen dat voor de geboren Amsterdammer alle puzzelstukjes ineen vielen toen Ajax in 2008 bij hem op de stoep stond.

Als algemeen directeur is Rik van den Boog sindsdien terug bij de Amsterdammers. Na zijn benoeming is hij de ArenA uitgerend en huilend van geluk in de armen van de eerste voorbijganger gevallen. Hij heeft in de auto keihard Beautiful Day van U2 aangezet. Thuis poetste hij zijn Ajax servies en kuste hij zijn Ajax vloerkleed. Verder heeft hij de hele dag op bed gelegen. Starend naar de posters en vlaggen boven hem. Gedrag dat niet past bij een zakenman. Ook niet als je net een topfunctie hebt gekregen bij de grootste club van Nederland. Nee, Van den Boog had kalm en beheerst moeten blijven. Hij had naar De Toekomst moeten lopen, om vervolgens tegen een jeugdspelertje te zeggen: 'Hé, jij daar, snotaap. Gooi dat lege blikje hier bij mijn voeten eens even in de prullenbak. En in looppas graag, knul'. Dat is autoriteit uitstralen. Hij had moeten zorgen dat iedereen binnen Ajax, van hoofdtrainer tot jeugdspeler, tegen hem opkeek.

Nu is Rik van den Boog zelf een knulletje waar niemand tegenop kijkt. Omdat hij nog steeds niet kan geloven dat hij de touwtjes in handen heeft bij zijn geliefde Ajax, gaat hij rare dingen doen. Hij past zich aan naar waar de situatie om vraagt. Soms is hij begripvol, dan weer genadeloos. Van den Boog is de kameleon van Ajax. Het probleem is dat hij daardoor geen eigen identiteit en visie heeft. Daarom zal vrijwel niemand ooit tegen hem opkijken. Liefde maakt blind, zeggen ze wel eens. Door zijn clubliefde is onze algemeen directeur blind geworden voor zijn gezond zakelijk verstand, iets wat hem uiteindelijk fataal zal worden.

Binnenkort zal Van den Boog toch wel vertrekken, net als iedereen tegen wie Cruijff iets heeft. Want Cruijff en hij zijn geen vrienden. Dat komt omdat Van den Boog de lijntjes dicht bij huis kort houdt, en zich over wat ver weg is niet druk maakt. Cruijff niet serieus nemen terwijl hij in Barcelona zit, dat is naïef. Liever concentreerde Van den Boog zich op zijn relaties met insiders als Martin Jol en Uri Coronel. Díe moest hij te vriend houden. Totdat Cruijff voet op Nederlandse bodem zette en sinds enige tijd angstvallig dichtbij het kantoor van de algemeen directeur komt. Van den Boog voelt nattigheid en staat opeens wel open voor Cruijff. "Een clublegende als Johan moet je niet negeren", aldus de man die twee maanden eerder nog zei dat Cruijff beter in Barcelona kon blijven. De wispelturige Van den Boog was van mening veranderd. Hij wil belangrijk zijn en blijven bij Ajax ten koste van alles. Niet doorhebbende dat hij zichzelf op deze manier volstrekt ongeloofwaardig maakt.

Als we Rik van den Boog ‘ontleden’ aan de hand van de eerder genoemde functieomschrijving uit het Rapport Coronel, zijn we gauw klaar. Allereerst is Van den Boog niet thuis in de voetbalwereld. Hij werd gelijk in het diepe gegooid, zonder de wetten van het profvoetbal te kennen. Omdat hij bij zijn benoeming onbekend was binnen het Nederlandse voetbal, was het lastig voor hem om zich tot boegbeeld van de club op te werken. Iets wat hij zichzelf niet hoeft te verwijten. Echter, het woord people manager heeft hij duidelijk verkeerd begrepen. Een people manager is niet iemand die met alle winden mee waait en zijn mening vormt naar waar de situatie om vraagt. Nee, dat is iemand die zijn eigen visie en werkwijze helder kan overbrengen op zijn personeel en openstaat voor kritiek en suggesties. Het gevolg van deze onkunde van Van den Boog is, logischerwijs, dat supporters en andere relaties binnen en buiten Ajax hem niet vertrouwen.

Maar ach, het valt hem ook niet kwalijk te nemen. Het is niet zo dat Van den Boog alleen maar handelt om zijn eigen hachje te redden. Hij wil oprecht het beste voor de club. Helaas zal hij nooit inzien dat het beste voor Ajax is dat hij zelf vertrekt. Van den Boog is een door clubliefde labiele man, die denkt dat hij en Ajax bij elkaar horen. Hij zal zich er niet bij neerleggen dat hij door zijn eigen gedrag en handelen nooit meer geaccepteerd zal worden bij de Amsterdamse club. Want Ajax heeft behoefte aan een man met objectief leiderschap. Een man die zakelijk handelt en niet op gevoel. En die man is niet Rik van den Boog. Die hoort thuis op de tribune van Ajax, tussen nog 50.000 andere supporters in de ArenA. Maar voor een functie als eindverantwoordelijke achter het Ajax beleid is hij volledig ongeschikt.